هفت باب بابا سیدنا: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    (صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NURهفت باب بابا سیدناJ1.jpg | عنوان =هفت باب بابا سیدنا | عنوان‌های دیگر = |پدیدآورندگان | پدیدآوران = حسن صباح (نویسنده) علیزاده، عزیزالله (مصحح) |زبان | زبان = | کد کنگره =‏ | موضوع = |ناشر | ناشر =فرهنگ روز | مکان نشر =تهر...» ایجاد کرد)
     
    بدون خلاصۀ ویرایش
     
    (۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۹: خط ۹:
    |زبان  
    |زبان  
    | زبان =
    | زبان =
    | کد کنگره =
    | کد کنگره =‏BP ۲۱۵/ه۷
    | موضوع =
    | موضوع =
    |ناشر  
    |ناشر  
    خط ۲۶: خط ۲۶:
    | پیش از =
    | پیش از =
    }}
    }}
    '''هفت باب بابا سیدنا''' منسوب به حسن صباح، مصحح عزیزالله علیزاده، در این رساله، اولین چیزی که مشاهده می‌شود، آن است که ظاهراً اولین کار شناخته‌شدۀ متعلق به ادبیات مذهب اسماعیلی فرقۀ الموت در ایران است. نسخی از آن جزء متعلقات اسماعیلیان بوده که در ماورای آمودریا یا بدخشان زندگی می‌کردند. در میان فرقه‌های بدخشانی این اثر با عنوان هفت باب بابا سیدنا یا کتاب هفت باب نوشتۀ بابا سیدنا شناخته شده است. عنوان بابا سیدنا فقط به حسن صباح اشاره دارد؛ کسی که بزرگ‌ترین سازمان‌دهندۀ جنبش اسماعیلی در ایران بوده است.
    '''هفت باب بابا سیدنا''' منسوب به [[حسن صباح]] با تصحیح [[علیزاده، عزیزالله|عزیزالله علیزاده]]،  این اثر از متون کهن اسماعیلیه است که به بررسی اصول و عقاید این فرقه در هفت باب می‌پردازد و منسوب به [[حسن صباح]]، بنیانگذار دولت اسماعیلیه در الموت است.


    ==ساختار==
    ==ساختار==
    کتاب در هفت باب تدوین شده است.
    کتاب با یک مقدمه آغاز و در سه بخش و هفت باب اصلی و چندین پیوست تحقیقی است.
    ==گزارش کتاب==
    این کتاب یکی از مهم‌ترین متون بازمانده از دوره اسماعیلیان الموت است که به حسن بن صباح، بنیانگذار دولت اسماعیلی در ایران منسوب شده است. این اثر گرچه حدود هشتاد سال پس از مرگ [[حسن صباح]] تألیف شده، اما به دلیل اشارات مکرر به "سیدنا" (عنصری که اسماعیلیان برای [[حسن صباح]] به کار می‌بردند) به وی نسبت داده شده است.
     
    متن اصلی کتاب شامل هفت باب است که هر کدام به جنبه‌ای از عقاید اسماعیلی می‌پردازد:
     
    ۱. باب اول: نقد تصورات عامه درباره خداوند
     
    ۲. باب دوم: تجلی ذات الهی در جهان
     
    ۳. باب سوم: شناخت امام زمان در دوره حاضر
     
    ۴. باب چهارم: تحلیل عالم مادی
     
    ۵. باب پنجم: بررسی عالم روحانی و مراتب اهل معرفت
     
    ۶. باب ششم: حمد و ثنای الهی
     
    ۷. باب هفتم: تاریخچه و تحولات فرقه
     
    این تصحیح که بر اساس دو نسخه خطی از چترال و پونا انجام شده، علاوه بر متن اصلی، شامل پیوست‌های ارزشمندی است که به فهم بهتر کتاب کمک می‌کند:


    ==گزارش کتاب==
    - تاریخچه سلسله اسماعیلیه
    سیدنا و بابا سیدنا نامی است که فداییان اسماعیلی به حسن بن علی بن محمد بن جعفر بن حسین بن محمد بن صباح حمیری می‌دهند. او در سال 483 با تأسیس سلسلۀ اسماعیلیه در الموت قزوین، بر منصب حکومت نشست و در 71 سالگی در شب چهارشنبه ششم ربیع‌الثانی 518 در قلعۀ الموت درگذشت. کتاب «هفت باب بابا سیدنا» منسوب به اوست. به‌جز این اثر، سه کتاب در حوزۀ دین و مذهب با نام‌های «روشنی روز و تاریکی شب»، رسالۀ «چهار فصل (فصول اربعه)» و رسالۀ «اکرام» و سه کتاب در علم هندسه با نام «الاشکال و المسائح»، «العمل بذات الحق» و «الکره» نیز به او منسوب است.
     
