محرمان خلوت انس؛ مشاهیر مدفون در تکیه‌ریزی تخت فولاد

محرمان خلوت انس
پدیدآوران	دادخواه، پژمان (نویسنده)
ناشر	تمدن علمی
مکان نشر	تهران
سال نشر	1397
شابک	‎0ـ68ـ8127ـ600ـ978
کد کنگره	‏

محرمان خلوت انس؛ مشاهیر مدفون در تکیه‌ریزی تخت فولاد تألیف پژمان دادخواه، این کتاب با تکیه بر مشاهیر مدفون در تکیه‌ریزی تخت فولاد، زندگی و شرح حال بزرگانی چون آیت‌الله شیخ مرتضی ریزی، شیخ ابوالفضل ریزی، ملامحمدحسن فشارکی، ملامحمد جواد آدینه‌ای، ملالطف‌الله شمس الواعظین ریزی، سیدمرتضی زفره‌ای طباطبائی، میرزا محمدرضا رشتی، شیخ محمدحسین رشتی و ... را مورد توجه و کنکاش قرار داده است.

ساختار

کتاب در چهار فصل تدوین شده است.

گزارش کتاب

تخت فولاد یکی از مهم‌ترین و مشهورترین گورستان‌های ایران است که قدمت آن به زمان الجایتو میرسد. اهمیت فوق‌العاده این گورستان از این عنوان خاص برمی‌آید که آن را لسان‌الارض نیز نامیده‌اند. لسان‌الارض یا زبان زمین گرچه عنوان تکیه‌ای در تخت فولاد است، اما عنوانی کلی بر این گورستان قدیمی و مهم ایران نیز است. علت این نام‌گذاری نیز وجود قبر یوشع نبی از پیامبران بنی‌اسرائیل است که محوری‌ترین رکن این گورستان را تشکیل می‌دهد.

دیگر آنکه تخت فولاد به ویژه در دورۀ صفوی مکانی برای اجتماع صوفیه و دراویش بوده که ساختن خانقاه را در آنجا سبب شده است. خانقاهی که با عنوان بابا رکن‌الدین شناخته می‌شود. پیوند وسیع تشیع و تصوف در زمان صفوی که ریشه در جایگاه بلند بنیان‌گذار معنوی این سلسله یعنی شیخ صفی‌الدین اردبیلی داشت و از سوی متفکران و حکمای بزرگی چون سیدحیدر آملی نیز تقویت می‌شد سبب شکل‌گیری توأمان تکیه و خانقاه در تخت فولاد اصفهان گردید به قسمی که گفته می‌شود نزدیک به 400 تکیه و خانقاه در تخت فولاد وجود داشته و دارد. تکیه‌هایی چون تکیه بابا رکن‌الدین، تکیه میرفندرسکی، تکیه میرزا رفیعا و تکیه خاتون‌آبادی، گرچه متأسفانه تخریب برخی از تکایا در زمان شاه سلطان حسین صفوی بخش مهمی از این تکایا را از بین برد.

تخت فولاد یکی از آرامستان‌های مهم جهان اسلام است که از قداست و اهمیت خاصی برخوردار است. در حقیقت این آرامستان که پس از وادی السلام نجف دومین آرامستان مهم جهان اسلام است، همواره در طول تاریخ مورد احترام و توجه بوده و شخصیت‌های بزرگی در آن دفن شده‌اند. تخت فولاد مدفن شخصیت‌های برجسته‌ای چون یوشع نبی، بابا رکن‌الدین، میرفندرسکی، فاضل هندی، ملا اسماعیل خواجویی، جهانگیرخان قشقایی، شیخ مرتضی ریزی، شهید حسین خرازی، سردار اسعد بختیاری، تاج اصفهانی و بی‌شمار ستاره درخشان این مرزوبوم است. در حقیقت این مشاهیر با تلاش‌های عاشقانه خود در زمینه‌های مختلف باعث رشد، تعالی و درخشش این سرزمین شده و به همین مناسبت است که با حضورشان در این وادی باعث اعتبار و شهرت تخت فولاد شده‌اند.

این کتاب با تکیه بر مشاهیر مدفون در تکیه‌ریزی تخت فولاد، زندگی و شرح حال بزرگانی چون آیت‌الله شیخ مرتضی ریزی، شیخ ابوالفضل ریزی، ملامحمدحسن فشارکی، ملامحمد جواد آدینه‌ای، ملالطف‌الله شمس الواعظین ریزی، سیدمرتضی زفره‌ای طباطبائی، میرزا محمدرضا رشتی، شیخ محمدحسین رشتی و ... را مورد توجه و کنکاش قرار داده است.

منابع مقاله

پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات