ابن عربی، محمد بن علی: تفاوت میان نسخه‌ها

 
(۱۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۴۲: خط ۴۲:
|}
|}
</div>
</div>
{{کاربردهای دیگر|ابن عربی (ابهام زدایی)}}
{{کاربردهای دیگر|ابن عربی (ابهام‌زدایی)}}
'''ابوبکر محمد بن على بن احمد بن عبداللّه حاتمى''' (560- 638ق)، معروف‌ به‌ شیخ‌ اکبر، اندیشمند، عارف‌ و صوفی‌ بزرگ‌ جهان‌ اسلام‌، از اولاد عبداللّه بن حاتم، برادر «عدى بن حاتم» از صحابه‌ى بزرگوار،  
{{اشتباه نشود|ابوبکر ابن العربی}}
 
'''ابوعبدالله محمد بن على بن احمد بن عبداللّه حاتمى''' (560- 638ق)، معروف‌ به‌ شیخ‌ اکبر، اندیشمند، عارف‌ و صوفی‌ بزرگ‌ جهان‌ اسلام‌، از اولاد عبداللّه بن حاتم، برادر «عدى بن حاتم» از صحابه‌ى بزرگوار،  


== ولادت ==
== ولادت ==
در شب هفدهم ماه رمضان المبارک سال 560 هجرى قمرى، شب نخستین سالگرد اعلان «عید قیامت» به وسیله حسن بن محمد، برابر با بیست و هشتم ژوئیه 1165 میلادى، در بلده‌ی «مرسیه» از بلاد اندلس در خانواده جاه و جلال و زهد و تقوى متولد شد. در سال 568 ه‍.ق به شهر «أشبیلیه» منتقل و تا سال 598 ه‍.ق در آن اقامت گزید. گویى در سال 597 ه‍.ق وارد شهر «بجایه» از بلاد مغرب شده و از آنجا به سوى شرق به قصد حج و زیارت خانه‌ى خدا کوچ مى‌کند، بعد از آن دیگر به سوى اندلس باز نمى‌گردد. ابن عربى در «رسالة الحجب» از این دوره‌ى زندگى خویش با عنوان «دوران جهالت» یاد مى‌کند، آنجا که مى‌گوید: کنت یوما بمدینه قرطبة و انا ماش الى صلاة الجمعة، و معی جماعة من اخوانی و ذلک فی ایام جهالتی.
در شب هفتم یا هفدهم ماه رمضان سال 560 هجرى قمرى، شب نخستین سالگرد اعلان «عید قیامت» به وسیله حسن بن محمد، برابر با بیست و هشتم ژوئیه 1165 میلادى، در شهر «مرسیه» از بلاد اندلس در خانواده جاه و جلال و زهد و تقوى متولد شد. در سال 568 ق به شهر «أشبیلیه» پایتخت اندلس منتقل و تا سال 598 ه‍.ق در آن اقامت گزید. گویى در سال 597 ه‍.ق وارد شهر «بجایه» از بلاد مغرب شده و از آنجا به سوى شرق به قصد حج و زیارت خانه‌ى خدا کوچ مى‌کند، بعد از آن دیگر به سوى اندلس باز نمى‌گردد. ابن عربى در «رسالة الحجب» از این دوره‌ى زندگى خویش با عنوان «دوران جهالت» یاد مى‌کند، آنجا که مى‌گوید: کنت یوما بمدینه قرطبة و انا ماش الى صلاة الجمعة، و معی جماعة من اخوانی و ذلک فی ایام جهالتی.


