مختصر كتاب العين: تفاوت میان نسخهها
A-esmaeili (بحث | مشارکتها) (صفحهای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR102703J1.jpg | عنوان = مختصر كتاب العين | عنوانهای دیگر = كتاب العين. برگزیده | پدیدآورندگان | پدیدآوران = خطیب اسکافی، محمد بن عبدالله (نويسنده) حمودی، هادی حسن (محقق) |زبان | زبان = عربی | کد کنگره = | موضوع =زبان...» ایجاد کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''مختصر كتاب العين'''، از آثار ادیب و واژهشناس قرن چهارم و پنجم هجری قمری، [[ابوعبدالله محمد بن عبدالله]] مشهور به [[خطیب اِسكافى]] (متوفای 420 یا 421ق)، است که به خلاصهسازی فرهنگنامه مشهور واژهشناسی عربی به عربی [[العين]] تألیف واژهشناس ممتاز قرن دوم هجری قمری، [[خلیل بن احمد فراهیدی]] (100-175ق) میپردازد. ادیب و زبانشناس عراقی معاصر، [[هادی حسن حمّودی]] (متولد 1947م)، این کتاب را تحقیق و تصحیح کرده و مقدمهای سودمند بر آن افزوده و نویسنده و اثر حاضر را شناسانده است. | '''مختصر كتاب العين'''، از آثار ادیب و واژهشناس قرن چهارم و پنجم هجری قمری، [[خطیب اسکافی، محمد بن عبدالله|ابوعبدالله محمد بن عبدالله]] مشهور به [[خطیب اسکافی، محمد بن عبدالله|خطیب اِسكافى]] (متوفای 420 یا 421ق)، است که به خلاصهسازی فرهنگنامه مشهور واژهشناسی عربی به عربی [[العين]] تألیف واژهشناس ممتاز قرن دوم هجری قمری، [[خلیل بن احمد فراهیدی]] (100-175ق) میپردازد. ادیب و زبانشناس عراقی معاصر، [[حمودی، هادی حسن|هادی حسن حمّودی]] (متولد 1947م)، این کتاب را تحقیق و تصحیح کرده و مقدمهای سودمند بر آن افزوده و نویسنده و اثر حاضر را شناسانده است. | ||
==هدف و روش== | ==هدف و روش== | ||
*[[خطیب اسكافى]]، درباره روش [[خلیل بن احمد فراهیدی]] در کتاب [[العين]] و اینکه چرا کتابش را با حرف عین شروع کرده، توضیح داده ولی متأسفانه روش خودش را در این کتاب بیان نکرده است. <ref> مقدمه نویسنده، ج1، ص71-74. </ref> | *[[خطیب اسکافی، محمد بن عبدالله|خطیب اسكافى]]، درباره روش [[خلیل بن احمد|خلیل بن احمد فراهیدی]] در کتاب [[العين]] و اینکه چرا کتابش را با حرف عین شروع کرده، توضیح داده ولی متأسفانه روش خودش را در این کتاب بیان نکرده است. <ref> مقدمه نویسنده، ج1، ص71-74. </ref> | ||
*[[هادی حسن حمودی]]، با تأکید بر آنکه هرچند گزیدهنویسی فرهنگنامههای لغوی بزرگ در زبان عربی وجود داشته و شناختهشده است ولی شیوه رایج نیست به این جهت که خلاصه کردن، دشوار است، افزوده است: [[خطیب اسكافى]] در کتاب حاضر، از سه شیوه برای گزیدهنویسی کتاب العین استفاده کرده است از جمله: حذف مباحث زائد صرفی و نحوی و تمرکز بر بیان معنای لغوی. به عنوان مثال [[خطیب اسكافى]] در واژه «لن» به این مطلب بسنده میکند که «لن» از حروف نصب است و به صورت قیاسی بر نفی دلالت دارد. <ref> مقدمه محقق، ج1، ص38. </ref> | *[[هادی حسن حمودی]]، با تأکید بر آنکه هرچند گزیدهنویسی فرهنگنامههای لغوی بزرگ در زبان عربی وجود داشته و شناختهشده است ولی شیوه رایج نیست به این جهت که خلاصه کردن، دشوار است، افزوده است: [[خطیب اسکافی، محمد بن عبدالله|خطیب اسكافى]] در کتاب حاضر، از سه شیوه برای گزیدهنویسی کتاب العین استفاده کرده است از جمله: حذف مباحث زائد صرفی و نحوی و تمرکز بر بیان معنای لغوی. به عنوان مثال [[خطیب اسکافی، محمد بن عبدالله|خطیب اسكافى]] در واژه «لن» به این مطلب بسنده میکند که «لن» از حروف نصب است و به صورت قیاسی بر نفی دلالت دارد. <ref> مقدمه محقق، ج1، ص38. </ref> | ||
*برخی از مطالب از نسخههای خطی کتاب [[العین]] حذف شده است ولی در کتاب حاضر مشاهده میشود مانند: | *برخی از مطالب از نسخههای خطی کتاب [[العين|العین]] حذف شده است ولی در کتاب حاضر مشاهده میشود مانند: | ||
*[[العین]]: فث: فث گیاهدانهای است که در قحطی خورده میشود. | *[[العين|العین]]: فث: فث گیاهدانهای است که در قحطی خورده میشود. | ||
*مختصر کتاب العین: فثّ گیاهی است که آن را خشک میکنند و مانند گندم میشود و آنگاه با آن نان میپزند. همان، ج1، ص48. </ref> | *مختصر کتاب العین: فثّ گیاهی است که آن را خشک میکنند و مانند گندم میشود و آنگاه با آن نان میپزند. همان، ج1، ص48. </ref> | ||
==ساختار و محتوا== | ==ساختار و محتوا== | ||
نسخهٔ ۱۹ فوریهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۵:۱۰
| مختصر كتاب العين | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | خطیب اسکافی، محمد بن عبدالله (نويسنده) حمودی، هادی حسن (محقق) |
| عنوانهای دیگر | كتاب العين. برگزیده |
| ناشر | سلطنة عمان. وزارة التراث القومي و الثقافة |
| مکان نشر | عمان |
| سال نشر | 1419ق - 1998م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | زبان عربی - واژه نامهها - زبان عربی - اصطلاحها و تعبیرها |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 3 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
مختصر كتاب العين، از آثار ادیب و واژهشناس قرن چهارم و پنجم هجری قمری، ابوعبدالله محمد بن عبدالله مشهور به خطیب اِسكافى (متوفای 420 یا 421ق)، است که به خلاصهسازی فرهنگنامه مشهور واژهشناسی عربی به عربی العين تألیف واژهشناس ممتاز قرن دوم هجری قمری، خلیل بن احمد فراهیدی (100-175ق) میپردازد. ادیب و زبانشناس عراقی معاصر، هادی حسن حمّودی (متولد 1947م)، این کتاب را تحقیق و تصحیح کرده و مقدمهای سودمند بر آن افزوده و نویسنده و اثر حاضر را شناسانده است.
هدف و روش
- خطیب اسكافى، درباره روش خلیل بن احمد فراهیدی در کتاب العين و اینکه چرا کتابش را با حرف عین شروع کرده، توضیح داده ولی متأسفانه روش خودش را در این کتاب بیان نکرده است. [۱]
- هادی حسن حمودی، با تأکید بر آنکه هرچند گزیدهنویسی فرهنگنامههای لغوی بزرگ در زبان عربی وجود داشته و شناختهشده است ولی شیوه رایج نیست به این جهت که خلاصه کردن، دشوار است، افزوده است: خطیب اسكافى در کتاب حاضر، از سه شیوه برای گزیدهنویسی کتاب العین استفاده کرده است از جمله: حذف مباحث زائد صرفی و نحوی و تمرکز بر بیان معنای لغوی. به عنوان مثال خطیب اسكافى در واژه «لن» به این مطلب بسنده میکند که «لن» از حروف نصب است و به صورت قیاسی بر نفی دلالت دارد. [۲]
- برخی از مطالب از نسخههای خطی کتاب العین حذف شده است ولی در کتاب حاضر مشاهده میشود مانند:
- العین: فث: فث گیاهدانهای است که در قحطی خورده میشود.
- مختصر کتاب العین: فثّ گیاهی است که آن را خشک میکنند و مانند گندم میشود و آنگاه با آن نان میپزند. همان، ج1، ص48. </ref>
ساختار و محتوا
- مطالب این اثر به ترتیب ذیل سامان یافته است:
- مقدمه محقق و نویسنده
- جلد اول: حروف ع، ح، هـ، خ،
- جلد دوم: غ، ق، ک، ج، ش، ض، ص، س، ز،
- جلد سوم: ط، د، ت، ظ، ذ، ث، ر، ل، ا، و، ی.
- حواشی محقق.
نمونه مباحث
- «کمی الإنسانُ الشهادةَ کمیاً: کتمها. و الکَميُّ: الشجاعُ اذا تغطّی في سلاحه.» [۳] ترجمه: «کمی الإنسانُ الشهادةَ کمیاً.» یعنی: این انسان گواهی خود را پنهان کرد. و «کَمیّ» شجاع زرهپوش (مسلّح) است.
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.