أمالي المرزوقي

أمالي المرزوقي
پدیدآوران	مرزوقی اصفهانی، احمد بن محمد (نويسنده) جبوری، یحیی وهیب (محقق)
ناشر	دار الغرب الإسلامي
مکان نشر	لبنان - بیروت
سال نشر	1995م
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	1
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

أمالي المرزوقي، اثر ابوعلی احمد بن محمد بن حسن مرزوقی (متوفی 421ق)، موسوعه و دایرةالمعارفی است از مطالب و مباحث مربوط به تفسیر، لغت، تصریف، ضرب‌المثل، شعر و نثر عربی.

اثر حاضر، یکی از مهم‌ترین کتب امالی است که در نوع خود، بی‌نظیر بوده و از نظر مطالب و مباحث مطرح‌شده در آن، بسیار غنی می‌باشد و مؤلف آن، از جمله نویسندگانی است که هرکسی به شرح حال و ترجمه او پرداخته، وی را ستوده است. این کتاب نفیس، در واقع دایرةالمعارفی است جامع از تفسیر، دستور زبان، تصریف، لغت، ضرب‌المثل و شعر که در میان منتخب‌های شعری آن، اشعاری وجود دارد که در سایر مجموعه‌ها و کتب، موجود نبوده و از اشعار کمیاب و گران‌بها محسوب می‌شود.

نکته قابل توجه پیرامون اثر حاضر، این است که نویسنده در آن، اشعار و ابیاتی را حفظ کرده و به دست ما رسانده است که وی در نقل آنها منحصربه‌فرد است و تفسیرهایی را برای ابیات مشکل ذکر کرده که آن تفسیرها را تنها در نزد او می‌توان یافت. از جمله اشعاری که تنها او روایت کرده یا به روایات پیشین افزوده، می‌توان به موارد زیر، اشاره نمود:

1. قصیده محمد بن مسلمه که در هیچ‌یک از کتب ادبیات و مجموعه‌های شعری دیگر، موجود نیست.
2. قطعه‌ای از عبدالقادر که در آن، به شعر محمد بن مسلمه پاسخ داده است.
3. قصیده‌ای از جمیل بثینه که تنها دو بیت آن در مجموعه اشعار خود او آمده است.
4. ابیاتی از قصاید معروف که تنها او روایت کرده و در دیوان‌ها و مجموعه‌های شعری، موجود نیست.

این امر بیانگر آن است که نویسنده با مجموعه‌ها و آثاری آشنا بوده که نه‌تنها به دست ما نرسیده است، بلکه در دسترس جمع‌کنندگان دواوین و مجموعه‌های شعری دیگر نیز نبوده است که از جمله آنها، می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

1. 1. در قصیده مالک بن ریب مذکور در این کتاب، ابیاتی وجود دارد که در کتب دیگر یافت نمی‌شود.
   2. دو بیت از عینیه لقیط بن یعمر ایادی در این کتاب است که در مختارات ابن شجری موجود نیست.
   3. ابیاتی از حاتم طایی که در دیوان خود او وجود ندارد.
   4. اضافاتی بر قصیده رائیه عمر بن ابی‌ربعیه که در دیوان او نیست.

و....

منابع مقاله

مقدمه محقق.