ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۵۴: خط ۵۴:
|}
|}
</div>
</div>
{{کاربردهای دیگر|ابن حجر (ابهام زدایی)}}
{{کاربردهای دیگر|ابن حجر (ابهام‌زدایی)}}
'''شهاب‌الدین‌ ابوالفضل احمد بن على بن محمد بن محمد بن على بن احمد بن محمود بن احمد حجر عسقلانى کنانى مصرى''' (22 شعبان 773-ذیقعدۀ 16/852 فوریۀ 1372- ژانویۀ 1449)، یکى از علماى بزرگ حدیث و فقه شافعى، موّرخ و شاعر.
'''شهاب‌الدین‌ ابوالفضل احمد بن على بن محمد بن محمد بن على بن احمد بن محمود بن احمد حجر عسقلانى کنانى مصرى''' (22 شعبان 773-ذیقعدۀ 16/852 فوریۀ 1372- ژانویۀ 1449)، یکى از علماى بزرگ حدیث و فقه شافعى، موّرخ و شاعر.


خط ۱۳۱: خط ۱۳۱:




منصب قضا در زمان حکومت ممالیک از اهمیت خاصى برخوردار بود و چنین اهمیتى در تاریخ اسلام حتى در زمان خلافت عباسى در بغداد سابقه نداشته است. قضات در قاهره و دمشق و شهرهاى مهم دیگر تحت تسلط ممالیک از استقلال خاصى بهره‌مند بودند. در قاهره و دمشق برای هر یک از مذاهب چهارگانه قاضى خاصى از جانب سلطان تعیین مى شد و این قضات نیز به نوبۀ خود نواب یا جانشینانى داشتند که در حکم دستیاران قاضى بودند و عدّۀ نواب در مواقع مختلف فرق مى‌کرد. در قرنهاى 7 و 8ق اعتبار و اهمیت قضات بسیار بود، اما به تدریج بر اثر فساد دربار و امراى بزرگ و عدم رعایت شرایط تقوا و اخلاق و فضیلت اهمیت معنوى این مقام رو به ضعف نهاد. ابن حجر در انباء الغمر بارها به فساد قضات و رشوه‌گیرى آنان اشاره کرده است.
منصب قضا در زمان حکومت ممالیک از اهمیت خاصى برخوردار بود و چنین اهمیتى در تاریخ اسلام حتى در زمان خلافت عباسى در بغداد سابقه نداشته است. قضات در قاهره و دمشق و شهرهاى مهم دیگر تحت تسلط ممالیک از استقلال خاصى بهره‌مند بودند. در قاهره و دمشق برای هر یک از مذاهب چهارگانه قاضى خاصى از جانب سلطان تعیین می‌شد و این قضات نیز به نوبۀ خود نواب یا جانشینانى داشتند که در حکم دستیاران قاضى بودند و عدّۀ نواب در مواقع مختلف فرق مى‌کرد. در قرنهاى 7 و 8ق اعتبار و اهمیت قضات بسیار بود، اما به تدریج بر اثر فساد دربار و امراى بزرگ و عدم رعایت شرایط تقوا و اخلاق و فضیلت اهمیت معنوى این مقام رو به ضعف نهاد. ابن حجر در انباء الغمر بارها به فساد قضات و رشوه‌گیرى آنان اشاره کرده است.


ابن حجر در اثر دانش پهناور خود در حدیث و فقه شایستگى بى چون و چرایى برای منصب قضا داشت، اما خود او در آغاز رغبت چندانى به این شغل ظاهر نمى‌ساخت و وقتى در اواخر قرن 8ق قاضى ابوالمعالى محمد بن ابراهیم سلمى (متوفای 803 ق) خواست او را نایب خود کند، نپذیرفت و نیز سلطان مؤیّد شیخ بارها این منصب را به او پیشنهاد کرد و گفت قاضى دمشق با مسئولیتهاى دیگرش هر ماه 10000 درهم درآمد دارد و ممکن است این درآمد به دو برابر هم برسند، اما ابن حجر شدیدا استنکاف کرد.<ref>سخاوى، الذيل، 80، عز‌الدين، 156</ref>سلطان مؤیّد شیخ او را در قضیۀ خاصى حاکم کرد و آن دربارۀ قاضى شمس‌الدین محمد بن عطاء الله هروى (متوفای 839 ق) بود که مردى ستیزه‌گر و مورد بحث و شک بود و دشمنان زیاد و طرفداران زیاد داشت. خود ابن حجر مى‌گوید که در این قضیه به دردسر افتاد و گرفتار شد.<ref>انباء، 345/7</ref>نتیجۀ حکمیت ابن حجر صدور رأى بر ضد شمس‌الدین هروى گردید و سلطان هروى را از منصب قضا معزول و جلال‌الدین بلقینى را به جاى او منصوب کرد.<ref>همان، 346/7</ref>ابن حجر به جهت دوستى با جلال بلقینى نیابت او را در قضا پذیرفت.<ref>سخاوى، همانجا</ref>
ابن حجر در اثر دانش پهناور خود در حدیث و فقه شایستگى بى چون و چرایى برای منصب قضا داشت، اما خود او در آغاز رغبت چندانى به این شغل ظاهر نمى‌ساخت و وقتى در اواخر قرن 8ق قاضى ابوالمعالى محمد بن ابراهیم سلمى (متوفای 803 ق) خواست او را نایب خود کند، نپذیرفت و نیز سلطان مؤیّد شیخ بارها این منصب را به او پیشنهاد کرد و گفت قاضى دمشق با مسئولیتهاى دیگرش هر ماه 10000 درهم درآمد دارد و ممکن است این درآمد به دو برابر هم برسند، اما ابن حجر شدیدا استنکاف کرد.<ref>سخاوى، الذيل، 80، عز‌الدين، 156</ref>سلطان مؤیّد شیخ او را در قضیۀ خاصى حاکم کرد و آن دربارۀ قاضى شمس‌الدین محمد بن عطاء الله هروى (متوفای 839 ق) بود که مردى ستیزه‌گر و مورد بحث و شک بود و دشمنان زیاد و طرفداران زیاد داشت. خود ابن حجر مى‌گوید که در این قضیه به دردسر افتاد و گرفتار شد.<ref>انباء، 345/7</ref>نتیجۀ حکمیت ابن حجر صدور رأى بر ضد شمس‌الدین هروى گردید و سلطان هروى را از منصب قضا معزول و جلال‌الدین بلقینى را به جاى او منصوب کرد.<ref>همان، 346/7</ref>ابن حجر به جهت دوستى با جلال بلقینى نیابت او را در قضا پذیرفت.<ref>سخاوى، همانجا</ref>
خط ۲۴۰: خط ۲۴۰:
داستان این مجلس مناظره و توطئه‌اى که طرفداران هروى و مخالفان او برای خوار داشتن یکدیگر کرده بودند و رفتار سلطان مؤیّد در آن مجلس از داستانهاى بسیار جالب مباحثات علماست و ابن حجر در انباء آن را به تفصیل ذکر کرده است.<ref>172/7-179</ref>
داستان این مجلس مناظره و توطئه‌اى که طرفداران هروى و مخالفان او برای خوار داشتن یکدیگر کرده بودند و رفتار سلطان مؤیّد در آن مجلس از داستانهاى بسیار جالب مباحثات علماست و ابن حجر در انباء آن را به تفصیل ذکر کرده است.<ref>172/7-179</ref>


