۱۴۶٬۵۰۳
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'سیدح' به 'سید ح'
جز (جایگزینی متن - '↵↵' به ' ') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'سیدح' به 'سید ح') |
||
| (۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
| تصویر =NUR19671J1.jpg | | تصویر =NUR19671J1.jpg | ||
| عنوان =آشنایی با علوم قرآن | | عنوان =آشنایی با علوم قرآن | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[سعیدی روشن، محمدباقر]] (نویسنده) | [[سعیدی روشن، محمدباقر]] (نویسنده) | ||
| زبان = فارسی | | زبان =فارسی | ||
| کد کنگره =BP 69/5/ س 715 | | کد کنگره =BP 69/5/ س 715 | ||
| موضوع = | | موضوع = | ||
قرآن - علوم قرآنی,قرآن - تحقیق,قرآن - بررسی و شناخت,قرآن - تاریخ | قرآن - علوم قرآنی,قرآن - تحقیق,قرآن - بررسی و شناخت,قرآن - تاریخ | ||
| ناشر = | | ناشر = | ||
جامعه المصطفی(ص) العالمیه، انتشارات | جامعه المصطفی(ص) العالمیه، انتشارات | ||
| مکان نشر =قم | | مکان نشر =قم | ||
| سال نشر = |۱۴۳۰ق. =۱۳۸۸ | | سال نشر =|۱۴۳۰ق. =۱۳۸۸ | ||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE19671AUTOMATIONCODE | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE19671AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
{{کاربردهای دیگر|علوم قرآنی ( | {{کاربردهای دیگر|علوم قرآنی (ابهامزدایی)}} | ||
{{کاربردهای دیگر|آشنایی با علوم قرآنی ( | {{کاربردهای دیگر|آشنایی با علوم قرآنی (ابهامزدایی)}} | ||
'''آشنایی با علوم قرآن''' تألیف [[سعیدی روشن، محمدباقر|محمدباقر سعیدی روشن]] از جمله آثار نویسندهای معاصر در زمینه علوم قرآنی است که به زبان فارسی با استفاده از منابع مختلف فرق اسلامی به شیوه آموزشی نگارش شده است. | '''آشنایی با علوم قرآن''' تألیف [[سعیدی روشن، محمدباقر|محمدباقر سعیدی روشن]] از جمله آثار نویسندهای معاصر در زمینه علوم قرآنی است که به زبان فارسی با استفاده از منابع مختلف فرق اسلامی به شیوه آموزشی نگارش شده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب مشتمل بر مقدمه و شانزده فصل است. در هر فصل به شیوه آموزشی پیش از ورود به بحث، اهداف آموزشی عنوان شده و سپس مباحث مرتبط با موضوع مطرح شده است. در آخر هر فصل، خلاصه آن فصل و چند پرسش ارائه و یک یا چند موضوع پژوهشی پیشنهاد شده است. | کتاب مشتمل بر مقدمه و شانزده فصل است. در هر فصل به شیوه آموزشی پیش از ورود به بحث، اهداف آموزشی عنوان شده و سپس مباحث مرتبط با موضوع مطرح شده است. در آخر هر فصل، خلاصه آن فصل و چند پرسش ارائه و یک یا چند موضوع پژوهشی پیشنهاد شده است. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
اثرى که در پیش روى دارید به هدف تهیه یک متن آموزشى بر اساس سرفصل مصوب مرکز جهانى علوم اسلامى تحریر یافته است. به همین خاطر با وجودى که تلاش شده تا متن از قلمى روان و گویا برخوردار باشد، درعینحال این حقیقت را نباید از نظر دور داشت که متن آموزشى و مناسب با فضاى تدریس، با یک متن متعارف و خواندنى محض متفاوت است.<ref>ر.ک: مقدمه، ص1</ref>. | اثرى که در پیش روى دارید به هدف تهیه یک متن آموزشى بر اساس سرفصل مصوب مرکز جهانى علوم اسلامى تحریر یافته است. به همین خاطر با وجودى که تلاش شده تا متن از قلمى روان و گویا برخوردار باشد، درعینحال این حقیقت را نباید از نظر دور داشت که متن آموزشى و مناسب با فضاى تدریس، با یک متن متعارف و خواندنى محض متفاوت است.<ref>ر.ک: مقدمه، ص1</ref>. | ||
| خط ۴۴: | خط ۴۶: | ||
