قصه گیسوی یار

قصۀ گیسوی یار: شرحی بر بوطیقای قصه در آن «بیت معروف» حافظ
پدیدآوران	فرخ‌فال، رضا (نویسنده)
ناشر	فرهنگ نشر نو: آسیم
مکان نشر	تهران
سال نشر	1403
چاپ	اول
شابک	‎978-600-490-486-5
موضوع	حافظ شیرازی - نقد و تفسیر
زبان	فارسی
کد کنگره	PIR 5435

قصۀ گیسوی یار: شرحی بر بوطیقای قصه در آن «بیت معروف» حافظ تألیف رضا فرخ‌فال؛ این کتاب پژوهشی عمیق و تحلیلی است که به بررسی بوطیقای قصه در شعر حافظ با تمرکز بر بیت معروف:

معاشران گره از زلف یار باز کنید

شبی خوش است بدین قصه‌اش دراز کنید

می‌پردازد.

ساختار

کتاب در قالب یک جستار بلند (تک‌نگاری) تنظیم شده است که به صورت پیوسته به تحلیل و بررسی بیت مورد نظر و مفاهیم مرتبط با آن می‌پردازد. کتاب فاقد تقسیم‌بندی فصل‌بندی مرسوم است و به صورت یکپارچه به موضوع می‌پردازد.

گزارش کتاب

رضا فرخ‌فال در این اثر با رویکردی نوین به تحلیل یکی از مشهورترین ابیات حافظ پرداخته است. نویسنده با تمرکز بر بیت «معاشران گره از زلف یار باز کنید...»، کوشیده است تا بوطیقای قصه را در شعر حافظ واکاوی کند. فرخ‌فال در این پژوهش نشان می‌دهد که چگونه حافظ از عنصر «قصه» به عنوان ابزاری هنری برای بیان مفاهیم عمیق عرفانی و انسانی بهره برده است.

نویسنده با بررسی دقیق واژگان کلیدی بیت از جمله «گیسو»، «قصه» و «شب»، شبکه‌ای از معانی و ارتباطات معنایی را کشف و تحلیل می‌کند. از نکات برجسته این اثر، پرداختن به مفهوم «آغاز» در شعر حافظ است. فرخ‌فال با طرح این پرسش که قصه زلف یار از کجا آغاز شده است، به بررسی ساختار غزل‌های حافظ و نقش بیت آغازین در انسجام کلی شعر می‌پردازد.

یکی از بخش‌های قابل توجه کتاب، تحلیل نمادین «گیسو» در شعر حافظ است. نویسنده نشان می‌دهد که چگونه این تصویر در عین ملموس بودن، به فضایی استعاری تبدیل می‌شود که از محدودیت‌های معنایی معمول فراتر می‌رود. فرخ‌فال همچنین به نقد و بررسی آراء دیگر حافظ‌پژوهان درباره این بیت خاص پرداخته و دیدگاه‌های جدیدی را مطرح کرده است.

این کتاب نه تنها برای حافظ‌پژوهان، بلکه برای همه علاقه‌مندان به شعر کهن فارسی و مباحث نظری ادبیات منبعی ارزشمند محسوب می‌شود. رویکرد تحلیلی نویسنده و نثر روان و دقیق او، این اثر را به نمونه‌ای برجسته از نقد ادبی معاصر تبدیل کرده است.

منابع مقاله

پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات