۱۹٬۵۰۳
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوانهای دیگر = | | عنوانهای دیگر = | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[طریحی، فخرالدین بن | [[طریحی، فخرالدین بن محمدعلی]] (نویسنده) | ||
[[حسینی اشکوری، احمد]] (محقق) | [[حسینی اشکوری، احمد]] (محقق) | ||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
| کد کنگره =BP 67 /ط4م3 1365 | | کد کنگره =BP 67 /ط4م3 1365 | ||
| موضوع = | | موضوع = | ||
احادیث - | احادیث - واژهنامهها | ||
زبان عربی - | زبان عربی - واژهنامهها | ||
قرآن - | قرآن - واژهنامهها | ||
| ناشر = | | ناشر = | ||
مکتبة المرتضوية | مکتبة المرتضوية | ||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
| سال نشر = 1375 ش | | سال نشر = 1375 ش | ||
| کد اتوماسیون = | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE13252AUTOMATIONCODE،AUTOMATIONCODE02089AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =3 | | چاپ =3 | ||
| تعداد جلد =6 | | تعداد جلد =6 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =02089 | ||
| کتابخوان همراه نور =02089 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
{{کاربردهای دیگر|مجمع البحرين (ابهامزدایی)}} | |||
'''مجمع البحرين''' اثر [[طریحی، فخرالدین بن محمدعلی |طريحى]] در موضوع لغت به تدوين معانى لغات غريب قرآن و احاديث ائمه طاهرين(ع) پرداخته و رواياتى را كه از طريق شيعه اماميه روايت شده و ناشناخته مانده به زبان عربى توضيح داده است.اين اثر در موضوع خود بىنظير و داراى جايگاه ويژهاى است. | |||
علامه [[طریحی، فخرالدین بن محمدعلی |طريحى]] در سال 1079ق براى پر كردن جاى غريب الحديث شيعه، به اين كار عظيم اقدام كرد و از کتابهاى بىنظيرى در زمينه لغات قرآن و حديث بهره برد. | |||
علامه [[طریحی، فخرالدین بن | |||
== ساختار== | == ساختار== | ||
| خط ۴۱: | خط ۴۲: | ||
ايشان در متن كتاب به ترجمه واژگان در ضمن كتابهايى مىپردازد. هر كتاب حاوى بابهايى است كه لام الفعل آنها همان حرف است؛ آنگاه در هر كتاب به تعداد حروف هجا، بر مبناى فاء الفعل، باب ذكر شده است و هر باب نشان دهنده كلماتى است كه در ذيل آن باب، فاء الفعلشان همان حرف خواهد بود و در چينش كلمات ذيل هر باب، محوريت با عين الفعل مىباشد و آن نيز به ترتيب حروف الفبا از آغاز تا پايان خواهد بود، بدين ترتيب كلمات رباعى و خماسى بعد از ثلاثى قرار مىگيرند. مثلاً«قبا» كه نام مسجدى مىباشد ابتدا بايد رجوع به لام الفعل مىشود كه الف (همزه) است در مرحله بعد فاء الفعل آن كه حرف «قاف» است، مراجعه مىشود؛ يعنى به كتاب الالف و باب القاف. | ايشان در متن كتاب به ترجمه واژگان در ضمن كتابهايى مىپردازد. هر كتاب حاوى بابهايى است كه لام الفعل آنها همان حرف است؛ آنگاه در هر كتاب به تعداد حروف هجا، بر مبناى فاء الفعل، باب ذكر شده است و هر باب نشان دهنده كلماتى است كه در ذيل آن باب، فاء الفعلشان همان حرف خواهد بود و در چينش كلمات ذيل هر باب، محوريت با عين الفعل مىباشد و آن نيز به ترتيب حروف الفبا از آغاز تا پايان خواهد بود، بدين ترتيب كلمات رباعى و خماسى بعد از ثلاثى قرار مىگيرند. مثلاً«قبا» كه نام مسجدى مىباشد ابتدا بايد رجوع به لام الفعل مىشود كه الف (همزه) است در مرحله بعد فاء الفعل آن كه حرف «قاف» است، مراجعه مىشود؛ يعنى به كتاب الالف و باب القاف. | ||
