۱۴۴٬۵۹۹
ویرایش
←وابستهها
جز (جایگزینی متن - 'بهریری' به 'بهرهگیری') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) |
||
| (۱۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
|- | |- | ||
|متولد | |متولد | ||
| data-type="authorbirthDate" |651ق | | data-type="authorbirthDate" |651ق | ||
|- | |- | ||
|محل تولد | |محل تولد | ||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
|- | |- | ||
|رحلت | |رحلت | ||
| data-type="authorDeathDate" |725ق | | data-type="authorDeathDate" |725ق | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
</div> | </div> | ||
'''میر ناصرالدین ابوالحسن | '''میر ناصرالدین ابوالحسن خسرو بن امیر سیفالدین محمود دهلوی''' (651–725ق) مشهور به امیرخسرو دهلوی و ملقب به سعدی هندوستان از عارفان و شاعران نامدار پارسیگوی هندوستان است. وی از نخستین کسانی به شمار میرود که به زبان هندی شعر سروده است. دهلوی در موسیقی نیز دست داشت. او در تصوف، از شاگردان نظامالدین اولیا بود. به ادعای خودش، بین چهارصد تا پانصد هزار بیت شعر گفته که حدود صد هزار بیت از آن به دست ما رسیده است. دهلوی در نثر نیز قلم رسا و روانی دارد. دهلوی از استادان مسلم سبک ناتورالیسم در شعر فارسی است. | ||
== تولد و وفات== | == تولد و وفات== | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
شکی نیست که خسرو دهلوی را باید بزرگترین شاعر فارسی زبان هند دانست و این که او را سعدی هندوستان گفتهاند، بجاست. در نظم و نثر فارسی کاملا مسلط بوده و از استادان فن به شمار میرود. در اقسام مختلف شعر مانند قصیده و غزل و مثنوی مهارت کامل داشته است.<ref>همان</ref> | شکی نیست که خسرو دهلوی را باید بزرگترین شاعر فارسی زبان هند دانست و این که او را سعدی هندوستان گفتهاند، بجاست. در نظم و نثر فارسی کاملا مسلط بوده و از استادان فن به شمار میرود. در اقسام مختلف شعر مانند قصیده و غزل و مثنوی مهارت کامل داشته است.<ref>همان</ref> | ||
تلألؤ آموزههای حکمی و عرفانی در اشعار او کاملاً آشکار است. او این آموزهها را با بهرهگیری از آثار استادان نامدار ادب فارسی بهویژه سعدی، نظامی، سنایی و خاقانی در اوج فصاحت و شیوایی عرضه میدارد. امیرخسرو به نظم و نثر آثار فراوانی دارد. در غزل از پیروان سعدی بود، در قصیده از شاعران قرن ششم، خاصه سنایی و خاقانی تقلید میکرد و در مثنوی تابع نظامی گنجوی بود؛ وی یکی از پرکارترین شاعران پارسیگوی و در این باب حقاً | تلألؤ آموزههای حکمی و عرفانی در اشعار او کاملاً آشکار است. او این آموزهها را با بهرهگیری از آثار استادان نامدار ادب فارسی بهویژه سعدی، نظامی، سنایی و خاقانی در اوج فصاحت و شیوایی عرضه میدارد. امیرخسرو به نظم و نثر آثار فراوانی دارد. در غزل از پیروان سعدی بود، در قصیده از شاعران قرن ششم، خاصه سنایی و خاقانی تقلید میکرد و در مثنوی تابع نظامی گنجوی بود؛ وی یکی از پرکارترین شاعران پارسیگوی و در این باب حقاً کمنظیر است.<ref>ر.ک: پایگاه دایرةالمعارف بزرگ اسلامی</ref> | ||
مهارتی که [[نظامی، الیاس بن یوسف|نظامی گنجوی]] در تنظیم و ترتیب منظومههای خود بهکار برده بود، باعث شد که آثار او مورد تقلید شاعران بعد از وی قرار گیرد. اولین کسی که از وی تقلید کرد امیرخسرو دهلوی بود و بعد از شاعران دیگری نیز از نظامی تقلید کردهاند اما وی یکی از موفقترین مقلدان نظامی است. همچنین بعضی از قدما معتقد بودند که اولین نشانههای وقوعگویی در اشعار امیرخسرو پیدا میشود.<ref>ر.ک: همان</ref> | مهارتی که [[نظامی، الیاس بن یوسف|نظامی گنجوی]] در تنظیم و ترتیب منظومههای خود بهکار برده بود، باعث شد که آثار او مورد تقلید شاعران بعد از وی قرار گیرد. اولین کسی که از وی تقلید کرد امیرخسرو دهلوی بود و بعد از شاعران دیگری نیز از نظامی تقلید کردهاند اما وی یکی از موفقترین مقلدان نظامی است. همچنین بعضی از قدما معتقد بودند که اولین نشانههای وقوعگویی در اشعار امیرخسرو پیدا میشود.<ref>ر.ک: همان</ref> | ||
| خط ۸۸: | خط ۸۸: | ||
# مثنوی مفتاح الفتوح به وزن خسرو و شیرین در شرح فتوح جلالالدین فیروز شاه از 689 تا 690. | # مثنوی مفتاح الفتوح به وزن خسرو و شیرین در شرح فتوح جلالالدین فیروز شاه از 689 تا 690. | ||
# منظومه خضرخان و دولرانی یا عشقیه در شرح معاشقات خضرخان و معشوقهاش دولرانی، زنی هندو که معاصر وی بوده است. | # منظومه خضرخان و دولرانی یا عشقیه در شرح معاشقات خضرخان و معشوقهاش دولرانی، زنی هندو که معاصر وی بوده است. | ||
# تغلق نامه در فتوح | # تغلق نامه در فتوح غیاثالدین تغلقشاه.<ref>ر.ک: همان، صفحات هشت و نه</ref> | ||
=== در نثر === | === در نثر === | ||
| خط ۹۷: | خط ۹۷: | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
<references /> | <references/> | ||
== | ==منابع مقاله== | ||
# | # [https://www.cgie.org.ir/fa/news/215623 پایگاه اینترنتی دایرةالمعارف بزرگ اسلامی] | ||
# نفیسی، سعید، دیوان کامل امیرخسرو دهلوی، به کوشش م. درویش، سازمان انتشارات جاویدان، چاپ دوم، 1361 ش. | # نفیسی، سعید، دیوان کامل امیرخسرو دهلوی، به کوشش م. درویش، سازمان انتشارات جاویدان، چاپ دوم، 1361 ش. | ||
{{شعر و شاعری}} | |||
==وابستهها== | ==وابستهها== | ||
[[ | {{وابستهها}} | ||
[[مجنون و لیلی]] | |||
[[مطلع الأنوار]] | |||
[[دیوان کامل امیرخسرو دهلوی]] | [[دیوان کامل امیرخسرو دهلوی]] | ||
[[دیوان امیرخسرو دهلوی رحمهالله]] | |||
[[قران سعدین]] | |||
[[رده:زندگینامه]] | [[رده:زندگینامه]] | ||
[[رده: | [[رده:شاعران]] | ||