۱۴۴٬۷۴۵
ویرایش
المرقاة: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - ' ]]' به ']]'
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' ]]' به ']]') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' ]]' به ']]') |
||
| (۴ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
| پدیدآورندگان | | پدیدآورندگان | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[ادیب نطنزی، حسین بن ابراهیم ]] (نويسنده) | [[ادیب نطنزی، حسین بن ابراهیم]] (نويسنده) | ||
[[سجادی، جعفر]] (مصحح) | [[سجادی، سید جعفر]] (مصحح) | ||
|زبان | |زبان | ||
| زبان = فارسی | | زبان = فارسی | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''المرقاة'''، تألیف | '''المرقاة'''، تألیف [[ادیب نطنزی، حسین بن ابراهیم|ابوعبدالله حسین بن ابراهیم بن احمد]] (متوفای ۴۹۷ق/اکتبر۱۱۰۳م)، معروف به [[ادیب نطنزی، حسین بن ابراهیم|ادیب نطنزی]] ادیب و محدث، فرهنگ لغت عربی به فارسی است. | ||
==انتساب کتاب به نویسنده== | ==انتساب کتاب به نویسنده== | ||
گفته شده است که انتساب این کتاب به نطنزی قطعی نیست و چلبی در | گفته شده است که انتساب این کتاب به [[ادیب نطنزی، حسین بن ابراهیم|نطنزی]] قطعی نیست و [[چلبی، اولیاء|چلبی]] در «[[كشف الظنون عن أسامي الكتب و الفنون|كشف الظنون]]» در حرف صاد و میم، این کتاب را بدون معرفی نگارندهاش یاد کرده است. نخستین کس از فهرستنویسان که کتاب را به نطنزی نسبت کرده است، بلوشه، در فهرست کتابخانه ملی پاریس به استناد برخی از نوشتهها در گوشه و کنار نسخهها و...، است<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، صفحه ط</ref>. | ||
==روش و محتوا== | ==روش و محتوا== | ||
مصحح (سید جعفر سجادی)، در مقدمه خویش خاطرنشان کرده است: | مصحح ([[سجادی، سید جعفر|سید جعفر سجادی]])، در مقدمه خویش خاطرنشان کرده است: | ||
* المرقاة، یعنی کتاب حاضر، موضوعا لغت عربی به فارسی است. | * المرقاة، یعنی کتاب حاضر، موضوعا لغت عربی به فارسی است. | ||
* کتاب در ضمن دوازده باب تنظیم شده است. | * کتاب در ضمن دوازده باب تنظیم شده است. | ||
* نویسنده در مقدمه کتاب ضمن براعت استهلال اشاره کرده که این کتاب را برای مبتدیان و استفاده دانشجویان ادب نوشته است. | * نویسنده در مقدمه کتاب ضمن براعت استهلال اشاره کرده که این کتاب را برای مبتدیان و استفاده دانشجویان ادب نوشته است. | ||
* دوازده باب کتاب، هریک مخصوص نامهای اشیای مخصوص است؛ بدین ترتیب اشیا را طبقهبندی کرده است به نباتات و اشجار، حیوانات، زمین و ما يتعلق بها، آسمان و ما يتعلق بها، حیوانات و... و هر بابی را مخصوص طبقهای از اشیا نموده است و هر بابی شامل چند فصل است. | * دوازده باب کتاب، هریک مخصوص نامهای اشیای مخصوص است؛ بدین ترتیب اشیا را طبقهبندی کرده است به نباتات و اشجار، حیوانات، زمین و ما يتعلق بها، آسمان و ما يتعلق بها، حیوانات و... و هر بابی را مخصوص طبقهای از اشیا نموده است و هر بابی شامل چند فصل است. | ||
* در این کتاب سعی شده است مترادفات، کمتر ایراد شود؛ برخلاف | * در این کتاب سعی شده است مترادفات، کمتر ایراد شود؛ برخلاف السامي که برای هریک از نامها و اوصاف، چند کلمه مترادف ایراد کرده است. | ||
* واژههای فارسی اصل و سره بسیار در این مجموعه دیده میشود که اکنون جزو لغات نامأنوس و غیر مستعمل محسوب میشود؛ بهطوریکه بسیاری از این واژهها در کتابهایی مانند | * واژههای فارسی اصل و سره بسیار در این مجموعه دیده میشود که اکنون جزو لغات نامأنوس و غیر مستعمل محسوب میشود؛ بهطوریکه بسیاری از این واژهها در کتابهایی مانند برهان و [[كنز اللغة]] و [[منتهى الأرب|منتهی الارب]] و نظام و [[آنندراج]] و [[تحفة المؤمنين مشهور به تحفه حکیم مومن|تحفه حکیم مومن]] و غیره دیده نمیشود. | ||
* ضبط و اعراب واژههای فارسی که در این کتاب بهکار رفته است، اغلب برخلاف محاورات عامه و حتی مخالف با ضبط برهان و کتب مربوطه است. این ضبط و ربط و اعرابگذاری عینا نقل شده است و بدین جهت اگر دیده میشود که ضبط متن با حاشیه مطابقت ندارد، معذورم خواهند داشت. | * ضبط و اعراب واژههای فارسی که در این کتاب بهکار رفته است، اغلب برخلاف محاورات عامه و حتی مخالف با ضبط برهان و کتب مربوطه است. این ضبط و ربط و اعرابگذاری عینا نقل شده است و بدین جهت اگر دیده میشود که ضبط متن با حاشیه مطابقت ندارد، معذورم خواهند داشت. | ||
* این کتاب، شامل 4036 لغت است که تماما با مراجعه به مآخذ معتبر ادبی و کتب لغت اعرابگذاری شده است. | * این کتاب، شامل 4036 لغت است که تماما با مراجعه به مآخذ معتبر ادبی و کتب لغت اعرابگذاری شده است. | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده:زبانشناسی، زبان و ادبیات]] | |||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:زبان و ادبیات شرقی]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی شده2 اردیبهشت 1404]] | |||
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ فروردین 1404 توسط فریدون سبحانی]] | [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ فروردین 1404 توسط فریدون سبحانی]] | ||
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ فروردین 1404 توسط محسن عزیزی]] | [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ فروردین 1404 توسط محسن عزیزی]] | ||