ترجمه واژگان با حرف الف در جلد اول آغاز و در جلد ششم به اتمام رسيده است. | ترجمه واژگان با حرف الف در جلد اول آغاز و در جلد ششم به اتمام رسيده است. نویسنده در انتهاى اين جلد در يك بخش الحاقى 27 فائده ذكر مىكند كه در فائده اول فرق بين حديث قدسى و قرآن را متذكر مىشود، سپس در فائدههاى بعدى بعضى از قواعد عربى را بيان مىكند؛ مثلاًدر بعضى از كلمات فاعل به معناى مفعول بيان مىشود؛ مثل: «لا عاصم اليوم»؛ يعنى: لا معصوم، و «حجابا مستورا»؛ يعنى حجابا ساترا. | ||
لازم به ذكر است كه در اين كتاب ابتدا آيات قرآن و احاديث و بعد از آنها مطالب مورد نياز - كه اشاره كردن به آن لازم بوده - مورد پژوهش قرار گرفته است؛ مانند اشاره به نامهاى انبيا، محدثان، پادشاهان و شخصيتهاى معروف تاريخى و موارد غير لغوى ديگرى؛ همچون تفسير، عقائد و شرح حديث. در حقيقت مىتوان اين كتاب بىنظير را راهى به اقيانوس بيكران علوم قرآنى و حديثى دانست. محققان ژرفنگر بايد «مجمع البحرين» را از دو بعد مورد عنايت قرار دهند؛ يكى از بعد لغوى، كه در ميان اكثر پژوهشگران به اين موضوع اشتهار دارد و دوم جنبه دائرةالمعارفى بودن اين كتاب. | لازم به ذكر است كه در اين كتاب ابتدا آيات قرآن و احاديث و بعد از آنها مطالب مورد نياز - كه اشاره كردن به آن لازم بوده - مورد پژوهش قرار گرفته است؛ مانند اشاره به نامهاى انبيا، محدثان، پادشاهان و شخصيتهاى معروف تاريخى و موارد غير لغوى ديگرى؛ همچون تفسير، عقائد و شرح حديث. در حقيقت مىتوان اين كتاب بىنظير را راهى به اقيانوس بيكران علوم قرآنى و حديثى دانست. محققان ژرفنگر بايد «مجمع البحرين» را از دو بعد مورد عنايت قرار دهند؛ يكى از بعد لغوى، كه در ميان اكثر پژوهشگران به اين موضوع اشتهار دارد و دوم جنبه دائرةالمعارفى بودن اين كتاب. | ||
نویسنده در ادامه نكاتى را در مورد بعضى از آيات در ده صفحه بيان كرده، كه از ديد اوليه ممكن است اشتباه در ترجمه و يا در قاعده زبان عربى شود؛ ولى با دقت لغوى مشكل بر طرف مىشود. در پايان، چهار فائدهى ديگر را بيان مىكند؛ اولين فائده در ذكر فِرَق معتزله است، دومين فائده: تعداد نقباء (بزرگان قوم) پيغمبر اكرم(ص)، سومين فائده: حالات و تشبيهات قلب، و در آخر: فائده الف مقصوره را ذكر مىكند. | |||
== وضعيت كتاب== | == وضعيت كتاب== | ||
تا كنون، كتاب از سوى محققان در شهرهاى مختلفى به زيور چاپ آراسته شده است؛ از جمله چاپهاى تهران در سال 1266ق، نجف در سال 1386ق، بيروت و چاپ | تا كنون، كتاب از سوى محققان در شهرهاى مختلفى به زيور چاپ آراسته شده است؛ از جمله چاپهاى تهران در سال 1266ق، نجف در سال 1386ق، بيروت و چاپ مؤسسة البعثة سال 1414ق در سه جلد را مىتوان نام برد. | ||
== منابع مقاله== | == منابع مقاله== | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۶: | ||
==وابستهها== | ==وابستهها== | ||
{{وابستهها}} | |||