بعد از آن مدتى را در مصر اقامت مى‌گزیند و پس از آن به حجاز مى‌رود و در بغداد، موصل و شهرهاى روم نیز مدت کوتاهى را سپرى مى‌کند.
بعد از آن مدتى را در مصر اقامت مى‌گزیند و پس از آن به حجاز مى‌رود و در بغداد، موصل و شهرهاى روم نیز مدت کوتاهى را سپرى مى‌کند.
خط ۵۲: خط ۵۴:
==کنیه و القاب==
==کنیه و القاب==


کنیه‌ى معروف شیخ،«ابوبکر» و القاب معروف او ابوعبداللّه، ابن افلاطون، ابن سراقه، ابن العربى در غرب و ابن عربى در شرق مى‌باشد ولى معروف‌ترین لقب او در بین پیروانش، عنوان بسیار با معنى و با شکوه «الشیخ الاکبر» است.الحکیم الالهى، خاتم الاولیاء الوارثین، برزخ البرازخ، محی الحق و الدین، البحر الزاخر فى المعارف، الکبریت الاحمر، العارف باللّه، از دیگر القاب او مى‌باشد.
کنیه‌ى معروف شیخ،«ابوعبدالله»، ابن افلاطون، ابن سراقه، ابن العربى در غرب و ابن عربى در شرق مى‌باشد ولى معروف‌ترین لقب او در بین پیروانش، عنوان بسیار با معنى و با شکوه «الشیخ الاکبر» است.الحکیم الالهى، خاتم الاولیاء الوارثین، برزخ البرازخ، محی الحق و الدین، البحر الزاخر فى المعارف، الکبریت الاحمر، العارف باللّه، از دیگر القاب او مى‌باشد.


==ابن عربى، تشیّع یا تسنن==
==ابن عربى، تشیّع یا تسنن==
خط ۶۰: خط ۶۲:
عده‌اى از اهل سنّت وى را شیعه انگاشته و در نکوهش او چنین گفته‌اند: هو شیعى سوء کذاب بعضى از علماى شیعه همانند [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شیخ بهایى]](ره)، در اربعین به سبب سخنان شیخ اکبر درباره‌ى حضرت مهدى(عج) و نسب و ظهور آن جناب-که خدا تعجیل فرماید-از ابن عربى مدح و حمایت کرده و قائل به تشیّع او شده‌اند.
عده‌اى از اهل سنّت وى را شیعه انگاشته و در نکوهش او چنین گفته‌اند: هو شیعى سوء کذاب بعضى از علماى شیعه همانند [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شیخ بهایى]](ره)، در اربعین به سبب سخنان شیخ اکبر درباره‌ى حضرت مهدى(عج) و نسب و ظهور آن جناب-که خدا تعجیل فرماید-از ابن عربى مدح و حمایت کرده و قائل به تشیّع او شده‌اند.


[[شوشتری، سید نورالله بن شریف‌الدین|قاضى نوراللّه شوشترى]] در «مجالس المؤمنين» با توجيه عذر ابن عربى از زبان «سيد‌ ‎محمد نوربخش» در اخفاى محبت على عليه‌السّلام و اولیاى او به سبب وجود دشمنان فراوان شيخ و موقعيت زمانى و مكانى حيات ابن عربى كه مملكت متعصبان و حسودان بوده، با نقل ابياتى از محیی‌الدين آن‌ها را دالّ بر محبت و ارادت وى به اهل‌بيت عصمت عليهم السّلام و تشيع وى دانسته است، ابيات شيخ چنين است:{{شعر}}{{ب|''رايت ولايي آل طه وسيلة''|2=''على رغم اهل البعد يورثنى القربى''}}{{ب|''فما طلب المبعوث اجرا على الهدى''|2=''بتبليغه الاّ المودّة في القربى''}}{{پایان شعر}}
[[شوشتری، سید نورالله بن شریف‌الدین|قاضى نوراللّه شوشترى]] در «مجالس المؤمنين» با توجيه عذر ابن عربى از زبان «سيد‌ ‎محمد نوربخش» در اخفاى محبت على عليه‌السّلام و اولیاى او به سبب وجود دشمنان فراوان شيخ و موقعيت زمانى و مكانى حيات ابن عربى كه مملكت متعصبان و حسودان بوده، با نقل ابياتى از محیی‌الدين آن‌ها را دالّ بر محبت و ارادت وى به اهل‌بيت عصمت عليهم‌السّلام و تشيع وى دانسته است، ابيات شيخ چنين است:{{شعر}}{{ب|''رايت ولايي آل طه وسيلة''|2=''على رغم اهل البعد يورثنى القربى''}}{{ب|''فما طلب المبعوث اجرا على الهدى''|2=''بتبليغه الاّ المودّة في القربى''}}{{پایان شعر}}
 
بنا به نوشته‌ى سید‌ ‎صالح موسوى خوانسارى شارح مناقب منسوب به ابن عربى علاوه بر [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شیخ بهایى]] و [[شوشتری، سید نورالله بن شریف‌الدین|قاضى نوراللّه شوشترى]] از دیگر علماى شیعه همانند میرزا محمد اخبارى، [[ابن فهد حلی، احمد بن محمد|ابن فهد حلى]]،[[فیض کاشانی، محمد بن شاه‌مرتضی|ملامحسن فیض کاشانى]]، [[مجلسی، محمدتقی|مجلسى اول]] و [[قاضی سعید قمی، محمدسعید بن محمدمفید|قاضى سعید قمى]] نیز قائل به تشیع ابن عربى بوده‌اند.


بنا به نوشته‌ى سید‌ ‎صالح موسوى خوانسارى شارح مناقب منسوب به ابن عربى علاوه بر [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شیخ بهایى]] و [[شوشتری، سید نورالله بن شریف‌الدین|قاضى نوراللّه شوشترى]] از دیگر علماى شیعه همانند میرزا محمد اخبارى، [[ابن فهد حلی، احمد بن محمد|ابن فهد حلى]]،[[فیض کاشانی، محمد بن شاه‌مرتضی|ملامحسن فیض کاشانى]]، [[مجلسی، محمدتقی|مجلسى اول]] و [[قاضی سعید قمی، محمدسعید بن محمدمفید|قاضى سعید قمى]] نیز قائل به تشیع ابن عربى بوده‌اند.
علی شالچیان ناظر، پژوهشگر علوم اسلامی و آثار عرفانی برای رفع تناقضات در این زمینه، نوشته است: «برخی کوشیده‌اند که با استناد به برخی نوشته‌های محی‌الدین، اثبات کنند که محی الدین از اهل سنّت است؛ و برخی با استناد به نوشته‌های دیگر وی، گفته‌اند که او شیعۀ خالص است. حقیقتِ امر این است که در هر علم و فنی، افرادی وجود دارند که تخصّص و تبحّر و تجربه و تحقیقات ویژه‌ای دارند و اینان همواره نقطه نظرهایِ خاصِّ خود را در مباحث مختلف دارند. در معارف نیز، قضیه همین گونه است؛ و افرادی که نگاهی عمیق و دقّت نظری خاص و تبحّری ویژه دارند همواره تحقیقاتی ویژه و نقطه نظرهایی خاص‌ِ خود دارند که سبب می‌شود ایشان در چارچوب هیچ گروهی قرار نگیرند؛ یعنی دیدگاه‌هایی دارند که خاصِّ خودشان است و با هیچ گروهی، دقیقا قابل انطباق نیست. ابن عربی نیز همین گونه است.» (ترجمه و شرح فصوص الحکم، ج1، ص 134)


==ابن عربى، اجتهاد و حفظ حدیث==
==ابن عربى، اجتهاد و حفظ حدیث==
خط ۱۳۴: خط ۱۳۸:
[[التجلیات الإلهیة]]  
[[التجلیات الإلهیة]]  


[[التعریفات]]  
[[التعریفات]]
 
[[الردود و النقود]]  


[[الكبريت الأحمر]]
[[الكبريت الأحمر]]


[[طلای سرخ]]
[[طلای سرخ]]
[[الإسرا إلی المقام الأسری أو كتاب المعراج]]
[[متن و ترجمۀ الإسرا إلی مقام الأسری؛ نامۀ سریانیه]]


[[نص النصوص في شرح الفصوص لمحيي‌الدين ابن عربي]]
[[نص النصوص في شرح الفصوص لمحيي‌الدين ابن عربي]]
خط ۱۴۵: خط ۱۵۵:


[[کلمات المحققین]]  
[[کلمات المحققین]]  
[[ترجمه و شرح العبادلة]]


