الفسر: تفاوت میان نسخه‌ها

۵۰۵ بایت اضافه‌شده ،  ۲۶ ژوئن
جز
جایگزینی متن - 'تالیف' به 'تألیف'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'تالیف' به 'تألیف')
 
(۳ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۲۷: خط ۲۷:
'''الفَسرُ''' نوشته [[ابن جنی، عثمان بن جنی|ابوالفتح عثمان بن جنی نحوی]](321-392ق) عالم به صرف و نحو، لغت و ادب عرب، در موضوع ادبیات - شعر (شرح و تفسیر).
'''الفَسرُ''' نوشته [[ابن جنی، عثمان بن جنی|ابوالفتح عثمان بن جنی نحوی]](321-392ق) عالم به صرف و نحو، لغت و ادب عرب، در موضوع ادبیات - شعر (شرح و تفسیر).


کتاب شرحی بر دیوان شعر [[ابوالطیب احمد بن حسین متنبی]](303-354ق) و مشهور به شرح کبیر است<ref> ابوالحسینی، رحیم، ج‏3، ص 258- 259؛ مقدمه، ج0، ص 7</ref> که به درخواست بهاءالدوله آل ‌بویه از ابن جنی مبنی بر نگارش شرحی بر آن دیوان و بیان معانی اشعار آن تالیف شده است. <ref>مقدمه، ج0، ص 361، متن، ج1، ص 3</ref>
کتاب شرحی بر دیوان شعر [[ابوالطیب احمد بن حسین متنبی]](303-354ق) و مشهور به شرح کبیر است<ref> ابوالحسینی، رحیم، ج‏3، ص 258- 259؛ مقدمه، ج0، ص 7</ref> که به درخواست بهاءالدوله آل ‌بویه از [[ابن جنی، عثمان بن جنی|ابن جنی]] مبنی بر نگارش شرحی بر آن دیوان و بیان معانی اشعار آن تألیف شده است. <ref>مقدمه، ج0، ص 361، متن، ج1، ص 3</ref>


کتاب شامل دو قسمت است. نخستین قسمت آن به مباحث تحقیقی اختصاص‌یافته و مشتمل بر مطالبی در باره ابن جنی، عصر، حیات، آثار، تاثیرات ابن جنی و دیدگاه علما درباره وی به‌اضافه مطالبی پیرامون کتاب در چهار باب و چندین فصل پرداخته شده است. قسمت دوم متن تحقیق شده کتاب و در سه جزء است.<ref>مقدمه، ج0، ص 7-9</ref>
کتاب شامل دو قسمت است. نخستین قسمت آن به مباحث تحقیقی اختصاص‌یافته و مشتمل بر مطالبی در باره [[ابن جنی، عثمان بن جنی|ابن جنی]]، عصر، حیات، آثار، تاثیرات [[ابن جنی، عثمان بن جنی|ابن جنی]] و دیدگاه علما درباره وی به‌اضافه مطالبی پیرامون کتاب در چهار باب و چندین فصل پرداخته شده است. قسمت دوم متن تحقیق شده کتاب و در سه جزء است.<ref>مقدمه، ج0، ص 7-9</ref>


شارح قصائد را بر حسب ترتیب الفبایی تنظیم کرده و سعی کرده در این امر دقت لازم را مبذول دارد،  به همین جهت حرف «الف» مهموز را پیش از «الف» حرف لین آورده است. نظر به برتری اشعار متنبی درباره سیف‌الدوله حمدانی و منزلتی که شاعر نزد او داشته، شارح ذیل هر حرف اولویت را به ذکر آن اشعار داده و علاوه بر رعایت ترتیب الفبایی در ذکر اشعار به ترتیب تاریخی آنها نیز توجه کرده است. <ref>رک: همان، ص 362- 363، متن، ج1، ص 19</ref>
شارح قصائد را بر حسب ترتیب الفبایی تنظیم کرده و سعی کرده در این امر دقت لازم را مبذول دارد،  به همین جهت حرف «الف» مهموز را پیش از «الف» حرف لین آورده است. نظر به برتری اشعار متنبی درباره سیف‌الدوله حمدانی و منزلتی که شاعر نزد او داشته، شارح ذیل هر حرف اولویت را به ذکر آن اشعار داده و علاوه بر رعایت ترتیب الفبایی در ذکر اشعار به ترتیب تاریخی آنها نیز توجه کرده است. <ref>رک: همان، ص 362- 363، متن، ج1، ص 19</ref>
خط ۳۸: خط ۳۸:
ازآنجایی‌که شارح تمام دیوان متنبی را در شرح خود جای‌داده کتاب به‌عنوان نخستین و موثق‌ترین گزارش از دیوان شناخته شده است.<ref>رک: همان، ص 364</ref>علی‌رغم اشاره شارح به آوردن برخی از ابیات شاعر که به ثبت نرسیده لکن جز یک بیت افزون بر آنچه دیگران آورده‌اند بر اشعار دیوان نیفزوده است. وی همچنین برخی ابیات و قطعاتی را که انتساب آنها به شاعر مورد تایید دیگران بوده نیاورده است.<ref>رک: همان، ص 365</ref>
ازآنجایی‌که شارح تمام دیوان متنبی را در شرح خود جای‌داده کتاب به‌عنوان نخستین و موثق‌ترین گزارش از دیوان شناخته شده است.<ref>رک: همان، ص 364</ref>علی‌رغم اشاره شارح به آوردن برخی از ابیات شاعر که به ثبت نرسیده لکن جز یک بیت افزون بر آنچه دیگران آورده‌اند بر اشعار دیوان نیفزوده است. وی همچنین برخی ابیات و قطعاتی را که انتساب آنها به شاعر مورد تایید دیگران بوده نیاورده است.<ref>رک: همان، ص 365</ref>