بنا بر روایات متواتر و قطعى تاریخ، آیات و سورههاى قرآن مجید برخلاف کتب پیشین الهى یکباره نازل نشده بلکه با آغاز بعثت پیامبر اکرم(ص) در بیستوهفت رجب شروع و در طول دوران رسالت به اقتضاى پیشرفت نهضت اسلام و نیازهاى عینى جامعه بهتدریج کامل گردید<ref>ر.ک: همان، ص35</ref>. حکمتهاى نزول تدریجى را مىتوان همسویى با اقتضاى قانون تعلیم و تربیت و آمادگى انسانها، ارتباط پیوسته با پیامبر(ص) و اظهار عظمت و حقانیت قرآن دانست<ref>ر.ک: همان، ص44</ref>. | بنا بر روایات متواتر و قطعى تاریخ، آیات و سورههاى قرآن مجید برخلاف کتب پیشین الهى یکباره نازل نشده بلکه با آغاز بعثت پیامبر اکرم(ص) در بیستوهفت رجب شروع و در طول دوران رسالت به اقتضاى پیشرفت نهضت اسلام و نیازهاى عینى جامعه بهتدریج کامل گردید<ref>ر.ک: همان، ص35</ref>. حکمتهاى نزول تدریجى را مىتوان همسویى با اقتضاى قانون تعلیم و تربیت و آمادگى انسانها، ارتباط پیوسته با پیامبر(ص) و اظهار عظمت و حقانیت قرآن دانست<ref>ر.ک: همان، ص44</ref>. | ||
از دیدگاه نویسنده اینکه به دستور چه کسی و در چه زمان سورههای قرآن مرتب شده حائز اهمیت نیست: «پسازآن که معلوم شد متن سورههاى قرآن توقیفى است و توسط رسول خدا به امر وحى صورت گرفته است، این موضوع چندان ثمر اعتقادى یا عملى ندارد که ترتیب سورهها به شیوه کنونى را مربوط به دستور پیامبر اکرم(ص) بدانیم و یا سلیقه و اجتهاد صحابه که نشئت یافته از سخن پیامبر خدا(ص) بود»<ref>ر.ک: همان، ص54</ref>. | از دیدگاه نویسنده اینکه به دستور چه کسی و در چه زمان سورههای قرآن مرتب شده حائز اهمیت نیست: «پسازآن که معلوم شد متن سورههاى قرآن توقیفى است و توسط رسول خدا به امر وحى صورت گرفته است، این موضوع چندان ثمر اعتقادى یا عملى ندارد که ترتیب سورهها به شیوه کنونى را مربوط به دستور پیامبر اکرم(ص) بدانیم و یا سلیقه و اجتهاد صحابه که نشئت یافته از سخن پیامبر خدا(ص) بود»<ref>ر.ک: همان، ص54</ref>. | ||
دانش قرائت از دانشهاى بنیادین در عالم اسلام است که مقارن با فرود قرآن عظیم از ملکوت اعلا به قالب واژگان و جارى شدن در زبان رسول اکرم(ص) تکوین یافت. ازآنپس نیز همین دانش پایهگذار و زمینهساز بخشى سترگ از علوم اسلامى گردید. بدون شک اولین قارى رسمى و آموزگار قرآن پیامبر گرامى(ص) بوده است اما اینکه چه کسى برای نخستین بار در زمینه دانش قرائات و قاریان به تألیف و تدوین اهتمام ورزید؟ کمابیش محل اختلاف است. نظر رایج دراینباره آن است که ابوعبید قاسم بن سلّام (متوفی 224ق) برای اولین بار به تحریر علم قرائات پرداخت. لکن [[جزری، محمد بن محمد|ابن جزرى]] در [[غاية النهایة في طبقات القراء|غاية النهایة]] اولین پیشگام در تدوین قرائات را ابوحاتم سجستانى (متوفی 255ق) مىداند. [[صدر، سید حسن| | دانش قرائت از دانشهاى بنیادین در عالم اسلام است که مقارن با فرود قرآن عظیم از ملکوت اعلا به قالب واژگان و جارى شدن در زبان رسول اکرم(ص) تکوین یافت. ازآنپس نیز همین دانش پایهگذار و زمینهساز بخشى سترگ از علوم اسلامى گردید. بدون شک اولین قارى رسمى و آموزگار قرآن پیامبر گرامى(ص) بوده است اما اینکه چه کسى برای نخستین بار در زمینه دانش قرائات و قاریان به تألیف و تدوین اهتمام ورزید؟ کمابیش محل اختلاف است. نظر رایج دراینباره آن است که ابوعبید قاسم بن سلّام (متوفی 224ق) برای اولین بار به تحریر علم قرائات پرداخت. لکن [[جزری، محمد بن محمد|ابن جزرى]] در [[غاية النهایة في طبقات القراء|غاية النهایة]] اولین پیشگام در تدوین قرائات را ابوحاتم سجستانى (متوفی 255ق) مىداند. [[صدر، سید حسن|سید حسن صدر]] در [[تأسيس الشيعة لعلوم الإسلام|تأسيس الشيعة]] بر آن است که ابان بن تغلب کوفى (متوفی 141ق) برای نخستین بار کتاب «القراءات» را در این خصوص پدید آورد<ref>ر.ک: همان، ص96-95</ref>. | ||
