پرش به محتوا

المعجم (ابهام‌زدایی): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۳۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۷: خط ۷:




* [[المعجم (ابویعلی موصلی)|المعجم ]]اثر احمد بن علی بن مثنی تمیمی (متوفی 307ق)، معروف به [[ابو یعلی، احمد بن علی|ابویعلی موصلی]]، کتابی است به زبان عربی در یک جلد با موضوع روایات اسلامی. در اصطلاح محدثین، «معجم» کتابی است که در آن احادیث بر ترتیب صحابه ذکر شده باشد.
* [[المعجم (ابویعلی موصلی)|المعجم]]اثر احمد بن علی بن مثنی تمیمی (متوفی 307ق)، معروف به [[ابو یعلی، احمد بن علی|ابویعلی موصلی]]، کتابی است به زبان عربی در یک جلد با موضوع روایات اسلامی. در اصطلاح محدثین، «معجم» کتابی است که در آن احادیث بر ترتیب صحابه ذکر شده باشد.




* [[المعجم الأصولي]] تأليف [[بحرانی، محمد صنقور|محمد صنقور على]] در دو جلد مى‌باشد كه در آن 826 اصطلاح، قاعده و مسئله اصول فقه مورد شرح و بررسى قرار گرفته و در مورد هر يك از اين اصطلاحات و قواعد، مقاله‌هاى مجزا و مستوفى نگاشته شده است.
* [[المعجم الأصولي]] تأليف [[بحرانی، محمد صنقور|محمد صنقور على]] در دو جلد مى‌باشد كه در آن 826 اصطلاح، قاعده و مسئله اصول فقه مورد شرح و بررسى قرار گرفته و در مورد هر يك از اين اصطلاحات و قواعد، مقاله‌هاى مجزا و مستوفى نگاشته شده است.
* [[المعجم في آثار ملوك العجم]] نوشته [[حسینی قزوینی، شرف‌الدین فضل‌الله|شرف‌الدين فضل‌الله حسینى قزوينى]]، به كوشش [[فتوحی نسب، احمد|احمد فتوحى نسب]].




خط ۱۶: خط ۱۹:




* [[المعجم التطبيقي للقواعد الأصولية في فقه الإمامية]] اثر [[ربانی، محمدحسن|محمدحسن ربانی بیرجندی]] و [[محمدتقی باقرزاده مشکیباف]]، و اشراف [[علمی اردبیلی، علی|علی علمی اردبیلی]]، و تحقیق گروه مطالعات و پژوهش‌هاى اصولى دفتر تبليغات اسلامى مشهد است. اين مجموعه، به زبان عربى و حاصل تلاش جمعى از فضلا و فرهيختگان حوزه علميه مشهد است كه پس از سال‌ها تلاش طاقت‌فرسا و تهيه و بررسى ده‌ها هزار فيش از 57 كتاب فقهى به دست آمده است. اهميت اين معجم و فوايد كاربردى آن و جايگاه آن در جست‌وجوها و مطالعات و پژوهش‌هاى فقهى و اصولى بر عالمان و پژوهشگران پوشيده نيست.
* [[معجم لغة النحو العربی]] نوشته [[دحداح، انطوان|انطوان دحداح]] از نویسندگان معاصر در مفردات و اصطلاحات نحو به نگارش درآمده است.
 
 
* [[معجم رجال الفکر و الأدب في النجف خلال ألف عام]]نوشته ادیب و شخصیت‌شناس معاصر، [[امینی، محمدهادی|محمدهادى امینى]](1314-1379ش)، زندگی و آثار علمی و ادبی حدود 5000 نفر از اندیشوران و ادیبان نجف را معرفی می‌کند. اینان، دانشمندانی هستند که در طول تقریباً 1000 سال (از تأسیس حوزه علمیه نجف از سوی [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ‌‌الطائفه]] در سال 448ق) فعالیتی پژوهشی از آنان ثبت شده است.




* [[ المعجم الجغرافي للإمبراطورية العثمانية]] تأليف س. موستراس به زبان عربى كتاب مفصل و معجمى درباره اماكن و شهرهاى تحت سيطره امپراتورى عثمانى مى‌باشد. اين اثر يكى از منابع مهم در اين زمينه مى‌باشد كه نظير ندارد و مى‌توان آن را يكى از كارهاى مهم انجام شده، درباره امپراتورى عثمانى دانست. مؤلف در هنگام بيان نام هر منطقه و مكان از اين امپراتورى بزرگ به مطالب تاريخى و اطلاعات مفيدى درباره اين سرزمين نيز اشاره كرده است.
* [[معجم المطبوعات النجفية]] تألیف [[امینی، محمدهادی|محمدهادى امينى]]، مشتمل بر كتب چاپ‌شده عربى از زمان آغاز چاپ تا سال 1385ق است.
 
