آثار الباقیه (ترجمه داناسرشت): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'رده:گاهشماری فنی. گاهشمار' به 'رده:گاه‌شماری فنی، گاه‌شمار'
جز (جایگزینی متن - 'تالیف' به 'تألیف')
جز (جایگزینی متن - 'رده:گاهشماری فنی. گاهشمار' به 'رده:گاه‌شماری فنی، گاه‌شمار')
 
(۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۳: خط ۳:
| عنوان =آثار الباقیه
| عنوان =آثار الباقیه
| عنوان‌های دیگر =آثارالباقیه عن القرون الخالیه. فارسی
| عنوان‌های دیگر =آثارالباقیه عن القرون الخالیه. فارسی
| پدیدآوران =  
| پدیدآوران =
[[ابوریحان بیرونی، محمد بن احمد]] (نویسنده)
[[ابوریحان بیرونی، محمد بن احمد]] (نویسنده)
[[دانا سرشت، اکبر]] (مترجم)
[[دانا سرشت، اکبر]] (مترجم)
خط ۱۴: خط ۱۴:
گاه شماری
گاه شماری
گاه نامه‌ها
گاه نامه‌ها
| ناشر =  
| ناشر =
امیر کبير
امیر کبير
| مکان نشر =تهران - ایران
| مکان نشر =تهران - ایران
| سال نشر = 1386 ش  
| سال نشر =1386 ش  
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE10811AUTOMATIONCODE
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE10811AUTOMATIONCODE
| چاپ =5
| چاپ =5
خط ۳۷: خط ۳۷:


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
بيرونى در این کتاب و نيز کتاب ديگرش «[[تحقيق ما للهند]]» دقيق‌ترين گزارشهاى دوران باستان درباره تاريخ علوم مختلف در هند و گاه‌شمارى ملّت‌ها را ارائه مى‌دهد. وى برای آنكه کتابش ملال‌آور نباشد، مسائل پراكنده اما بسيار جالبى را ياد كرده است كه بسيارى از آنها به طبیعیات مربوط مى‌شود.
بيرونى در این کتاب و نيز کتاب ديگرش «[[تحقيق ماللهند]]» دقيق‌ترين گزارشهاى دوران باستان درباره تاريخ علوم مختلف در هند و گاه‌شمارى ملّت‌ها را ارائه مى‌دهد. وى برای آنكه کتابش ملال‌آور نباشد، مسائل پراكنده اما بسيار جالبى را ياد كرده است كه بسيارى از آنها به طبیعیات مربوط مى‌شود.
درباره سنجش اعتبار منابع و مآخذ تاريخى از لابلاى آثار مختلفش به‌ویژه این کتاب مى‌توان به تقسيم‌بندى ذيل دست يافت:1-گزارشى كه عقل در سنجش آن به‌كار نمى‌آيد و قياس آن با رویدادها و تجربيات ديگر سود بخش نيست. 2-گزارشى از رویدادى كه وقوع آن عقلا محال يا در شرايط روزگار مورد نظر ناممكن باشد. 3-گزارشى از رویدادى كه وقوع آن در «عادت جارية» ممكن است و برای سنجش آن بايد هم به نقل و هم به عقل متكى بود.
درباره سنجش اعتبار منابع و مآخذ تاريخى از لابلاى آثار مختلفش به‌ویژه این کتاب مى‌توان به تقسيم‌بندى ذيل دست يافت:1-گزارشى كه عقل در سنجش آن به‌كار نمى‌آيد و قياس آن با رویدادها و تجربيات ديگر سود بخش نيست. 2-گزارشى از رویدادى كه وقوع آن عقلا محال يا در شرايط روزگار مورد نظر ناممكن باشد. 3-گزارشى از رویدادى كه وقوع آن در «عادت جارية» ممكن است و برای سنجش آن بايد هم به نقل و هم به عقل متكى بود.
شيوه برخورد بيرونى با گزارش‌هایى كه تحقق آن به‌طور معمول ممكن باشد، تركيبى از اعتماد بر نقل و رهگیرى از شيوه‌هاى قياسى است. به نظر وى بايد ذهن خود را از هرگونه پيش‌داورى و تعصب پاک كرد و سپس با مقايسه روايت‌هاى مختلف و يافتن توافق‌ها و تشابه‌هاى آنها تا حد امكان در تصحيح آنها كوشيد.  
شيوه برخورد بيرونى با گزارش‌هایى كه تحقق آن به‌طور معمول ممكن باشد، تركيبى از اعتماد بر نقل و رهگیرى از شيوه‌هاى قياسى است. به نظر وى بايد ذهن خود را از هرگونه پيش‌داورى و تعصب پاک كرد و سپس با مقايسه روايت‌هاى مختلف و يافتن توافق‌ها و تشابه‌هاى آنها تا حد امكان در تصحيح آنها كوشيد.  
خط ۴۵: خط ۴۵:
نام‌آورى بيرونى در شاخه‌هاى مختلف علم از قبيل رياضيات، نجوم، جغرافيا و... موجب غفلت از مقام وى در فلسفه شده است. اما شواهد موجود از آثار وى آشكار مى‌سازد كه بيرونى در این شاخه از معرفت نيز جايگاه درخور توجهى دارد. مثلاًبيرونى در این کتاب، نتيجه مطالعات خود را درباره ماهيت زمان و ادوار تاريخ و منشأ نظمى كه در طبيعت مشاهده مى‌شود بيان كرده است. در این کتاب با اينكه بارها تأكيد كرده است كه هنگام گزارش آداب و رسوم ملل به نفى يا اثبات نظرات مختلف كارى ندارد، اما باز هم آن دسته از روايات را كه با عقل سليم و اصول روش علمى سازگار نباشد، به یک سو مى‌نهد. بيرونى حتى رواياتى را كه از نظر وى مردود است نقل كرده، زيرا چه‌بسا خود وى نيز در داورى درباره این گزارشها گاه به خطا رفته باشد.
نام‌آورى بيرونى در شاخه‌هاى مختلف علم از قبيل رياضيات، نجوم، جغرافيا و... موجب غفلت از مقام وى در فلسفه شده است. اما شواهد موجود از آثار وى آشكار مى‌سازد كه بيرونى در این شاخه از معرفت نيز جايگاه درخور توجهى دارد. مثلاًبيرونى در این کتاب، نتيجه مطالعات خود را درباره ماهيت زمان و ادوار تاريخ و منشأ نظمى كه در طبيعت مشاهده مى‌شود بيان كرده است. در این کتاب با اينكه بارها تأكيد كرده است كه هنگام گزارش آداب و رسوم ملل به نفى يا اثبات نظرات مختلف كارى ندارد، اما باز هم آن دسته از روايات را كه با عقل سليم و اصول روش علمى سازگار نباشد، به یک سو مى‌نهد. بيرونى حتى رواياتى را كه از نظر وى مردود است نقل كرده، زيرا چه‌بسا خود وى نيز در داورى درباره این گزارشها گاه به خطا رفته باشد.