نص قرآن شریف همان وحى محمدى(ص) است که از روزگار پیامبر اکرم(ص) تا امروز در میان تمام فرق اسلامى با همه اختلافات مذهبى، سیاسى، اجتماعى، فرهنگى و نژادى که داشتهاند، نسل به نسل به طور متواتر برقرار مانده و احدى مجال دستبرد و دگرگونى این ماده و صورت را نیافته و صیانت آن از سوى خداى على عظیم تضمین گردیده است، درحالیکه قرائات گوناگون قاریان هرگز برخوردار از چنین ویژگى و تواتر نبوده و متفقعلیه امت اسلامى نیست<ref>ر.ک: همان، ص111</ref>. غیر از اهلالحدیث عامه که روایات فاقد اعتبار نسخالتلاوة را پذیرفتند و اخبارىهاى شیعه که بدون ارزیابى همه جانبه، برخى روایات را دستآویز خویش ساختند، مسئله صیانت قرآن از هر نوع تحریف، عقیده تردیدناپذیر همه مسلمانان اعم از عالم و عامى بوده است.<ref>ر.ک: همان، ص183</ref>. | نص قرآن شریف همان وحى محمدى(ص) است که از روزگار پیامبر اکرم(ص) تا امروز در میان تمام فرق اسلامى با همه اختلافات مذهبى، سیاسى، اجتماعى، فرهنگى و نژادى که داشتهاند، نسل به نسل به طور متواتر برقرار مانده و احدى مجال دستبرد و دگرگونى این ماده و صورت را نیافته و صیانت آن از سوى خداى على عظیم تضمین گردیده است، درحالیکه قرائات گوناگون قاریان هرگز برخوردار از چنین ویژگى و تواتر نبوده و متفقعلیه امت اسلامى نیست<ref>ر.ک: همان، ص111</ref>. غیر از اهلالحدیث عامه که روایات فاقد اعتبار نسخالتلاوة را پذیرفتند و اخبارىهاى شیعه که بدون ارزیابى همه جانبه، برخى روایات را دستآویز خویش ساختند، مسئله صیانت قرآن از هر نوع تحریف، عقیده تردیدناپذیر همه مسلمانان اعم از عالم و عامى بوده است.<ref>ر.ک: همان، ص183</ref>. | ||
نویسنده پس از اشاره به منابع مختلف برای تفسیر قرآن کریم، خود کلام الهی را منبعی برای تفسیر خودش دانسته است: یکى از اصول عقلایى در تفسیر و شناخت معناى سخن یک گوینده یا نوشته یک نویسنده، مراجعه به سایر گفتهها و نوشتههاى اوست. بر این اساس سخنان یک فرد بهنوبه خود منبع قابلتوجهی برای به دست آوردن منظور و مقصود وى است. با توجه به این اصل عقلایى آیات قرآن کریم که سخن خداى حکیم و مبرّا از هر غفلت و نقصانى است، مفسر و مبین یکدیگر و منبع شناخت مقاصد خداوند است.<ref>ر.ک: همان، ص206</ref>. در رابطه با آیات متشابه نیز راسخان در علم مىتوانند تأویل درست آیات متشابه را به دست آورند. البته رسول اکرم(ص) و پیشوایان معصوم الهى مصداق کامل راسخ در علم هستند<ref>ر.ک: همان، ص212</ref>. | نویسنده پس از اشاره به منابع مختلف برای تفسیر قرآن کریم، خود کلام الهی را منبعی برای تفسیر خودش دانسته است: یکى از اصول عقلایى در تفسیر و شناخت معناى سخن یک گوینده یا نوشته یک نویسنده، مراجعه به سایر گفتهها و نوشتههاى اوست. بر این اساس سخنان یک فرد بهنوبه خود منبع قابلتوجهی برای به دست آوردن منظور و مقصود وى است. با توجه به این اصل عقلایى آیات قرآن کریم که سخن خداى حکیم و مبرّا از هر غفلت و نقصانى است، مفسر و مبین یکدیگر و منبع شناخت مقاصد خداوند است.<ref>ر.ک: همان، ص206</ref>. در رابطه با آیات متشابه نیز راسخان در علم مىتوانند تأویل درست آیات متشابه را به دست آورند. البته رسول اکرم(ص) و پیشوایان معصوم الهى مصداق کامل راسخ در علم هستند<ref>ر.ک: همان، ص212</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
فهرست منابع و مآخذ در انتهای کتاب ذکر شده است. در پاورقیهای کتاب، آدرس آیات، مستند مطالب و منابعی برای مراجعه محققین ذکر شده است. | فهرست منابع و مآخذ در انتهای کتاب ذکر شده است. در پاورقیهای کتاب، آدرس آیات، مستند مطالب و منابعی برای مراجعه محققین ذکر شده است. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
<references/> | <references/> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
مقدمه و متن کتاب. | مقدمه و متن کتاب. | ||
{{قرآنپژوهی}} | {{قرآنپژوهی}} | ||
==وابستهها== | ==وابستهها== | ||
{{وابستهها}} | {{وابستهها}} | ||
[[علوم قرآن]] | [[علوم قرآن]] | ||