 
* [[معجم المصطلحات الإسلامیة في المصباح المنیر]] نوشته دکتر [[ابراهيم، رجب عبدالجواد|رجب عبدالجواد ابراهیم]] است‌ که در آن واژه‌ها و اصطلاحات (علوم اسلامی) کتاب «[[المصباح المنير]]» به‌صورت الفبایی مرتب و طبق اصول لغوی دسته‌بندی شده است.
 
 
* [[المعجم التطبيقي للقواعد الأصولية في فقه الإمامية]] اثر [[ربانی، محمدحسن|محمدحسن ربانی بیرجندی]] و [[محمدتقی باقرزاده مشکیباف]]، و اشراف [[علمی اردبیلی، علی|علی علمی اردبیلی]]، و تحقیق گروه مطالعات و پژوهش‌هاى اصولى دفتر تبليغات اسلامى مشهد است. اين مجموعه، به زبان عربى و حاصل تلاش جمعى از فضلا و فرهيختگان حوزه علميه مشهد است كه پس از سال‌ها تلاش طاقت‌فرسا و تهيه و بررسى ده‌ها هزار فيش از 57 كتاب فقهى به دست آمده است. اهميت اين معجم و فوايد كاربردى آن و جايگاه آن در جست‌وجوها و مطالعات و پژوهش‌هاى فقهى و اصولى بر عالمان و پژوهشگران پوشيده نيست.
 
 
* [[المعجم الجغرافي للإمبراطورية العثمانية]] تأليف س. موستراس به زبان عربى كتاب مفصل و معجمى درباره اماكن و شهرهاى تحت سيطره امپراتورى عثمانى مى‌باشد. اين اثر يكى از منابع مهم در اين زمينه مى‌باشد كه نظير ندارد و مى‌توان آن را يكى از كارهاى مهم انجام شده، درباره امپراتورى عثمانى دانست. مؤلف در هنگام بيان نام هر منطقه و مكان از اين امپراتورى بزرگ به مطالب تاريخى و اطلاعات مفيدى درباره اين سرزمين نيز اشاره كرده است.




خط ۲۸: خط ۴۳:




* [[معجم البلدان (ترجمه)]] ترجمه فارسى دانشنامه جغرافیایی اثر ارزشمند [[یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله|ياقوت حموى]] به قلم [[منزوی، علی نقی|على‌نقى منزوى]] است. اين ترجمه به لحاظ مقدمه و تحقيقات آن ارزشمند است.
* [[معجم البلدان (ترجمه)]] ترجمه فارسى دانشنامه جغرافیایی اثر ارزشمند [[یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله|ياقوت حموى]] به قلم [[منزوی، علی نقی|على‌نقى منزوى]] است. اين ترجمه به لحاظ مقدمه و تحقيقات آن ارزشمند است.




* [[معجم أعلام الإباضية من القرن الأول الهجري إلی العصر الحاضر]] اثر [[باباعمي، محمد|محمد بن موسی باباعمی]]، [[بحاز، ابراهيم بن بکير|ابراهیم بن بکیر بحاز]]، [[باجو، مصطفي بن صالح|مصطفی بن صالح باجو]] و [[شريفي، مصطفي بن محمد|مصطفی بن محمد شریفی]]، دایرة‌المعارفی است در معرفی اعلام و بزرگان نحله اباضیه، از ابتدای پیدایش تا عصر حاضر.
* [[معجم أعلام الإباضية من القرن الأول الهجري إلی العصر الحاضر]] اثر [[باباعمي، محمد|محمد بن موسی باباعمی]]، [[بحاز، ابراهيم بن بکير|ابراهیم بن بکیر بحاز]]، [[باجو، مصطفي بن صالح|مصطفی بن صالح باجو]] و [[شريفي، مصطفي بن محمد|مصطفی بن محمد شریفی]]، دایرة‌المعارفی است در معرفی اعلام و بزرگان نحله اباضیه، از ابتدای پیدایش تا عصر حاضر.