یکى دیگر از مخالفان او علم‌الدین بلقینى است. او سر سخت ترین دشمن ابن حجر بود و دائما مى‌کوشید تا به مناصب و وظایف او دست یابد و دشمنى او تا بدانجا رسید ‎که پس از مرگ ابن حجر مى‌خواست با بیوۀ او ازدواج کند، ولى سخاوى او را از این کار بازداشت. چنانکه قبلا اشاره شد ابن حجر او را به حمق متصف و به تصرفات غیر شرعى متهم کرده است.<ref>عز‌الدين، 179</ref>
یکى دیگر از مخالفان او علم‌الدین بلقینى است. او سر سخت‌ترین دشمن ابن حجر بود و دائما مى‌کوشید تا به مناصب و وظایف او دست یابد و دشمنى او تا بدانجا رسید ‎که پس از مرگ ابن حجر مى‌خواست با بیوۀ او ازدواج کند، ولى سخاوى او را از این کار بازداشت. چنانکه قبلا اشاره شد ابن حجر او را به حمق متصف و به تصرفات غیر شرعى متهم کرده است.<ref>عز‌الدين، 179</ref>


شمس‌الدین محمد بن على قایاتى نیز از مخالفان او بود و هنگامى که به قضا رسید، پسر ابن حجر را تحت تعقیب قرار داد.<ref>سخاوى، الذيل، 284</ref>همو به مساعدت و تحریک بلقینى وظیفۀ مشیخه و نظارت خانقاه بیبرسیه را از ابن حجر گرفت. ابن حجر ناگزیر از خانقاه مذکور نقل مکان کرد و عیالش را به جاى دیگر برد.<ref>همان، 285-286</ref>با اینهمه ابن حجر در حق او خوبى کرد و پس از مرگش او را به «نزاهت» و «عفت» ستود.<ref>انباء، 247/9</ref>
شمس‌الدین محمد بن على قایاتى نیز از مخالفان او بود و هنگامى که به قضا رسید، پسر ابن حجر را تحت تعقیب قرار داد.<ref>سخاوى، الذيل، 284</ref>همو به مساعدت و تحریک بلقینى وظیفۀ مشیخه و نظارت خانقاه بیبرسیه را از ابن حجر گرفت. ابن حجر ناگزیر از خانقاه مذکور نقل مکان کرد و عیالش را به جاى دیگر برد.<ref>همان، 285-286</ref>با اینهمه ابن حجر در حق او خوبى کرد و پس از مرگش او را به «نزاهت» و «عفت» ستود.<ref>انباء، 247/9</ref>
خط ۳۱۸: خط ۳۱۸:


[[تهذیب التهذیب]]  
[[تهذیب التهذیب]]  
[[نخبة الفکر في مصطلح أهل الأثر]]
[[ما رواه الواعون في أخبار الطاعون]]


[[إنباء الغمر بأنباء العمر]]
[[إنباء الغمر بأنباء العمر]]
خط ۳۲۴: خط ۳۲۸:


[[نزهة النظر في شرح نخبة الفكر في مصطلح أهل الأثر]]
[[نزهة النظر في شرح نخبة الفكر في مصطلح أهل الأثر]]
[[فردوس الأخبار بمأثور الخطاب المخرج على كتاب الشهاب]]


[[الدرر الکامنة في أعيان المائة الثامنة]]  
[[الدرر الکامنة في أعيان المائة الثامنة]]  
خط ۳۴۶: خط ۳۵۲:


[[تقریب التهذیب]]  
[[تقریب التهذیب]]  
[[الإسراء و المعراج]]


[[القول المسدد في الذب عن المسند للامام أحمد]]  
[[القول المسدد في الذب عن المسند للامام أحمد]]  
خط ۳۷۲: خط ۳۸۰:


[[الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الأقاویل في وجوه التأویل]]  
[[الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الأقاویل في وجوه التأویل]]  
[[إسعاد الرائي بأفراد و زوائد النسائي على الكتب الخمسة]]


[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:محدثان]]