    - معرفی خداوندگاران الموت
     
    - تحلیل اهداف و روش‌های مبارزاتی حسن صباح
     
    - بررسی سلسله مراتب تشکیلاتی اسماعیلیه
     
    - تحلیل باورها و تأویلات اسماعیلی
     
    - معرفی قلعه‌های مهم اسماعیلیان
     
    از ویژگی‌های مهم این کتاب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
     
    - ارائه تصویری منسجم از جهان‌بینی اسماعیلیان الموت


    در این رساله، اولین چیزی که مشاهده می‌شود، آن است که ظاهراً اولین کار شناخته‌شدۀ متعلق به ادبیات مذهب اسماعیلی فرقۀ الموت در ایران است. نسخی از آن جزء متعلقات اسماعیلیان بوده که در ماورای آمودریا یا بدخشان زندگی می‌کردند. در میان فرقه‌های بدخشانی این اثر با عنوان هفت باب بابا سیدنا یا کتاب هفت باب نوشتۀ بابا سیدنا شناخته شده است. عنوان بابا سیدنا فقط به حسن صباح اشاره دارد؛ کسی که بزرگ‌ترین سازمان‌دهندۀ جنبش اسماعیلی در ایران بوده است. در باب آخر این رساله به‌روشنی ذکر شده که این اثر حدود سال 1200 میلادی یعنی حدود هشتاد سال بعد از مرگ حسن صباح نوشته شده است. بنابراین دلیل اصلی انتساب کتاب به او، صرفاً به سبب اشارات مکرر به ذکر نام سیدنا در این کتاب است.
    - تلفیق مفاهیم عرفانی با اندیشه‌های اسماعیلی


    این اثر لایق توجه است، نه‌تنها برای شناخت فرقۀ اسماعیلیه، بلکه به طور کلی برای بررسی زندگی معنوی ایرانیان. اگر این اثر به عنوان یک تصویر عریض در نظر گرفته شود، نمی‌توان حقیقتی را که بر آن دلالت دارد، چون بالاترین آرمان صوفی‌گرایی فارسی در مورد معرفت یا بالاترین شناخت مذهبی و توحید یا تلفیق ناب‌ترین ایدۀ توحیدی، با فردیت و اختیار را نادیده گرفت.
    - اشاره به متون از بین رفته اسماعیلی


    ویژگی مهم دیگر این اثر، اشاره‌های متعدد و غیرمعمول به ادبیات اسماعیلی در دورۀ الموت است که احتمالاً تاکنون از بین رفته است. نویسنده نه‌تنها اشاره کرده بلکه گاهی حتی عبارت «فصول مبارک» یا بندهای مبارک را نقل قول کرده است؛ چنان‌که اسماعیلیان فارسی قرون میانه معمولاً رسالات نویسندگان مهم مذهبی را می‌نامند. همچنین این رساله یکی از مهم‌ترین بخش‌های ادبیات مذهبی اسماعیلیان بدخشان کتاب «کلام پیر یعنی هفت باب» سیدنصیر را شکل می‌دهد. این اثر کمتر با سیدنصیر و ناصرخسرو سروکار دارد.
    - ارتباط این اثر با ادبیات مذهبی اسماعیلیان بدخشان


    تصحیح این کتاب بر اساس دو نسه نوشته شده است: یکی رونوشتی در چترال و دیگری نسخه‌ای که به جاجی موسی خان از پونا تعلق دارد. گفتنی است در این کتاب افزون بر تصحیح متن «هفت باب بابا سیدنا»، اهداف و انگیزه‌ها و اشکال مبارزه، فهرست ترورشدگان، اصول و درجات و سلسله‌مراتب و انبیاء و امامان هفت‌گانه، باورها و تأویل‌ها، فرقه‌ها و قلعه‌ها، علل اقتدار و انحطاط و همچنین تاریخ خداوندگاران اسماعیلیه: حسن صباح، کیابزرگ امید رودباری، کیا محمد اول، حسن کورگیا، محمد دوم، حسن نومسلمان، محمد سوم و خورشا افزوده شده است. وقایع‌نگاری، نمایه و واژه‌نامه نیز ضمیمۀ این رساله شده است. <ref> [https://literaturelib.com/books/5428 ر.ک: پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات]</ref>
    - ارائه خوانشی نو از مفهوم امامت در اندیشه اسماعیلی