* [[معجم أصول الفقه]] تألیف [[حسن، خالد رمضان|خالد رمضان حسن]]، فرهنگ‌نامه اصول فقه حاوى اصطلاحات اصولى به شيوه علماى اهل سنت است.
* [[معجم أشراف الحجاز في بلاد الحرمين]] اثر [[عنقاوی، احمد ضياء|احمد ضیاء عنقاوی حسنی]]، در انساب و اخبار اشراف حجاز در سه جلد به زبان عربی تألیف شده است.
*[[معجم المطبوعات العربية في إيران]] تألیف [[رفاعی، عبدالجبار|عبدالجبار الرفاعى]]، فرهنگ‌نامه‌اى است که در آن کتب عربى که در ایران تا سال 1300ق، چاپ شده، گردآورى و معرفى شده است.
*[[معجم المطبوعات العربية و المعربة و هو شامل لأسماء الكتب المطبوعة في الأقطار الشرقية و الغربية...]] اثر [[سرکیس، یوسف الیان|يوسف اليان سركيس]] (1272-1351ق) است كه نویسنده در آن، كتاب‌هاى چاپى عربى و برگردان‌شده به عربى را از دوران پيدايش صنعت چاپ تا پايان سال 1339ق، به ترتيب الفبايى نام پديدآورندگان كتاب‌ها و به‌صورت شناسنامه‌اى و گاه همراه با توضيحاتى اندك معرفى كرده است.
*[[معجم المطبوعات العربية في شبه القارة الهندية الباكستانية منذ دخول المطبعة إليها حتی عام 1980 م]] تأليف احمد خان، فرهنگ كتب چاپ‌شده عربى در هند و پاکستان در محدوده زمانى ذكرشده در عنوان كتاب است.
* [[معجم أحاديث الإمام المهدي عليه‌السلام]] مجموعه‌اى است در 8 جلد به زبان عربى درباره امام مهدى(ع)، موسوعه حاضر حاصل كار گروهى از پژوهشگران «مؤسسه معارف اسلامى» قم است كه زير نظر حجت‌الاسلام شيخ [[کورانی، علی|على كورانى]] تهيه گرديده است.
* [[معجم الأدباء (یاقوت حموی)]]اثر [[یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله|ياقوت حموى رومى]]، با تحقيق [[عباس، احسان|دكتر احسان عباس]]، تذكره‌اى است مفصل در شرح احوال اهل ادب، اعم از شاعران، نحويان، لغت‌شناسان، نسب‌شناسان، اخباریون، مورخان، مفسران، قراء، وراقان، كاتبان و خطاطان مشهور، از قرون اوليه هجرى تا زمان حيات مؤلف در 626ق
* [[معجم الأدباء (ترجمه)]] اثر [[یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله |ياقوت حموى رومى]] است كه به خامه اديب و مترجم توانا، [[آیتی، عبدالمحمد|عبدالمحمد آیتی]]، از عربى به فارسى درآمده و اين، نخستين ترجمه اين اثر به زبان فارسى است.
* [[معجم أعلام الشيعة]] اثر علامه [[طباطبایی، سید عبدالعزیز|سيد عبدالعزيز طباطبايى]] (1348 - 1416ق)، استدراك كتاب «[[طبقات أعلام الشيعة]]»، آيت‌الله [[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|شيخ آقابزرگ تهرانى]] است كه به زبان عربى و قبل از سال 1416ق، نوشته شده است.
* [[معجم أعلام الشيعة]] اثر علامه [[طباطبایی، سید عبدالعزیز|سيد عبدالعزيز طباطبايى]] (1348 - 1416ق)، استدراك كتاب «[[طبقات أعلام الشيعة]]»، آيت‌الله [[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|شيخ آقابزرگ تهرانى]] است كه به زبان عربى و قبل از سال 1416ق، نوشته شده است.
* [[معجم أعلام النساء]] اثر [[فواز عاملی، زینب بنت علی|زينب بنت على بن حسين فوّاز عاملى]] (جبل عامل، 1276-1332ق، قاهره) است كه در آن، شرح حال زنان مشهور و دانشمند از مليت‌ها و مذاهب گوناگون را بيان كرده است.
