۱۴۴٬۵۹۹
ویرایش
جز
جایگزینی متن - ' ' به ''
جز (Yqorbani@noornet.net صفحهٔ أساليب البيان في القرآن را به اسالیب البیان فی القران منتقل کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' ' به '') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (۲۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
| عنوان =أساليب البيان في القرآن | | عنوان =أساليب البيان في القرآن | ||
| عنوانهای دیگر = | | عنوانهای دیگر = | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[ | [[حسینی، جعفر]] (نويسنده) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =BP 82 /ح5الف5 1387 | | کد کنگره =BP 82 /ح5الف5 1387 | ||
| موضوع =قرآن - مسايل ادبي - معاني و بيان | | موضوع =قرآن - مسايل ادبي - معاني و بيان | ||
زبان عربي - معاني و بيان | زبان عربي - معاني و بيان | ||
| ناشر =بوستان کتاب قم (انتشارات دفتر تبليغات اسلامى حوزه علميه قم) | |||
| ناشر =بوستان کتاب قم (انتشارات دفتر تبليغات | |||
| مکان نشر =ايران - قم | | مکان نشر =ايران - قم | ||
| سال نشر =مجلد1: 1387ش , 1430ق, | | سال نشر =مجلد1: 1387ش , 1430ق, | ||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE12451AUTOMATIONCODE | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE12451AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ = | | چاپ = | ||
| شابک =978-964-09-0083-3 | | شابک =978-964-09-0083-3 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =12451 | ||
| کتابخوان همراه نور =12451 | |||
| کد پدیدآور =05560 | | کد پدیدآور =05560 | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''أساليب البيان في القرآن'''، اثر [[حسینی، جعفر|سید جعفر سید باقر حسینی]] (معاصر)، بررسی برخی از نکات بلاغی قرآن کریم میباشد که به زبان عربی و در دوران معاصر نوشته شده است. | |||
گستردگی شواهد قرآنی، توجه دقیق به سیر تطور مباحث، بیان استوار و استناد دقیق به منابع و مصادر معتمد ازجمله برجستگیهای این اثر است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/4388/88 مهدوی راد، محمدعلی، ص88]</ref>. | |||
گستردگی شواهد قرآنی، توجه دقیق به سیر تطور مباحث، بیان استوار و استناد دقیق به منابع و مصادر معتمد ازجمله برجستگیهای این اثر است<ref>مهدوی راد، محمدعلی، ص88</ref>. | |||
شناخت و معرفی آیاتی که صنایع بلاغی در آنها بکار رفته و تذکر نکات بلاغی آنها، انگیزه تدوین اثر حاضر بوده است<ref>ر. ک: بینام، مرداد 1379، ص27</ref>. | شناخت و معرفی آیاتی که صنایع بلاغی در آنها بکار رفته و تذکر نکات بلاغی آنها، انگیزه تدوین اثر حاضر بوده است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/3272/27 ر. ک: بینام، مرداد 1379، ص27]</ref>. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب در دو باب و باب دوم در پنج مبحث، تنظیم شده است. | کتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب در دو باب و باب دوم در پنج مبحث، تنظیم شده است. | ||
نویسنده کوشیده است تا با استفاده از آیات قرآن، تصویر کاملی از این دانش ارائه کند تا ضمن آموزش قواعد بلاغت، ظرافتهای نهفته در این کتاب الهی نیز تفسیر شود<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/28710/87 بینام، اسفند 1387، ص88]</ref>. | |||
