۱۴۴٬۹۶۹
ویرایش
جز
جایگزینی متن - ' مى ' به ' مى'
جز (جایگزینی متن - '==پانویس == <references />' به '==پانویس== <references/>') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' مى ' به ' مى') |
||
| (۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
[[دارک، هیوبرت]] (اهتمام) | [[دارک، هیوبرت]] (اهتمام) | ||
[[نظام الملک، حسن بن علی]] ( | [[نظام الملک، حسن بن علی]] (نویسنده) | ||
| زبان =فارسی | | زبان =فارسی | ||
| کد کنگره =JC 49 /ن6س9 | | کد کنگره =JC 49 /ن6س9 | ||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
| چاپ =4 | | چاپ =4 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =10252 | |||
| کتابخوان همراه نور =10252 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| خط ۲۸: | خط ۳۰: | ||
}} | }} | ||
'''سير الملوك''' يا '''سياستنامه''' اثر وزير مشهور و پرآوازه سلجوقى، [[نظامالملک، حسن بن علی|خواجه نظامالملک طوسى]] است كه تجارب خود را به زبان فارسى در موضوع كشوردارى مكتوب نموده است. اين اثر يكى از بهترين آثار ادبى و تاريخى در ساليان وزارتش به شمار مىرود. پادشاه وقت ملكشاه، او و برخى ديگر را | '''سير الملوك''' يا '''سياستنامه''' اثر وزير مشهور و پرآوازه سلجوقى، [[نظامالملک، حسن بن علی|خواجه نظامالملک طوسى]] است كه تجارب خود را به زبان فارسى در موضوع كشوردارى مكتوب نموده است. | ||
== اهمیت کتاب == | |||
اين اثر يكى از بهترين آثار ادبى و تاريخى در ساليان وزارتش به شمار مىرود. پادشاه وقت ملكشاه، او و برخى ديگر را مأمور نوشتن كتابى در موضوع «ملك» مىكند. در اين ميان چندين كتاب به دربار تقديم مىشود و فقط كتاب او مورد استقبال سلطان قرار مىگيرد.<ref>مقدمه كتاب، ص3</ref> | |||
كتاب بعدها مورد تقليد نويسندگان و مورخان قرار گرفته است. چنانكه [[غزالی، محمد بن محمد|غزالى]] در كتاب [[التبر المسبوك في نصيحة الملوك|نصيحة الملوك]] و [[بناکتی، داود بن محمد|مؤلف]] [[تاریخ بناكتی: روضة اولى الالباب في معرفة التواريخ و الانساب|تاريخ بناكتى]] و [[عوفی، محمد بن محمد|محمد عوفى]] در كتاب جوامع الحكايات، هر كدام به نحوى از كتاب سياستنامه خواجه متأثر شدهاند. | كتاب بعدها مورد تقليد نويسندگان و مورخان قرار گرفته است. چنانكه [[غزالی، محمد بن محمد|غزالى]] در كتاب [[التبر المسبوك في نصيحة الملوك|نصيحة الملوك]] و [[بناکتی، داود بن محمد|مؤلف]] [[تاریخ بناكتی: روضة اولى الالباب في معرفة التواريخ و الانساب|تاريخ بناكتى]] و [[عوفی، محمد بن محمد|محمد عوفى]] در كتاب جوامع الحكايات، هر كدام به نحوى از كتاب سياستنامه خواجه متأثر شدهاند. | ||
== ساختار== | == ساختار== | ||
كتاب با مقدمه مصحح آغاز شده است كه در بيان شيوه تصحيح است. متن كتاب داراى دو بخش و پنجاه فصل مىباشد كه بخش اول 39 فصل و فصل دوم 11 فصل را دربر دارد. چنين به نظر | كتاب با مقدمه مصحح آغاز شده است كه در بيان شيوه تصحيح است. متن كتاب داراى دو بخش و پنجاه فصل مىباشد كه بخش اول 39 فصل و فصل دوم 11 فصل را دربر دارد. چنين به نظر مىرسد كه فصل دوم بنا به ضرورت اضافه شده است. | ||
مؤلف، در بيشتر فصول نخست مسئله را به صورت تعريف يا دستور اخلاقى مطرح مىكند و سپس آيات، روايات، احاديث، حكايات بلند و كوتاه و سخنانى از گذشتگان را در تأييد سخن خويش مىآورد. | مؤلف، در بيشتر فصول نخست مسئله را به صورت تعريف يا دستور اخلاقى مطرح مىكند و سپس آيات، روايات، احاديث، حكايات بلند و كوتاه و سخنانى از گذشتگان را در تأييد سخن خويش مىآورد. | ||
| خط ۴۹: | خط ۵۴: | ||
آنچه در بخش اول كتاب سياستنامه اصل مىباشد، همان پند و اندرز و توصيههاى اوليه است و حكايت و روايات و احاديث جنبه فرعى دارند. از سى و نه فصل بخش اول كتاب، بيست و يك فصل منحصر به نصيحت و پند و اندرز اوليه است و در اين فصول هيچ حكايت و روايتى در تأييد نصيحتهاى اوليه نيامده است. | آنچه در بخش اول كتاب سياستنامه اصل مىباشد، همان پند و اندرز و توصيههاى اوليه است و حكايت و روايات و احاديث جنبه فرعى دارند. از سى و نه فصل بخش اول كتاب، بيست و يك فصل منحصر به نصيحت و پند و اندرز اوليه است و در اين فصول هيچ حكايت و روايتى در تأييد نصيحتهاى اوليه نيامده است. | ||
در بخش دوم كتاب، نظم و ترتيب و هدف اوليه | در بخش دوم كتاب، نظم و ترتيب و هدف اوليه نویسنده در نوشتن كتاب، كه همانا ارائه توصيهاى به سلطان در جهت بهتر اداره كردن مملكت مىباشد، فراموش مىشود و تقريباً در نيمى از فصول اين بخش (44-47) هيچ توصيه يا نصيحتى مطرح نگرديده، بلكه اين فصول شامل حكايتى طولانى است كه به بررسى و ردّ جريان بدمذهبى در طول تاريخ پرداخته است. در واقع در اين فصول سياستنامه از شكل يك اندرزنامه كه نصيحتهايى را خطاب به سلطان مطرح مىكند خارج گرديده و تبديل به رديهاى شده كه طرفداران يك فرقه مذهبى در رد فرقه ديگر مىنويسند. | ||
همچنين بخش دوم نظم خاصى را دنبال نمىكند و گاه يك فصل چند موضوع را در خود جاى داده است؛ براى نمونه، در فصل چهلم، موضوعات زير مطرح گرديده است. اعلام خطر پيرامون قدرتگيرى زنان پادشاه و دخالت آنان در امور سياسى، توصيه به پادشاه با بخشش زيردستان هنگامى كه خطايى از آنها سر مىزند، توصيه به پادشاه پيرامون خوددارى از سپردن كارها به كودكان و محول كردن امور به افراد با تجربه، و سرانجام اخطار به پادشاه پيرامون زياد شدن القاب و كم شدن ارزش آنها. | همچنين بخش دوم نظم خاصى را دنبال نمىكند و گاه يك فصل چند موضوع را در خود جاى داده است؛ براى نمونه، در فصل چهلم، موضوعات زير مطرح گرديده است. اعلام خطر پيرامون قدرتگيرى زنان پادشاه و دخالت آنان در امور سياسى، توصيه به پادشاه با بخشش زيردستان هنگامى كه خطايى از آنها سر مىزند، توصيه به پادشاه پيرامون خوددارى از سپردن كارها به كودكان و محول كردن امور به افراد با تجربه، و سرانجام اخطار به پادشاه پيرامون زياد شدن القاب و كم شدن ارزش آنها. | ||
| خط ۶۵: | خط ۷۰: | ||
مصحح در تصحيح متن كتاب از نسخ بسيارى استفاده كرده است و اختلاف نسخ را در پاورقى با حروف لاتين مشخص نموده است. | مصحح در تصحيح متن كتاب از نسخ بسيارى استفاده كرده است و اختلاف نسخ را در پاورقى با حروف لاتين مشخص نموده است. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
<references/> | <references /> | ||
== منابع مقاله== | == منابع مقاله== | ||
| خط ۷۷: | خط ۸۱: | ||
==وابستهها== | ==وابستهها== | ||
{{وابستهها}} | |||
[[سير الملوك]] | [[سير الملوك]] | ||
[[سیاستنامه (سیرالملوک)]] | |||
[[سیر الملوک (سیاستنامه)]] | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده:نظریههای سیاسی، حکومت، نظریههای حکومتی]] | [[رده:نظریههای سیاسی، حکومت، نظریههای حکومتی]] | ||