* [[المعجم المفصل فی شواهد النحو الشعریة]] نوشتۀ [[یعقوب، امیل|امیل بدیع یعقوب]](1950) فرهنگ‌نامه‌ای در شرح شواهد شعری دانش نحو بوده که در سه مجلد شکل یافته است.
* [[المعجم المفصل في الإعراب]] دائرةالمعارف قواعد و زبان عربى مى‌باشد که به قلمى شیوا و بیانى رسا، توسط [[خطیب، طاهر یوسف|طاهر یوسف الخطیب]] به رشته تحریر درآمده و تصحیح و ویرایش آن نیز برعهده [[یعقوب، امیل|إمیل یعقوب]] بوده است.
* [[المعجم المفصل في الجموع]] گردآوری [[یعقوب، امیل|امیل بدیع یعقوب]]، فرهنگ واژگان جمع در زبان عربی است که در یک مجلد منتشر شده است.
* [[المعجم المفصل في دقائق اللغة العربیة]] اثر [[یعقوب، امیل|امیل بدیع یعقوب]]، کتابی است پیرامون معنای لغات و واژگان عربی.
* [[المعجم المفصل في علم الصرف]] اثر [[اسمر، راجی|راجى اسمر]]، از جمله فرهنگ‌هاى معاصر پيرامون اصطلاحات علم صرف عربى، تحت اشراف [[یعقوب، امیل|اميل بديع يعقوب]] نگارش شده است.
* [[المعجم المفصل في علوم اللغة (الألسنيات)]] نوشته [[تونجی، محمد|محمد تونجی]] (معاصر) و [[اسمر، راجي|راجی الاسمر]] (معاصر) است. موضوع این اثر دانش لغت و زبان‌شناسی است و توسط [[یعقوب، امیل|امیل یعقوب]] تحقیق شده است.
* [[المعجم المفصل في اللغويين العرب]] نوشته [[یعقوب، امیل|امیل بدیع یعقوب]] (متولد 1950م) در بیان اسامی زبان‌شناسان عرب و زندگی‌نامه آنان، به‌صورت بسیار مختصر و به زبان عربی است.
* [[المعجم المفصل في علم العروض و القافية و فنون الشعر]] نوشته امیل بدیع یعقوب(1950م) در دانش عروض، قافیه و فنون شعر است.
* [[المعجم المفصل في علوم البلاغة]] اثر [[عکاوی، انعام فوال|انعام فوال عکاوی]] معاصر است که مجموعه اصطلاحات علوم بلاغی (معانی، بیان، بدیع) را که مشتمل بر 842 عنوان است، به ترتیب حروف الفبا گردآوری و شرح کرده است.
* [[المعجم المفصل في اللغة و الأدب]] نوشتۀ [[یعقوب، امیل|امیل بدیع یعقوب]](متولد1950) و [[عاصی، میشال|میشال عاصی]] در دو مجلد، فرهنگ‌نامه‌ایی در صرف، نحو، اعراب، بلاغت، عروض، ادب، اصطلاحات و مفاهیم ادبیات عربی تنظیم شده است.
* [[المعجم الاشتقاقي الموصل لألفاظ القرآن الکريم]] اثر [[جبل، محمد حسن|محمد حسن حسن جبل]]، معجم مفردات قرآن کریم است که به‌صورت لغوی و تفسیری، به بررسی اصل الفاظ و ارتباطات اشتقاقی مفردات قرآن کریم، پرداخته است.
* [[معجم مصطلحات العروض و القافية]] نوشته [[شوابکه، محمد علی|محمد علی شوابکه]] (معاصر) و [[ابوسویلم، انور|انور ابوسویلم]] (معاصر)، پیرامون اصطلاحات دانش عروض و قافیه است.
* [[معجم القراءات القرآنیة]] اثر [[عمر، احمد مختار|احمد مختار عمر]] و [[مکرم، عبدالعال سالم|عبدالعال سالم مکرم]]، فرهنگ‌لغتی است از واژگان مربوط به قرائات قرآنی و مشهورترین قاریان قرآن کریم.
* [[معجم اللغة العربية المعاصرة]] عنوان اثری است 4 جلدی به زبان عربی از [[عمر، احمد مختار|احمد مختار عمر]] با همکاری گروه علمی، با موضوع دایرة‌المعارفها و دانشنامه‌ها. گروه علمی نویسندگان این اثر، از افراد زیادی تشکیل شده است.
* [[معجم مقاييس اللغة (ابن فارس)]] اثر [[ابن فارس، احمد بن فارس|ابن فارس، ابوالحسين احمد بن فارس بن زکريا بن حبيب]] (متوفی 395ق)، یکی از مهمترین معاجم لغوی به زبان عربی است.
