الجامع في القراءات العشر و قراءة الأعمش المعروف بجامع ابن فارس

الجامع في القراءات العشر و قراءة الأعمش المعروف جامع ابن فارس
پدیدآوران	خیا‌ط، علی‌ بن‌ محمد (نويسنده) ابوالجود، خالد حسن (محقق)
ناشر	دار ابن حزم
مکان نشر	لبنان - بیروت
سال نشر	1437ق - 2016م
چاپ	1
موضوع	قرآن - قرائت
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	2ج9خ 76 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

الجامع في القراءات العشر و قراءة الأعمش المعروف بجامع ابن فارس، اثر ابوالحسن علی بن محمد بن علی بن فارس خیاط بغدادی (متوفی 452ق)، کتابی است پیرامون قرائات دهگانه معروف و بحث پیرامون قرائت سلیمان بن مهران کوفی، معروف به اعمش (61-148ق).

به دلیل اهمیت و ارزش والایی که اثر حاضر دارد، بسیاری از علما از جمله ابن جندی، شمس‌الدین قباقبی، قسطلانی و ابن جزری، از آن نام برده یا از آن بهره برده‌‌اند .

از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های کتاب آن است که نویسنده در نگارش مطالب آن، از روایات مهمی استفاده کرده است که امروزه مفقود بوده و این امر، کتاب را به مرجع مهمی در احیای این روایات در علم قرائت، تبدیل کرده است.

ابن فارس در نگارش اثر حاضر، از رویکرد علمای قرائت، پیروی نموده و ازاین‌رو، محتوای مطالب کتاب خویش را بر سه بخش عمده زیر، بنا نهاده است:

1. مقدمه‌ای در باب اسانید: ابن فارس در این مقدمه، هر قاری را با راویان وی، ذکر نموده است. وی گاه دو یا چند راوی از امام (قاری) را انتخاب کرده و سپس، طرقی را که به روات منتهی می‌شود، تبیین نموده و آنگاه، سلسله سندهای اصحاب آن طرق را تا قاری و از وی تا رسول(ص) ذکر کرده است. در غالب موارد نیز شرح حال و ترجمه قاری و خلاصه‌ای از اسانید مربوط به وی را ذکر کرده است.
2. باب اصول قرائات گزیده وی به‌ترتیب معروف نزد قاریان: نکته قابل ذکر پیرامون این بخش، آن است که از برخی امور مربوط به قرائات، مانند ابواب «هاء» کنایه، دو همزه‌ از دو کلمه، وقف بر اواخر کلمات و... در این بخش، سخنی به میان نیامده و تفصیل آن، به بخش بعدی سپرده شده است.
3. باب الفرش: وی در این بخش، به رسم مؤلفین، با «استعاذه» و «بسملة» آغاز کرده و سپس، سوره‌های قرآن کریم را به‌ترتیب ذکر نموده و سپس مطلب را با باب «تکبیر» به پایان رسانده است. وی در این بخش، کلمات مورد اختلاف را به‌صورت خلاصه و مختصر، ذکر کرده، سپس در پایان سوره از یاءهای اضافه و زوائد در صورت موجود بودن در سوره، یاد نموده است.

منابع مقاله

مقدمه کتاب.