حکم حکیم توس: نگرشی دگرگونه به شاهنامه و پندها و پندارهای آن

حکم حکیم توس: نگرشی دگرگونه به شاهنامه و پندها و پندارهای آن
پدیدآوران	قره‌داغی، اکبر (نویسنده)
ناشر	بهجت
مکان نشر	تهران
سال نشر	1395
چاپ	اول
شابک	‎978-600-338-020-2
موضوع	شاهنامه - نقد و تفسیر
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	F1۶؟ق / BJ FF95

حکم حکیم توس: نگرشی دگرگونه به شاهنامه و پندها و پندارهای آن تألیف اکبر قره‌داغی (متولد 1323ش) پژوهشگر ادبیات فارسی؛ این کتاب به بررسی حکمت‌ها و اندرزهای موجود در شاهنامه فردوسی می‌پردازد و با ارائه مثال‌های متعدد از متن شاهنامه، بینش فلسفی و اخلاقی فردوسی را تحلیل می‌کند.

ساختار

کتاب شامل یک پیش‌گفتار و 20 فصل است که هر فصل به موضوع خاصی از حکمت‌های شاهنامه اختصاص دارد.

گزارش کتاب

کتاب با بخشی درباره فردوسی و روزگار او آغاز می‌شود. نویسنده در فصل‌های ابتدایی به موضوعاتی مانند هجو سلطان محمود، آرامگاه فردوسی و مجسمه‌های او پرداخته است. فصل اصلی کتاب با عنوان «خرد در شاهنامه» به بررسی جایگاه خرد در اندیشه فردوسی می‌پردازد که بیش از 550 بار در شاهنامه تکرار شده است.

نویسنده در فصل «حکمت حکیم فردوسی» نشان می‌دهد که فردوسی حکمت خود را به دو شیوه مستقیم و غیرمستقیم بیان می‌کند. فصل «داد و دادگری در شاهنامه» به مفاهیم عدالت و انصاف در شاهنامه اختصاص دارد. در فصل «حرمت کلام در شاهنامه» نویسنده تأکید می‌کند که فردوسی حتی در توصیف شخصیت‌های منفی از واژگان موهن استفاده نکرده است.

فصل‌های میانی کتاب به تحلیل شخصیت‌ها و داستان‌های شاهنامه مانند هفت‌خان رستم، رستم و اسفندیار، بهرام گور و کاوه آهنگر اختصاص دارد. نویسنده در این فصل‌ها با استناد به ابیات شاهنامه، جنبه‌های حکمت‌آمیز این داستان‌ها را بررسی کرده است.

در فصل پایانی با عنوان «تأثیر حکیم توس بر شاعران»، نویسنده تأثیر فردوسی بر شاعران پس از خود را تحلیل کرده است. کتاب با ارائه نمونه‌های متعدد از ابیات شاهنامه، خواننده را با عمق اندیشه فلسفی و اخلاقی فردوسی آشنا می‌سازد.

منابع مقاله

پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات