رسالة إبليس إلی إخوانه المناحیس: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    بدون خلاصۀ ویرایش
    جز (جایگزینی متن - 'ه‎ها' به 'ه‎‌‌ها')
     
    (یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱۰: خط ۱۰:
    | زبان = عربی
    | زبان = عربی
    | کد کنگره =  5ر2ح 203/2 BP  
    | کد کنگره =  5ر2ح 203/2 BP  
    | موضوع =کلام معتزله - قرن 5ق. - معتزله - دفاعیه‎ها و ردیه‎ها
    | موضوع =کلام معتزله - قرن 5ق. - معتزله - دفاعیه‎‌‌ها و ردیه‎‌‌ها
    |ناشر  
    |ناشر  
    | ناشر = دار المنتخب العربي
    | ناشر = دار المنتخب العربي
    خط ۳۸: خط ۳۸:
    ==منابع مقاله==
    ==منابع مقاله==
    # مقدمه و متن کتاب.
    # مقدمه و متن کتاب.
    # مدرسی طباطبایی، سید حسین؛ رحمتی، محمدکاظم، «حاکم جشمی و کتاب رسالة إبليس»، پایگاه مجلات تخصصی نور، کتاب ماه دین، مهر 1382- شماره 72، به آدرس:
    #[[:noormags:33997|مدرسی طباطبایی، سید حسین؛ رحمتی، محمدکاظم، «حاکم جشمی و کتاب رسالة إبليس»، پایگاه مجلات تخصصی نور، کتاب ماه دین، مهر 1382- شماره 72]].
    https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/33997




    خط ۵۲: خط ۵۱:
    [[رده:آثار کلی (مناظرات کلامی، مذاهب کلامی)]]
    [[رده:آثار کلی (مناظرات کلامی، مذاهب کلامی)]]
    [[رده:آثار کلامی معتزله، جبریه، جهمیه، نجاریه، ضراریه، بکریه، اشاعره. ماتریدیه (آثار کلی)]]
    [[رده:آثار کلامی معتزله، جبریه، جهمیه، نجاریه، ضراریه، بکریه، اشاعره. ماتریدیه (آثار کلی)]]
     
    [[رده:مقالات بازبینی شده2 اسفند 1403]]
    [[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
    [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ اسفند 1403 توسط عباس مکرمی]]
    [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ اسفند 1403 توسط عباس مکرمی]]
    [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ اسفند 1403 توسط محسن عزیزی]]
    [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ اسفند 1403 توسط محسن عزیزی]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۵ مارس ۲۰۲۵، ساعت ۲۳:۰۰

    رسالة إبليس إلی إخوانه المناحیس
    رسالة إبليس إلی إخوانه المناحیس
    پدیدآورانجشمی، محسن بن محمد (نويسنده) مدرسی طباطبائی، حسین (مصحح)
    ناشردار المنتخب العربي
    مکان نشرلبنان - بیروت
    سال نشر1415ق - 1995م
    چاپ1
    موضوعکلام معتزله - قرن 5ق. - معتزله - دفاعیه‎‌‌ها و ردیه‎‌‌ها
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    5ر2ح 203/2 BP
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    رسالة إبليس إلی إخوانه المناحيس، اثر حاکم ابوسعد محسن بن محمد بن کرامه جشمی بیهقی (413-494ق)، رساله‌ای است در بررسی و نقد عقاید مجبره و مشبهه.

    جنداری در رساله خود، از این اثر نام برده و ابن شهرآشوب و علامه حلی، این رساله را «رسالة إبليس إلی المجبرة» نامیده‌اند و برخی آن را رساله «أبي‌مرة إلی إخوانه المجبرة» یا «رسالة الشيخ أبي‌مرة» نامیده و نسخه‌ای از آن، عنوان «رسالة إبليس إلی إخوانه من المجبرة و المشبهة في الشكاية من المعتزلة» را به خود دارد. گویا مؤلف به علت نگارش این رساله، به قتل رسیده است[۱].

    متأسفانه در مقدمه کوتاهی از محقق که در ابتدای کتاب آمده، صرفا به موضوع و اسامی مختلف کتاب و شرح حال مختصر مؤلف آن پرداخته شده و اطلاعاتی پیرامون اهمیت کتاب و ویژگی‌های آن و نیز روش کار مؤلف، داده نشده است[۲].

    مطالب کتاب، در شانزده باب تنظیم شده است. باب نخست، شکوایه‌ای است از طرف مؤلف به شاگردان و مریدان خود از مجبره و عقاید ایشان[۳]. در باب دوم، به موضوع توحید و تشبیه، پرداخته شده[۴] و در باب سوم، موضوع عدل الهی، مورد بحث قرار گرفته است[۵]. قضا و قدر و عقاید منسوب به قدریه، در باب چهارم مطرح شده[۶] و در باب پنجم، از میزان تأثیر اراده انسان‌ها در انجام اعمال و نقش خداوند در آن، سخن به میان آمده است[۷]. در باب ششم، استطاعت و اینکه مدار امر تکلیف بر قدرت است، مورد بحث قرار گرفته است[۸] و در باب هفتم، مسئله اراده و کراهت، مطرح و بررسی شده است[۹]. در باب هشتم، مسئله کلام خداوند در قرآن مطرح شده[۱۰] و در سایر ابواب کتاب، به موضوعاتی همچون نبوات، امامت و امر به معروف، آجال، اموال و ارزاق و... پرداخته شده است.

    پانویس

    1. ر.ک: مدرسی طباطبایی، سید حسین؛ رحمتی، محمدکاظم، ص5
    2. ر.ک: مقدمه، ص5-15
    3. ر.ک: متن کتاب، ص21
    4. ر.ک: همان، ص31
    5. ر.ک: همان، ص47
    6. ر.ک: همان، ص63
    7. ر.ک: همان، ص75
    8. ر.ک: همان، ص83
    9. ر.ک: همان، ص93
    10. ر.ک: همان، ص97

    منابع مقاله

    1. مقدمه و متن کتاب.
    2. مدرسی طباطبایی، سید حسین؛ رحمتی، محمدکاظم، «حاکم جشمی و کتاب رسالة إبليس»، پایگاه مجلات تخصصی نور، کتاب ماه دین، مهر 1382- شماره 72.



    وابسته‌ها