== تصحیح نو ==
==تصحیح نو ==
آثارالباقیه عن قرون الخالیه (اثرهای باقیمانده از سده‌های گذشته) اثر [[ابوریحان بیرونی، محمد بن احمد|ابوریحان بیرونی]] (362-440 ق) در سال 1390 توسط [[علیزاده، عزیزالله|عزیزالله علیزاده]]، تصحیح و در انتشارات فردوس ِتهران منتشر شده است. قطع این کتاب، وزیری و 560 صفحه است. کتاب حاضر علاوه بر مطلبی تحت عنوان ستایش از شمس‌المعالی و تقدیم کتاب به او و سبب تألیف کتاب، دارای بیست و یک فصل است. مصحح در آغاز کتاب، مقدمه‌ای در معرفی ابوریحان بیرونی و در انتهای کتاب نیز 65 صفحه ضمایم اضافه نموده است: ضمیمه اول فهرست اعلام است که در آن اسامی اشخاص، انساب، اماکن جغرافیایی، فِرَق و کتاب‌ها ذکر شده و ضمیمه دوم شامل لغت‌نامه‌ایست که 350 واژه و عبارت مشکل در 13 صفحه تشریح شده است. مصحح بر این باور است که ده جدول در این نسخه آمده که در تصحیح‌های پیشین نیامده است.
آثارالباقیه عن قرون الخالیه (اثرهای باقیمانده از سده‌های گذشته) اثر [[ابوریحان بیرونی، محمد بن احمد|ابوریحان بیرونی]] (362-440 ق) در سال 1390 توسط [[علیزاده، عزیزالله|عزیزالله علیزاده]]، تصحیح و در انتشارات فردوس ِتهران منتشر شده است. قطع این کتاب، وزیری و 560 صفحه است. کتاب حاضر علاوه بر مطلبی تحت عنوان ستایش از شمس‌المعالی و تقدیم کتاب به او و سبب تألیف کتاب، دارای بیست و یک فصل است. مصحح در آغاز کتاب، مقدمه‌ای در معرفی ابوریحان بیرونی و در انتهای کتاب نیز 65 صفحه ضمایم اضافه نموده است: ضمیمه اول فهرست اعلام است که در آن اسامی اشخاص، انساب، اماکن جغرافیایی، فِرَق و کتاب‌ها ذکر شده و ضمیمه دوم شامل لغت‌نامه‌ایست که 350 واژه و عبارت مشکل در 13 صفحه تشریح شده است. مصحح بر این باور است که ده جدول در این نسخه آمده که در تصحیح‌های پیشین نیامده است.


خط ۶۲: خط ۶۲:
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:علوم کمکی تاریخ]]
[[رده:علوم کمکی تاریخ]]
[[رده:گاهشماری فنی. گاهشمار]]
[[رده:گاه‌شماری فنی، گاه‌شمار]]