* [[معجم مقاييس اللغة]] اثر [[ابن فارس، احمد بن فارس|ابوالحسین احمد بن فارس بن زكريا]]، از مهم‌ترين معاجم لغوى زبان عربى به شمار مى‌رود كه به كوشش [[هارون، عبدالسلام محمد|عبدالسلام هارون]] مورد تحقيق قرار گرفته و در شش جلد منتشر شده است.
* [[معجم مصطلحات العروض]] اثر [[مینو، محمد محیی‌الدین|محمد محی‌الدین مینو]]، فرهنگ اصطلاحات مورد استفاده در دانش عروض است که به‌ترتیب حروف الفبا، بر اساس سه حرف اصلی کلمه، تنظیم شده است.
* [[معجم مفردات الفاظ القرآن]]  عنوان واژه‌نامه‌ای است یک جلدی به زبان عربی از [[راغب اصفهانی، حسین بن محمد|علامه حسین بن محمد راغب اصفهانی]].
* [[المعجم المیسر في القواعد و البلاغة و الإنشاء و العروض]] گردآوری [[ضناوی، محمد امین|محمد امین ضناوی]] (معاصر)، فرهنگ الفاظ و قواعد صرف، نحو، بلاغت و عروض است که در فصول جداگانه ارائه شده است.
* [[المعجم البسيط عربی به فارسی ساده]] نوشته [[عبدالله، ناصرعلی|عبدالله ناصرعلی]] (1394-1314ش) است. در این لغت‌نامه دوزبانه، نزدیک به دوازده ‌هزار واژه عربی به‌همراه بیش از پنجاه هزار کاربرد امروزین گردآوری شده است.
* [[معجم المصطلحات النحوية و الصرفية]] تألیف [[لبدی، محمد سمیر نجیب|محمد سمیر نجیب لبدی]] (معاصر)، فرهنگ اصطلاحات الفاظ صرف و نحو عربی با ذکر مثال‌ها و شواهد  است.
* [[معجم الأوزان الصرفية]] نوشتۀ [[یعقوب، امیل|امیل بدیع یعقوب]] (متولد 1950م)، در شناخت وزن‌های صرفی است.
* [[معجم النباتات الطبیة]] نوشته [[جبر، ودیع|ودیع جبر]] (معاصر) است و در موضوع گیاهان دارویی(واژه‌های گیاهان دارویی) به نگارش درآمده است.
* [[معجم مفردات الإبدال و الإعلال في القرآن الکريم]] اثر [[خراط، احمد محمد|احمد محمود خراط]]، فرهنگ لغتی از کلمات و مفردات قرآن کریم است که در آن‌ها، ابدال و یا اعلال، صورت‌گرفته است.
* [[معجم القرآن؛ و هو قاموس مفردات القرآن و غریبة]]  تألیف [[مصری، عبدالرؤف|عبدالرئوف مصری]] (معاصر)، قاموس مفردات قرآن کریم و غرایب آن است.
* [[معجم و تفسير لغوي لکلمات القرآن]]  تألیف [[جمل، حسن عزالدین|حسن عزالدین الجمل]] (معاصر)، فرهنگ الفاظ و واژگان قرآن کریم است که واژگان را به‌اختصار معنا کرده است.
* [[معجم مصطلحات أصول الفقه (علاء‌الدین بن نجم)]]  نوشته پژوهشگر و مدرّس عمانی، [[علاء‌الدین بن نجم]]، فرهنگ تعاریف اصطلاحات علم اصول فقه (اهل‌ سنت) بر اساس حروف الفبا بدون استناد به منابع است.
* [[معجم الرسم العثماني]]  اثر [[حمیری، بشیر بن حسن|بشیر بن حسن حمیری]] که نویسنده در آن، در پژوهشی‌ فراخ‌دامن و گسترده، چگونگی شکل‌گیری «رسم‌الخط مصحف‌ عثمانی‌» را کاویده است.
* [[معجم ما ألفه علماء الأمة الإسلامية للرد علی خرافات الدعوة الوهابية]] اثر [[محمد علی، عبدالله|عبدالله محمد على]] است كه به زبان عربى به معرفى كتب علماى فرق مختلف اسلامى در ردّ فرقه ضاله وهابيت پرداخته است.


{{ابهام‌زدایی}}
{{ابهام‌زدایی}}
خط ۳۸: خط ۱۷۱:
[[رده:صفحه‌های ابهام‌زدایی کتاب‌ها]]
[[رده:صفحه‌های ابهام‌زدایی کتاب‌ها]]


[[رده:فروردین(1401)]]
[[رده:اردیبهشت (1401)]]