۱۴۴٬۵۹۹
ویرایش
←وابستهها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) |
||
| (۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات زندگینامه | |||
| عنوان = طوسی، محمد بن حسن | |||
| تصویر = NUR00823.jpg | |||
| | | اندازه تصویر = | ||
| توضیح تصویر = مقبره شیخ طوسی در نجف اشرف | |||
| | | نام کامل = | ||
| | | نامهای دیگر = شیخ الطایفه، شیخ طوسی، طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن | ||
| | | لقب = | ||
| تخلص = | |||
| نسب = | |||
| نام پدر = حسن | |||
| ولادت = 374ش | |||
| محل تولد = خراسان | |||
| کشور تولد = | |||
| محل زندگی = | |||
| رحلت = شب دوشنبه، ۲۲ محرم 460ق | |||
| شهادت = | |||
| مدفن = | |||
| طول عمر = | |||
| نام همسر = | |||
| فرزندان = | |||
| خویشاوندان = | |||
| دین = | |||
| مذهب = | |||
| پیشه = | |||
| منصب = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
| اساتید = [[شیخ مفید]]، [[غضایری، حسین بن عبیدالله|حسین بن عبیداللَّه غضایری]]، [[سید مرتضی، علی بن حسین|سید مرتضی علمالهدی]] | |||
| مشایخ = | |||
| معاصرین = | |||
| شاگردان = | |||
| اجازه اجتهاد از = | |||
| درجه علمی = | |||
| دانشگاه = | |||
| حوزه = | |||
| علایق پژوهشی = | |||
| سبک نوشتاری = | |||
| آثار = [[اقتصاد، ترجمه الاقتصاد إلی طريق الرشاد]]، [[الاستبصار فیما اختلف من الاخبار]]، [[الاقتصاد الهادی الی طریق الرشاد]]، [[الأمالي (طوسی)]] | |||
| وبگاه = | |||
| امضا = | |||
| کد مؤلف = AUTHORCODE00823AUTHORCODE | |||
}} | |||
{{کاربردهای دیگر|شیخ الطائفه (ابهامزدایی)}} | |||
{{کاربردهای دیگر|طوسی (ابهامزدایی)}} | |||
{{کاربردهای دیگر|شیخ الطائفه ( | |||
{{کاربردهای دیگر|طوسی ( | |||
'''ابوجعفر محمد بن حسن طوسی''' (385 -460ق)، معروف به شیخ طوسی، و شیخالطائفه، کنیه او ابوجعفر، از بزرگترین محدثان و فقیهان شیعه. وی نویسنده دو کتاب [[تهذيب الأحكام|التهذیب]] و [[الاستبصار في ما اختلف من الأخبار|الاستبصار]] از کتابهای چهارگانه حدیثی شیعه است. | '''ابوجعفر محمد بن حسن طوسی''' (385 -460ق)، معروف به شیخ طوسی، و شیخالطائفه، کنیه او ابوجعفر، از بزرگترین محدثان و فقیهان شیعه. وی نویسنده دو کتاب [[تهذيب الأحكام|التهذیب]] و [[الاستبصار في ما اختلف من الأخبار|الاستبصار]] از کتابهای چهارگانه حدیثی شیعه است. | ||
| خط ۵۱: | خط ۵۴: | ||
وی در سال 408ق به بغداد مهاجرت کرد. ورود شیخ طوسی به این شهر، در زمانی بود که مردان علم و فکر و ادب با دیدگاههای مختلف در آنجا حضور داشتند و علوم عقلی و نقلی را در مراکز علمی بغداد تدریس میکردند. | وی در سال 408ق به بغداد مهاجرت کرد. ورود شیخ طوسی به این شهر، در زمانی بود که مردان علم و فکر و ادب با دیدگاههای مختلف در آنجا حضور داشتند و علوم عقلی و نقلی را در مراکز علمی بغداد تدریس میکردند. | ||
در آن زمان، [[شیخ مفید]] (338-413ق) رهبری فکری شیعه امامیمذهب را بر عهده داشت و مجلس درس او محلّ حضور نخبگان فرهنگی و صاحبنظران برجسته آن عصر بود. حتّی عالمان سایر گروههای مذهبی هم در جلسه درس او حضور داشتند. [[ | در آن زمان، [[شیخ مفید]] (338-413ق) رهبری فکری شیعه امامیمذهب را بر عهده داشت و مجلس درس او محلّ حضور نخبگان فرهنگی و صاحبنظران برجسته آن عصر بود. حتّی عالمان سایر گروههای مذهبی هم در جلسه درس او حضور داشتند. [[سید مرتضی، علی بن حسین|سید مرتضی علمالهدی]] (م 436ق) نیز - که در فنّ مناظره، شاگرد [[شیخ مفید]] بود - مجلسی داشت که در آن، میان دانشمندان تمام مذاهب، مناظره صورت میگرفت. بنابراین، وجود فضای فرهنگی اصیل و درعینحال، نوآوریهای بسیار در بغداد، موجب جلب توجّه شیخ طوسی به بغداد و مهاجرت وی به آن شهر شد، همچنانکه سنّت سفر برای علمآموزی را هم نباید از نظر دور بداریم. در آن عصر، فقها برای تکمیل معلوماتشان به دیگر مناطق اسلامی برای تحصیل و تدریس سفر میکردند، بهخصوص بغداد که مرکز خلافت و مرکز تمدّن اسلامی بزرگ آن روز بود؛ ازاینرو، بغداد، بزرگان نامآور و برجستهای را از مذاهب مختلف در خود جای داده بود. | ||
این شرایط باعث شد که عالمان بسیاری و از جمله شیخ طوسی، به بغداد مهاجرت نمودند. البتّه استقرار حکومت آل بویه در بغدادِ آن عصر نیز در اقبال شیخ طوسی به آن شهر، بیتأثیر نبوده است. | این شرایط باعث شد که عالمان بسیاری و از جمله شیخ طوسی، به بغداد مهاجرت نمودند. البتّه استقرار حکومت آل بویه در بغدادِ آن عصر نیز در اقبال شیخ طوسی به آن شهر، بیتأثیر نبوده است. | ||
| خط ۵۹: | خط ۶۲: | ||
شیخ طوسی رحمهالله با ورود به بغداد، در مجلس درس [[شیخ مفید]] - که در آن زمان، شیخ متکلّمان و فقیهان شیعه و رئیس آنها شناخته میشد - شرکت کرد. او به مدّت پنج سال از درس [[شیخ مفید]] در اصول و کلام استفاده کرد و در همین دوره، تألیف کتاب «تهذیب الأحکام»(شرح کتاب «المقنعة» اثر [[شیخ مفید]]) را آغاز کرد. در این شرح، تأثیر جوّ کلامی بغداد بر شیخ طوسی، مشهود است. | شیخ طوسی رحمهالله با ورود به بغداد، در مجلس درس [[شیخ مفید]] - که در آن زمان، شیخ متکلّمان و فقیهان شیعه و رئیس آنها شناخته میشد - شرکت کرد. او به مدّت پنج سال از درس [[شیخ مفید]] در اصول و کلام استفاده کرد و در همین دوره، تألیف کتاب «تهذیب الأحکام»(شرح کتاب «المقنعة» اثر [[شیخ مفید]]) را آغاز کرد. در این شرح، تأثیر جوّ کلامی بغداد بر شیخ طوسی، مشهود است. | ||
همچنین شیخ طوسی در طول این مدّت، از درس [[غضایری، حسین بن عبیدالله|حسین بن عبیداللَّه غضایری]] (م 411ق) و محمّد بن احمد بن ابیالفوارس (م بعد 411ق) و دیگر اساتید شیعه و اهل سنّت استفاده کرده است؛ همچنانکه آنان هم از او استفاده بردند و از همین روست که شاگردان بسیاری از مذاهب مختلف، از درس شیخ طوسی استفاده نمودهاند. در بغداد، سیصد نفر از مذاهب مختلف، در شمار شاگردان شیخ طوسی ذکر گردیدهاند. پس از وفات [[شیخ مفید]] در سال 413ق، رهبری شیعیان امامیمذهب به [[ | همچنین شیخ طوسی در طول این مدّت، از درس [[غضایری، حسین بن عبیدالله|حسین بن عبیداللَّه غضایری]] (م 411ق) و محمّد بن احمد بن ابیالفوارس (م بعد 411ق) و دیگر اساتید شیعه و اهل سنّت استفاده کرده است؛ همچنانکه آنان هم از او استفاده بردند و از همین روست که شاگردان بسیاری از مذاهب مختلف، از درس شیخ طوسی استفاده نمودهاند. در بغداد، سیصد نفر از مذاهب مختلف، در شمار شاگردان شیخ طوسی ذکر گردیدهاند. پس از وفات [[شیخ مفید]] در سال 413ق، رهبری شیعیان امامیمذهب به [[سید مرتضی، علی بن حسین|سید مرتضی علمالهدی]] (413-436ق) رسید. او برجستهترین شاگرد [[شیخ مفید]] بود. | ||
شیخ طوسی در عصر شاگردیاش نزد [[ | شیخ طوسی در عصر شاگردیاش نزد [[سید مرتضی، علی بن حسین|سید مرتضی]]، کتاب «[[تلخیص الشافی|تلخیص الشافی]]» را - که انتخاب و سادهسازی کتاب سید مرتضی به نام «الشافی» بود - تألیف نمود. شیخ طوسی این کتاب را در سال 432ق به اتمام رساند. | ||
شیخ طوسی کتاب «[[رجال الطوسي|الرجال]]» و کتاب «[[الفهرست (طوسي)]]» را نیز در عصر [[ | شیخ طوسی کتاب «[[رجال الطوسي|الرجال]]» و کتاب «[[الفهرست (طوسي)]]» را نیز در عصر [[سید مرتضی، علی بن حسین|سید مرتضی]] تألیف نموده است؛ چراکه در کتاب «[[رجال الطوسي|الرجال]]» در شرح حال [[سید مرتضی، علی بن حسین|سید مرتضی]] با تعبیرات: «أدام اللَّه تعالی أیامه» و «مدّ اللَّه فی عمره» از وی یاد کرده است. | ||
شیخ طوسی در این دوره، از دروس اساتید دیگری هم استفاده کرد. هلال بن محمّد بن جعفر حفّار (م 414ق)، محمّد بن محمّد بن محمّد بن مخلّد (م 419ق)، احمد بن عبدون معروف به ابن حاشر (م 423ق) و [[ابن شاذان، محمد بن احمد|محمّد بن احمد بن شاذان]] (م 425ق) نیز از اساتید وی بودهاند. | شیخ طوسی در این دوره، از دروس اساتید دیگری هم استفاده کرد. هلال بن محمّد بن جعفر حفّار (م 414ق)، محمّد بن محمّد بن محمّد بن مخلّد (م 419ق)، احمد بن عبدون معروف به ابن حاشر (م 423ق) و [[ابن شاذان، محمد بن احمد|محمّد بن احمد بن شاذان]] (م 425ق) نیز از اساتید وی بودهاند. | ||
| خط ۱۸۶: | خط ۱۸۹: | ||
== وفات شیخ طوسی == | == وفات شیخ طوسی == | ||
مصادر تراجم، در تاریخ وفات شیخ طوسی اختلاف دارند. در اینباره تواریخ متعددی نقل شده که عبارتند از: «458ق»، «459ق»، «461ق»، «465»، «466ق» و «460ق». بیشتر مصادر و معتبرترین آنها، سال «460ق» | مصادر تراجم، در تاریخ وفات شیخ طوسی اختلاف دارند. در اینباره تواریخ متعددی نقل شده که عبارتند از: «458ق»، «459ق»، «461ق»، «465»، «466ق» و «460ق». بیشتر مصادر و معتبرترین آنها، سال «460ق» ذکر کردهاند. اینکه او در شب دوشنبه، ۲۲ محرم 460ق درگذشت <ref> [https://tarikh.inoor.ir/fa/event/page/2G9KK/%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%AA_%D8%B4%DB%8C%D8%AE_%D8%B7%D9%88%D8%B3%DB%8C ر.ک: پایگاه جامع تاریخ]</ref> و شاگردانش حسن بن مهدی سلیقی، حسن بن عبدالواحد عین زربی، و ابوالحسن لولوی او را غسل داده و در خانهاش دفن کردند و طبق وصیتش این خانه به مسجد تبدیل شد و امروزه به جامع الشیخ الطوسی مشهور است و طى ده قرن گذشته یكى از مراكز تدریس حوزه نجف شمرده مىشود. | ||
== آثار == | == آثار == | ||
| خط ۲۵۶: | خط ۲۵۹: | ||
# مسائل ابن البرّاج؛ | # مسائل ابن البرّاج؛ | ||
# المسائل القمّیة؛ | # المسائل القمّیة؛ | ||
# مسئلة فی | # مسئلة فی الأحوال؛<ref>ر.ک: رحمان ستایش، محمدکاظم، ص179-192</ref> | ||
==پانويس == | |||
<references /> | |||
== منابع مقاله == | == منابع مقاله == | ||
#رحمان ستایش، محمدکاظم، بازشناسی منابع اصلی رجال شیعه، قم، مؤسسه علمی - فرهنگی دارالحدیث، چاپ اول، 1384ش. | |||
رحمان ستایش، محمدکاظم، بازشناسی منابع اصلی رجال شیعه، قم، مؤسسه علمی - فرهنگی دارالحدیث، چاپ اول، 1384ش. | #[https://tarikh.inoor.ir/fa/event/page/2G9KK/%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%AA_%D8%B4%DB%8C%D8%AE_%D8%B7%D9%88%D8%B3%DB%8C پایگاه جامع تاریخ] | ||
{{الگو:آثار شیخ طوسی}} | {{الگو:آثار شیخ طوسی}} | ||
| خط ۲۷۵: | خط ۲۸۲: | ||
[[جواهر الفقه و تليه رسالتان (العقائد الجعفرية و خمسون مسألة اعتقاديه)]] | [[جواهر الفقه و تليه رسالتان (العقائد الجعفرية و خمسون مسألة اعتقاديه)]] | ||
[[إيضاح المصباح لأهل الصلاح]] | |||
[[اختیار معرفة الرجال]] | [[اختیار معرفة الرجال]] | ||
| خط ۲۹۸: | خط ۳۰۷: | ||
[[الجمل و العقود فی العبادات]] | [[الجمل و العقود فی العبادات]] | ||
[[ | [[النهاية في مجرد الفقه و الفتاوي]] | ||
[[الجمل و العقود فی العبادات/ترجمه]] | [[الجمل و العقود فی العبادات/ترجمه]] | ||
| خط ۳۲۳: | خط ۳۳۲: | ||
[[مصباح المتهجد]] | [[مصباح المتهجد]] | ||
[[مختصر مصباح المتهجد في عمل السنة، الشهير ب «المصباح الصغير»]] | |||
[[التبیان فی تفسیر القرآن]] | [[التبیان فی تفسیر القرآن]] | ||
| خط ۳۳۹: | خط ۳۵۰: | ||
[[تهذیب الاحکام (تحقیق غفاری)]] | [[تهذیب الاحکام (تحقیق غفاری)]] | ||
[[اندیشههای کلامی شیخ طوسی]] | |||
[[تجرید المنطق]] | [[تجرید المنطق]] | ||
| خط ۳۹۲: | خط ۴۰۵: | ||
[[المبسوط فی فقه الامامیة]] | [[المبسوط فی فقه الامامیة]] | ||
[[ | [[النهاية في مجرد الفقه و الفتاوی با ترجمه فارسی آن]] | ||
[[منهج الشيخ أبي جعفر الطوسي في تفسير القرآن الکريم]] | [[منهج الشيخ أبي جعفر الطوسي في تفسير القرآن الکريم]] | ||