«بیان»، شاخهای مهم از علوم بلاغت و زیباشناسی است. آگاهی بر فنون این دانش، آدمی را بر نقش پژوهش در نصوص ادبی و جنبههای فنی و مظاهر زیباشناسی آن مسلط میکند و مهمتر از همه، علم بیان یکی از وجوه اعجاز قرآن را آشکار میکند. فصاحت در لغت اصطلاح، فصاحت کلمه، کلام و متکلم، بلاغت لغوی و اصطلاحی، بیان لغوی و اصطلاحی، تشبیه، حقیقت و مجاز، استعاره، کنایه و روشهای بلاغی از جمله موضوعاتی است که در این کتاب بهطور مفصل به آن پرداخته شده است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/28710/87 همان]</ref>. | |||
«بیان»، شاخهای مهم از علوم بلاغت و زیباشناسی است. آگاهی بر فنون این دانش، آدمی را بر نقش پژوهش در نصوص ادبی و جنبههای فنی و مظاهر زیباشناسی آن مسلط میکند و مهمتر از همه، علم بیان یکی از وجوه اعجاز قرآن را آشکار میکند. فصاحت در لغت اصطلاح، فصاحت کلمه، کلام و متکلم، بلاغت لغوی و اصطلاحی، بیان لغوی و اصطلاحی، تشبیه، حقیقت و مجاز، استعاره، کنایه و روشهای بلاغی از جمله موضوعاتی است که در این کتاب بهطور مفصل به آن پرداخته شده است<ref>همان</ref>. | |||
نویسنده در این اثر نفیس، آیات قرآن را از منظر علم بیان بررسی نموده و بررسی آیات قرآن از دیدگاه علم معانی و بدیع را به جلدهای دیگر، وا نهاده است<ref>بینام، مرداد 1379، ص27</ref>. | نویسنده در این اثر نفیس، آیات قرآن را از منظر علم بیان بررسی نموده و بررسی آیات قرآن از دیدگاه علم معانی و بدیع را به جلدهای دیگر، وا نهاده است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/3272/27 بینام، مرداد 1379، ص27]</ref>. | ||
در کتاب اساليب البيان بر رویهم | در کتاب اساليب البيان بر رویهم 572 آیه (که برخى چند بار و از چند منظر مورد گفتگو قرار گرفتهاند)، 116 حدیث نبوى و 141 سخن از نهجالبلاغه تفسیر ادبى و بلاغى شده است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/4388/88 مهدوی راد، محمدعلی، ص88]</ref>. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
مقدمه کوتاه نویسنده، تاریخچه مختصری از علوم بلاغت و تلاش ادیبان برای شناسایی جنبههای بلاغی قرآن را مینمایاند<ref>بینام، مرداد 1379، ص27</ref> | مقدمه کوتاه نویسنده، تاریخچه مختصری از علوم بلاغت و تلاش ادیبان برای شناسایی جنبههای بلاغی قرآن را مینمایاند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/3272/27 بینام، مرداد 1379، ص27]</ref>. | ||
یکی از | قرآن یکی از معجزات پیامبر(ص) و جاودانهترین آنهاست. کدام جنبه قرآن معجزه است؟ سؤالی که در طول تاریخ اسلام، عالمان و اندیشمندان فراوانی را به تفکر واداشته است و کتابها و رسالات فراوانی محصول این تکاپوهای عالمانه است؛ اما ما همچنان عاجز از درک اعجاز این معجزه هستیم<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/3272/27 همان]</ref>. از جمله آثاری که در این زمینه نگارش یافته، اثر حاضر میباشد. | ||
تفسیر بسیاری از آیات قرآن، بدون اطلاع و توجه به قواعد و قوانین علم بلاغت، مشکل به نظر میرسد. ازاینرو شناخت این علم و آیاتی که این صنایع در آن بکار رفتهاند، میتواند راهگشای خوبی در مراحل تفسیر بشمار آید<ref>همان</ref>. | یکی از جنبههایی که بر اعجاز قرآن برشمردهاند، در اوج فصاحت و بلاغت بودن جملات آن است که چیرهدستترین ادیبان و زبدهترین منشیان از همآوردی آن در حد آیهای عاجزند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/3272/27 همان]</ref>. | ||