[[طریق إلی الله تعالی الشیخ و المرید]]
[[طریق إلی الله تعالی الشیخ و المرید]]
خط ۱۵۵: خط ۱۶۷:


[[الفتوحات المکیة (چهارده جلدی)]]  
[[الفتوحات المکیة (چهارده جلدی)]]  
[[فرهنگ واژه‌های فصوص الحکم]]


[[شرح مشکلات الفتوحات المکیه]]  
[[شرح مشکلات الفتوحات المکیه]]  


[[فصوص الحكم (تعليقات ابوالعلاء عفيفي)]]  
[[فصوص الحكم (تعليقات ابوالعلاء عفيفي)]]  
[[شرح ابن عربی بر فصوص الحکم (میرآخوری)]]


[[نصوص من التراث الصوفي الغرب إسلامي]]
[[نصوص من التراث الصوفي الغرب إسلامي]]
خط ۲۱۱: خط ۲۲۷:


[[شرح مشاهد الأسرار القدسیة و مطالع الأنوار الإلهیة للشیخ الأکبر ابن عربي]]  
[[شرح مشاهد الأسرار القدسیة و مطالع الأنوار الإلهیة للشیخ الأکبر ابن عربي]]  
[[الإسرا إلی المقام الأسری أو كتاب المعراج]]


[[کتاب الوصایا (رسایل ابن العربی)]]  
[[کتاب الوصایا (رسایل ابن العربی)]]  
خط ۲۶۲: خط ۲۷۶:
[[کشف الغایات فی شرح ما اکتنفت علیه التجلیات (التجلیات الالهیه)]]  
[[کشف الغایات فی شرح ما اکتنفت علیه التجلیات (التجلیات الالهیه)]]  


[[عنقا مغرب فی ختم الاولیاء و شمس المغرب]]  
[[عنقا مغرب فی ختم الاولیاء و شمس المغرب]]
 
[[عنقاء مغرب في ختم الأولیاء و شمس المغرب (ترجمه اللهیاری)]] 


[[تنزل الاملاک فی حرکات الافلاک]]  
[[تنزل الاملاک فی حرکات الافلاک]]  
خط ۲۹۰: خط ۳۰۶:
[[تهذیب الاخلاق]]  
[[تهذیب الاخلاق]]  


[[مواقع النجوم و مطالع اهله الاسرار و العلوم]]  
[[مواقع النجوم و مطالع اهله الاسرار و العلوم]]
 
[[شرح کتاب مواقع النجوم المسمی بطوالع منافع العلوم في مطالب مواقع النجوم]] 


[[التنزلات الموصلیه فی اسرار الطهارات و الصلوات و الایام الاصلیه، أو، تنزل الاملاک فی حرکات الافلاک]]  
[[التنزلات الموصلیه فی اسرار الطهارات و الصلوات و الایام الاصلیه، أو، تنزل الاملاک فی حرکات الافلاک]]  
خط ۳۰۱: خط ۳۱۹:


[[إصطلاحات الصوفیة]]  
[[إصطلاحات الصوفیة]]  
[[کتاب عنقا مغرب فی ختم الاولیاء و شمس المغرب]]


[[الخلوة المطلقه]]  
[[الخلوة المطلقه]]  
خط ۳۱۹: خط ۳۳۵:


[[الرسائل الثلاث]]
[[الرسائل الثلاث]]
[[عنقاء مغرب فی ختم الاولیاء و شمس المغرب]]


[[شرح فصوص الحکم للشيخ الاکبر ابن عربي]]
[[شرح فصوص الحکم للشيخ الاکبر ابن عربي]]
خط ۳۳۳: خط ۳۴۷:


[[إیمان فرعون]]  
[[إیمان فرعون]]  
[[مواقع النجوم و مطالع أهلة الأسرار و العلوم]]


[[المبادي و الغايات في معاني‌الحروف و الآيات (و يليه العقد المنظوم فيما تحویة الحروف من الخواص و العلوم)]]  
[[المبادي و الغايات في معاني‌الحروف و الآيات (و يليه العقد المنظوم فيما تحویة الحروف من الخواص و العلوم)]]