الفاضل في صفة الأدب الكامل

الفاضل في صفة الأدب الكامل
پدیدآوران	وشاء، محمد بن احمد (نويسنده) جبوری، یحیی وهیب (محقق)
ناشر	دار الغرب الإسلامي
مکان نشر	لبنان - بیروت
سال نشر	1411ق - 1991م
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	2
کد کنگره	/ف۲ 3772 PJA
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

الفاضل في صفة الأدب الکامل اثر محمد بن احمد بن اسحاق بن يحيى وشاء (متوفاى 325ق)، درباره ادبیات، فصاحت و بلاغت در کلام.

اثر حاضر، گنجینه‌ای ادبی، تاریخی و اجتماعی است که تصویری روشن از تمدن در دوران اولیه اسلامی را به نمایش گذاشته است. نویسنده، مجموعه بزرگی از بهترین خطبه‌ها، احادیث، اشعار، حکایات، اخبار و امثال عرب و اطلاعات تاریخی و ادبی فراوانی که حاوی موعظه، ارشاد، عبرت‌ها و اخباری در مورد خلفا، امرا، قضات، زهاد و همچنین در مورد احمقان و نادانان، غلامان و کنیزان، بادیه‌نشینان، گدایان، اهل وسواس و دیگر انواع علوم و طبقات و اصناف مردم را گردآورده و در اختیار خواننده قرار داده است و نمایانگر یک زندگی کامل و تصویری است از عصر و بلکه عصور و دوران‌های گذشته، با تمام جنبه‌های خیر و صلاح و ضعف، ظلم و فساد موجود در آن.

مطالب، با دو جلد در چهل و پنج باب در بلاغت عرضه شده است و در نخستین باب، با عنوان «صفة البلاغة والفضل الفصاحة والبراعة»، به منظور بیان ویژگی‌های و فضیلت بلاغت و فصاحت، مفهوم بلاغت و فصاحت را، رسیدن به معنای دقیق، کیفیت گفتار، ایجاز و مختصرگویی، پرهیز از زیاده‌گویی بی‌مورد و حاضرجوابی دانسته است. در واقع نویسنده مفهوم بلاغت را، مفهومی ادبی دانسته که به زیبایی کلام و تأثیر آن بر روح و روان آدمی منجر خواهد شد و نه معنایی اصطلاحی و فنی. از این‌رو، سخنان نویسندگان و سخنوران فصیح و حکیمان را در این باره مطرح و به سخنان آنان، استناد کرده است.

نکته قابل تأمل پیرامون اثر حاضر، این است که این کتاب، یکی از مصادر خطبه معروف فدکیه، می‌باشد که حضرت زهرا(س) در این خطبه تاریخی، انتقادات بسیار تندی خطاب به غاصبان خلافت و پیروان آنان ابراز داشته است. اما از آنجایی که همواره در طول تاریخ دستانی درصدد کتمان و تحریف حقایق تاریخی بوده‌اند، بنابر آنچه محقق در پاورقی بدان تصریح کرده است، متأسفانه این خطبه به‌طور کامل از دو نسخه خطی این کتاب حذف شده است و .

منابع مقاله

1. مقدمه کتاب.
2. بی‌نام، «حذف خطبه فدکیه»، برگرفته از سایت ثقلین، 22 اسفند 1403