مشجر الفقه

مشجر الفقه
پدیدآوران	سیستانی، علی (نويسنده) موسوی، لیث (گردآورنده)
ناشر	آستان حضرت شاهچراغ(ع)
مکان نشر	عراق - نجف اشرف
سال نشر	13سده
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	1
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

مشجر الفقه، اثری است که احکام فقهی مربوط به عبادات را به دو صورت «پرسش و پاسخ» و «درختواره و جدول» برطبق فتاوای آیت‌الله سیستانی، عرضه کرده است. کتاب، توسط لیث موسوی، تنظیم شده است.

این کتاب، علاوه بر اینکه شامل اکثر فصول و ابواب فقهی مربوط به احکام عبادات به‌صورت پرسش و پاسخ (برای سهولت در بهره‌مندی خوانندگان و دست یافتن آنها به‌آسانی به احکام شرعی)، است، شامل نمودارهای تفصیلی و شجره‌های فقهی که نشان‌دهنده توالی و تسلسل علمی مطالب و وابستگی فقهی احکام و موضوعات آنها در بیشتر مسائل مطرح‌شده در رساله‌های عملیه است.

در هر مبحث، ابتدا مطالب به‌صورت نموداری و درختواره، طرح گردیده تا یادگیری و حفظ آن، برای طلاب و دانش‌پژهان آسان باشد و در ادامه، مسائل فقهی، در قالب سؤال و جواب، مطرح شده است که این امر نیز سهولت یادگیری مطالب را فراهم نموده است. به‌منظور آشنایی بیشتر با محتوای کتاب، به برخی از این سؤال‌ها و پاسخ آنها، اشاره می‌شود:

1. سؤال: مجتهد اعلم کیست؟

   جواب: کسی که قدرت بیشتری در استنباط احکام داشته و به مدارک (اعم از قرآن، سنت، اجماع و عقل) و تطبیق آنها، احاطه بیشتری داشته باشد؛ به‌گونه‌ای که احتمال مطابقت فتوای وی با واقع، بیشتر از دیگران باشد.

2. سؤال: چگونه مجتهد اعلم شناخته می‌شود؟

   جواب: به‌واسطه علم یا از طریق اطمینان حاصل از منابع عقلایی همچون آزمودن و مانند آن، یا به‌واسطه شهادت دو فرد عادل از اهل خبره و بلکه ثبوت اعلمیت به‌واسطه شهادت اهل خبره‌ای که مورد وثوق باشد نیز حاصل خواهد شد، هرچند یک نفر باشد.

3. آیا گفته کسی که ادعا می‌کند دائما از طرف یکی از مجتهدین که مرحوم شده، مأذون یا وکیل است، مورد تأیید می‌باشد؟

   جواب: کسی که از طرف مجتهدی اذن داشته باشد و یا وکیل او باشد، به‌واسطه وفات وی، عزل می‌گردد.

4. سؤال: برخی اصطلاحات در رساله وجود دارد، مانند «الأحوط وجوبا»، «الأحوط لزوما»، «يجب علی الأحوط» «وجوبه مبني علی»؛ این اصطلاحات به چه معنا می‌باشد؟

   جواب: مقصود از هریک از این عبارات، احتیاط وجوبی است که یا باید به احتیاط عمل شود یا به مجتهد اعلم دیگر (مطابق قاعده الأعلم فالأعلم) مراجعه شود.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.