    این کتاب منبعی ارزشمند برای پژوهشگران تاریخ اسماعیلیه، محققان تاریخ ایران دوره سلجوقی و علاقه‌مندان به مطالعات فرقه‌ای محسوب می‌شود.<ref> [https://literaturelib.com/books/5428 ر.ک: پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات]</ref>


    ==پانويس ==
    ==پانويس ==
    خط ۵۴: خط ۸۸:


    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
    [[رده:کلام و عقاید]]
    [[رده:آثار کلی (مناظرات کلامی، مذاهب کلامی)]]
    [[رده:مقالات(شهریور) باقی زاده]]  
    [[رده:مقالات(شهریور) باقی زاده]]  
    [[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
    [[رده:مقالات بازبینی شده2 شهریور 1403]]
    [[رده:فاقد اتوماسیون]]
    [[رده:فاقد اتوماسیون]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۱۷ مهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۰۰:۲۴

    هفت باب بابا سیدنا
    هفت باب بابا سیدنا
    پدیدآورانحسن صباح (نویسنده) علیزاده، عزیزالله (مصحح)
    ناشرفرهنگ روز
    مکان نشرتهران
    سال نشر1400
    شابک9ـ38ـ6330ـ600ـ978
    کد کنگره
    ‏BP ۲۱۵/ه۷

    هفت باب بابا سیدنا منسوب به حسن صباح با تصحیح عزیزالله علیزاده، این اثر از متون کهن اسماعیلیه است که به بررسی اصول و عقاید این فرقه در هفت باب می‌پردازد و منسوب به حسن صباح، بنیانگذار دولت اسماعیلیه در الموت است.

    ساختار

    کتاب با یک مقدمه آغاز و در سه بخش و هفت باب اصلی و چندین پیوست تحقیقی است.

    گزارش کتاب

    این کتاب یکی از مهم‌ترین متون بازمانده از دوره اسماعیلیان الموت است که به حسن بن صباح، بنیانگذار دولت اسماعیلی در ایران منسوب شده است. این اثر گرچه حدود هشتاد سال پس از مرگ حسن صباح تألیف شده، اما به دلیل اشارات مکرر به "سیدنا" (عنصری که اسماعیلیان برای حسن صباح به کار می‌بردند) به وی نسبت داده شده است.

    متن اصلی کتاب شامل هفت باب است که هر کدام به جنبه‌ای از عقاید اسماعیلی می‌پردازد:

    ۱. باب اول: نقد تصورات عامه درباره خداوند

    ۲. باب دوم: تجلی ذات الهی در جهان

    ۳. باب سوم: شناخت امام زمان در دوره حاضر

    ۴. باب چهارم: تحلیل عالم مادی

    ۵. باب پنجم: بررسی عالم روحانی و مراتب اهل معرفت

    ۶. باب ششم: حمد و ثنای الهی

    ۷. باب هفتم: تاریخچه و تحولات فرقه

    این تصحیح که بر اساس دو نسخه خطی از چترال و پونا انجام شده، علاوه بر متن اصلی، شامل پیوست‌های ارزشمندی است که به فهم بهتر کتاب کمک می‌کند:

    - تاریخچه سلسله اسماعیلیه

    - معرفی خداوندگاران الموت

    - تحلیل اهداف و روش‌های مبارزاتی حسن صباح

    - بررسی سلسله مراتب تشکیلاتی اسماعیلیه

    - تحلیل باورها و تأویلات اسماعیلی

    - معرفی قلعه‌های مهم اسماعیلیان

    از ویژگی‌های مهم این کتاب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

    - ارائه تصویری منسجم از جهان‌بینی اسماعیلیان الموت

    - تلفیق مفاهیم عرفانی با اندیشه‌های اسماعیلی

    - اشاره به متون از بین رفته اسماعیلی

    - ارتباط این اثر با ادبیات مذهبی اسماعیلیان بدخشان

    - ارائه خوانشی نو از مفهوم امامت در اندیشه اسماعیلی

    این کتاب منبعی ارزشمند برای پژوهشگران تاریخ اسماعیلیه، محققان تاریخ ایران دوره سلجوقی و علاقه‌مندان به مطالعات فرقه‌ای محسوب می‌شود.[۱]

    پانويس


    منابع مقاله

    پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات

    وابسته‌ها