تفسیر بسیاری از آیات قرآن، بدون اطلاع و توجه به قواعد و قوانین علم بلاغت، مشکل به نظر میرسد. ازاینرو شناخت این علم و آیاتی که این صنایع در آن بکار رفتهاند، میتواند راهگشای خوبی در مراحل تفسیر بشمار آید<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/3272/27 همان]</ref>. | |||
نویسنده در اثر حاضر، به دنبال شناخت و معرفی آیاتی است که صنایع بلاغی در آنها بکار رفته و سعی نموده تا نکات بلاغی آنها را بررسی نماید. | نویسنده در اثر حاضر، به دنبال شناخت و معرفی آیاتی است که صنایع بلاغی در آنها بکار رفته و سعی نموده تا نکات بلاغی آنها را بررسی نماید. | ||
معمولاً هر باب از کتاب، به یک بحث از علم بیان اختصاص یافته است؛ بدین گونه که پس از تعریف و تقسیم صنعت مورد بحث، آیاتی که گونههای مختلفی از این صنعت در آنها دیده میشود، ارائه گردیده و موارد روز صنعت، مشخص شده است. عمده مطالب این جلد، به بررسی تشبیه، مجاز، استعاره، مثل و کنایه در قرآن اختصاص یافته است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/3272/27 همان]</ref>. | |||
در باب اول، به معرفی دو اصطلاح «فصاحت» و «بلاغت» پرداخته شده است. نظریات ادیبان و بزرگانی از جمله [[جاحظ، عمرو بن بحر|جاحظ]]، [[عسکری، حسن بن عبدالله|ابوهلال عسکری]]، [[خفاجی، عبدالله بن محمد|ابن سنان خفاجی]]، عبدالقاهر جرجانی، رازی، ابن اثیر، [[سکاکی، یوسف بن ابیبکر|سکاکی]]، [[ابن میثم، میثم بن علی|ابن میثم بحرانی]]، قزوینی و یحیی بن حمزه علوی یمینی در تعریف و تحدید این دو اصطلاح، معانی لغوی و اصطلاحی آنها، اقسام و ویژگیهای هر یک، فواصل آیات، استقامت در بیان، انواع فصاحت، مراحل تاریخی تطور معنای اصطلاحی علم بلاغت و... از جمله مباحث مطرح شده در این باب میباشد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/19454/1/15 متن کتاب، ص15- 186]</ref>. | |||
در باب اول، به معرفی دو اصطلاح «فصاحت» و «بلاغت» پرداخته شده است. نظریات ادیبان و بزرگانی از جمله جاحظ، ابوهلال | |||
باب دوم، دارای پنج مبحث بوده که در آنها به مباحث مربوط به علم «بیان» پرداخته شده است. | باب دوم، دارای پنج مبحث بوده که در آنها به مباحث مربوط به علم «بیان» پرداخته شده است. | ||
در مبحث اول این باب، ابتدا تشبیه از لحاظ لغوی و اصطلاحی و همچنین تطور آن بررسی شده و سپس ضمن بحث از ارکان و انواع تشبیه از جمله: تمثیلی، ضمنی و مقلوب، به بررسی طرفین تشبیه، وجه شبه، اغراض تشبیه و بلاغت تشبیه پرداخته شده است<ref>همان، ص203- 361 | در مبحث اول این باب، ابتدا تشبیه از لحاظ لغوی و اصطلاحی و همچنین تطور آن بررسی شده و سپس ضمن بحث از ارکان و انواع تشبیه از جمله: تمثیلی، ضمنی و مقلوب، به بررسی طرفین تشبیه، وجه شبه، اغراض تشبیه و بلاغت تشبیه پرداخته شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/19454/1/203 همان، ص203- 361]</ref>. | ||
مبحث دوم، به بررسی لغوی و اصطلاحی حقیقت و مجاز و همچنین معرفی انواع مجاز که عبارتند از مجاز لغوی، مجاز عقلی، مجاز حذف و زیاده، مجاز مرکب و مجاز مرکب مرسل اختصاص یافته است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/19454/1/369 همان، ص369- 458]</ref>. | |||
مبحث | در مبحث سوم، به استعاره و انواع آن پرداخته شده است. از جمله مباحث مطرح شده در این بحث، عبارتند از: علاقه بین تشبیه و استعاره، اقسام استعاره از جمله استعاره تصریحیه، مکنیه، اصلیه، تبعیه، مجرده، مرشحه، مطلقه، عامیه، خاصیه، تمثیلیه، مثل و انواع آن، انواع امثال در قرآن، بلاغت استعاره و...<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/19454/1/461 همان، ص461- 655]</ref>. | ||
مبحث چهارم، به کنایه و اقسام آن اختصاص یافته است. کنایه از وصف، کنایه از موصوف، کنایه از نسبت، بلاغت کنایه، تعریض، تلویح، ایماء و اشاره، رمز و...، از جمله مطالب این مبحث میباشد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/19454/1/663 همان، ص663- 727]</ref>. | |||
در آخرین مبحث، به بررسی روشهای علم بلاغت که عبارت است از بیان، بدیع و معانی و مطالعات بلاغی و همچنین انواع اسالیب سهگانه که عبارتند از اسلوب علمی، اسلوب ادبی و اسلوب علمی و ادبی که تلفیقی از دو اسلوب قبل میباشد، پرداخته شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/19454/1/755 همان، ص755- 766]</ref>. | |||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
فهرست اجمالی مطالب در ابتدا؛ و فهرست تفصیلی آن به همراه فهرست آیات، احادیث، اقوال امام علی(ع) و اشعار مذکور در متن، در کنار فهرست مصادر و مراجع مورد استفاده نویسنده، در انتهای کتاب آمده است. | فهرست اجمالی مطالب در ابتدا؛ و فهرست تفصیلی آن به همراه فهرست آیات، احادیث، اقوال [[امام على(ع)|امام علی(ع)]] و اشعار مذکور در متن، در کنار فهرست مصادر و مراجع مورد استفاده نویسنده، در انتهای کتاب آمده است. | ||
در پاورقیها علاوه بر ذکر منابع، به توضیح برخی از کلمات و عبارات متن پرداخته شده است. | در پاورقیها علاوه بر ذکر منابع، به توضیح برخی از کلمات و عبارات متن پرداخته شده است. | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
<references/> | <references/> | ||
| خط ۸۱: | خط ۷۰: | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
# مقدمه و متن کتاب. | # مقدمه و متن کتاب. | ||
# بینام، «پیشخوان: پیشخوان فارسی»، پایگاه مجلات تخصصی نور، نشریه: کتاب ماه دین، اسفند 1387- شماره 137 (4 صفحه- از 87 تا 90) | #[[:noormags:538617|بینام، «پیشخوان: پیشخوان فارسی»، پایگاه مجلات تخصصی نور، نشریه: کتاب ماه دین، اسفند 1387- شماره 137 (4 صفحه- از 87 تا 90)]]. | ||
#: | #[[:noormags:56111|بینام، معرفی کتاب، پایگاه مجلات تخصصی نور، گلستان قرآن، مرداد 1379، شماره 18]]. | ||
#[[:noormags:77661|مهدوی راد، محمدعلی، معرفیهای اجمالی، پایگاه مجلات تخصصی نور، آینه پژوهش، بهمن و اسفند 1372، شماره 23]]. | |||
#: | |||
== وابستهها == | ==وابستهها== | ||
{{وابستهها}} | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده: | [[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | ||
[[رده: | [[رده:قرآن و علوم قرآنی]] | ||
[[رده: | [[رده:علوم قرآنی]] | ||
[[رده: | [[رده:مباحث ادبی و بلاغی قرآن]] | ||
[[رده: | [[رده:مسائل لغوی و صرفی و نحوی]] | ||