زاد سفر الملوك

زاد سفر الملوک
پدیدآوران	ثعالبی، عبدالملک بن محمد (نويسنده) صالح، ابراهیم (محقق)
ناشر	هيئة أبوظبي للثقافة و التراث. المجمع الثقافي
مکان نشر	امارات - ابوظبی
سال نشر	1431ق - 2010م
چاپ	1
شابک	‎978-9948-01-489-8
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	/ز2 3914 PJA
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

زاد سفر الملوك، از آثار شاعر، لغوی، کاتب و تاریخ‌نگار ایرانی قرن پنجم هجری قمری، ابومنصور عبدالملک بن محمد بن اسماعیل ثعالبى نیشابوری، مشهور به ابومنصور ثعالبی (350-429ق)، مجموعه‌ سخنانی ادیبانه است که نویسنده، ارزشمندی و آداب سفر را با ذکر آیات و روایات و نظم و نثر بیان می‌کند و می‌کوشد همه موضوعات مرتبط با آن را نیز توضیح دهد و اثری جامع و جالب بیافریند. پژوهشگر معاصر، ابراهیم بن حسین بن صالح، این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و مقدمه و تعلیقاتی ارزشمند را بر آن افزوده و شخصیت و آثار ثعالبی و نیز روش اثر حاضر را به‌شکل اجمالی شناسانده است.

هدف و روش

• ثعالبی کتابش را برای یکی از دولت‌مردان ادب‌پرور ولایت غزنه (پایتخت سلطان محمود غزنوی)، به نام ابوسعید حسن بن سهل تألیف کرده و به او تقدیم داشته و خودش را مدیون لطف و احسان او شمرده است.
• ابراهیم بن حسین بن صالح، با تأکید بر آنکه اثر حاضر فقط یک نسخه خطی دارد، افزوده است: این کتاب به چگونگی و آداب مسافرت و مدح یا ذمّ آن می‌پردازد و آیات، روایات و اشعاری را مطرح می‌کند که برخی از آنها را جز در این نوشتار نمی‌یابیم.

ساختار و محتوا

• ثعالبی، این اثر را در 50 باب سامان داده و هر نکته‌ای که درباره مباحث مربوط به سفر یافته، در آن گردآوری کرده است. اولین باب، «مدح سفر» است و آخرین، «دیدار جان‌ها و دوری بدن‌ها».

نمونه مباحث

• خدای متعال، مسافران را مدح کرده و گفته است: «...وَ آخَرُونَ يضْرِبُونَ فِي الْأَرْضِ يبْتَغُونَ مِنْ فَضْلِ اللَّهِ...» (مزّمّل: 20) و فرمان به سفر کردن داده و فرموده: «... فَانْتَشِرُوا فِي الْأَرْضِ وَ ابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللَّهِ...» (جمعه: 10) و همچنین گفته است: «هُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكمُ الْأَرْضَ ذَلُولًا فَامْشُوا فِي مَنَاكبِهَا وَ كلُوا مِنْ رِزْقِهِ ۖ وَ إِلَيهِ النُّشُورُ» (ملک: 15).
• مثل‌های سفر:

1. «الرفيق ثمّ الطريق» (اول هم‌سفر، بعد سفر)
2. «البركة في الحركة» (از تو حرکت، از خدا برکت)
3. «لأن تمشي و تدوم خيرٌ من أن تعدو و لا تقوم» یعنی:

   رهرو آن نیست که گه تند و گهى خسته رود

   رهرو آن است که آهسته و پیوسته رود.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.