علی‌رغم اهمیت اثر یاد شده به‌عنوان مرجعی مهم برای سایر شروح  و استفاده برخی از نویسندگان و شارحان از روش شارح در تنظیم مطالب آثارشان به شیوه وی<ref>رک: همان، ص 363- 364</ref>و همچنین اعتماد برخی از آنان  به فهم ابن جنی از متن اشعار متنبی و اظهار شگفتی از وی در بسیار از موارد، نقدهایی بر وی وارد شده است.<ref>رک: همان، ص 367</ref>
علی‌رغم اهمیت اثر یاد شده به‌عنوان مرجعی مهم برای سایر شروح  و استفاده برخی از نویسندگان و شارحان از روش شارح در تنظیم مطالب آثارشان به شیوه وی<ref>رک: همان، ص 363- 364</ref>و همچنین اعتماد برخی از آنان  به فهم [[ابن جنی، عثمان بن جنی|ابن جنی]] از متن اشعار متنبی و اظهار شگفتی از وی در بسیار از موارد، نقدهایی بر وی وارد شده است.<ref>رک: همان، ص 367</ref>
نظرات شارحان، منتقدان و مورخان ادبیات، چه در گذشته و چه در حال حاضر، در نگرش به شرح ابن جنی متفاوت بوده است. برخی از آنها انتقادهایی را مطرح کرده‌اند که بر ناتوانی ابوالفتح در آشکارساختن معنا و پرداختن به حواشی بی‌ارتباط با متن متمرکز است. درحالی‌که ابو القاسم  اصفهانی نویسنده کتاب الواضح، ابوالفتح را به دلیل طفره‌رفتن از کشف معنای دقیقی که شاعر به آن اشاره داشته، مورد انتقاد قرار داده و ضمن اشاره به مواردی از اشکالات او، معتقد است وی خواننده را با مسائل نحوی و شواهد شعری مشغول می‌کند. انباشت کتاب با شواهد بسیاری که نیازی به آن‌ها در آن کتاب نبوده، و همچنین ذکر مسائل دقیق و غیرضروری در زمینه ساختار نحوی و....از جمله اشکالات و نقدهایی است که بر شرح آمده است.<ref>رک: همان، ص 366 - 368</ref>
 
نظرات شارحان، منتقدان و مورخان ادبیات، چه در گذشته و چه در حال حاضر، در نگرش به شرح [[ابن جنی، عثمان بن جنی|ابن جنی]] متفاوت بوده است. برخی از آنها انتقادهایی را مطرح کرده‌اند که بر ناتوانی ابوالفتح در آشکارساختن معنا و پرداختن به حواشی بی‌ارتباط با متن متمرکز است. درحالی‌که ابو القاسم  اصفهانی نویسنده کتاب الواضح، ابوالفتح را به دلیل طفره‌رفتن از کشف معنای دقیقی که شاعر به آن اشاره داشته، مورد انتقاد قرار داده و ضمن اشاره به مواردی از اشکالات او، معتقد است وی خواننده را با مسائل نحوی و شواهد شعری مشغول می‌کند. انباشت کتاب با شواهد بسیاری که نیازی به آن‌ها در آن کتاب نبوده، و همچنین ذکر مسائل دقیق و غیرضروری در زمینه ساختار نحوی و....از جمله اشکالات و نقدهایی است که بر شرح آمده است.<ref>رک: همان، ص 366 - 368</ref>


محقق ضمن تنظیم مقدمه تفصیلی پیرامون نویسنده و کتاب و همچنین تحقیق کتاب با مقابله نسخه‌های مختلف آن و اشاره به اختلاف در برخی عبارات آنها در پاورقی کتاب، به آدرس‌دهی آیات قرآن، استخراج و مستند‌سازی احادیث، اشعار، اقوال و امثال و.... پرداخته است. شماره‌گذاری قصائد، ابیات، ضبط متن اشعار متنبی، شرح و شواهد شعری و قراردادن مطلع قصائد یا قطعات در آغاز صفحات جدید، به همراه تنظیم فهرست‌های فنی متنوع در پایان کتاب از دیگر کارهای محقق است. <ref>رک: همان، ج1، صفحه،  کز</ref>
محقق ضمن تنظیم مقدمه تفصیلی پیرامون نویسنده و کتاب و همچنین تحقیق کتاب با مقابله نسخه‌های مختلف آن و اشاره به اختلاف در برخی عبارات آنها در پاورقی کتاب، به آدرس‌دهی آیات قرآن، استخراج و مستند‌سازی احادیث، اشعار، اقوال و امثال و.... پرداخته است. شماره‌گذاری قصائد، ابیات، ضبط متن اشعار متنبی، شرح و شواهد شعری و قراردادن مطلع قصائد یا قطعات در آغاز صفحات جدید، به همراه تنظیم فهرست‌های فنی متنوع در پایان کتاب از دیگر کارهای محقق است. <ref>رک: همان، ج1، صفحه،  کز</ref>
خط ۵۵: خط ۵۶:


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
 
[[رده:زبان‌شناسی، زبان و ادبیات]]
[[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (مصری، قبطی، سامی، آشوری، سومری، عبری، آرامی، سریانی، عربی، حبشی)]]
[[رده:زبان و ادبیات عربی]]
[[رده:مقالات بازبینی شده2 اردیبهشت 1404]]
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ اردیبهشت 1404 توسط فاضل گرنه زاده]]
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ اردیبهشت 1404 توسط فاضل گرنه زاده]]
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ اردیبهشت 1404 توسط فریدون سبحانی]]
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ اردیبهشت 1404 توسط فریدون سبحانی]]