صوری، محمد بن‌ علی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز (جایگزینی متن - 'می‎ک' به 'می‌ک')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
(۲۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۳۷: خط ۳۷:
</div>
</div>


'''ابوعبدالله محمد بن‎ علی‎ صوری'''(376-441ق) عالم، محدث و از حفاظ و ائمه اهل سنت به شمار می‎رود. از آثار نوشته وی جز دو صفحه برای ما باقی نمانده ولی تلخیص و حواشی وی بر آثار دیگران موجود است.
'''ابوعبدالله محمد بن‎ علی‎ صوری''' (376-441ق) عالم، محدث و از حفاظ و ائمه اهل سنت به شمار می‌رود. از آثار نوشته وی جز دو صفحه برای ما باقی نمانده ولی تلخیص و حواشی وی بر آثار دیگران موجود است.


== نام و کنیه ==
== نام و کنیه ==
نام کامل او ابوعبدالله محمد بن علی بن عبدالله بن محمد بن رُحَیم شامی ساحلی صوری است. او را «ورد بن علی» و «ابو محمد بن ابوالحسن ساحلی» هم نامیده‌اند. <ref>ر.ک: تدمری، عمر عبدالسلام، ص11</ref>
نام کامل او ابوعبدالله محمد بن علی بن عبدالله بن محمد بن رُحَیم شامی ساحلی صوری است. او را «ورد بن علی» و «ابو محمد بن ابوالحسن ساحلی» هم نامیده‌اند.<ref>ر.ک: تدمری، عمر عبدالسلام، ص11</ref>


==تولد==
==ولادت==
صوری در شهر صور لبنان در سال 376 یا 377 ق به دنیا آمد. در آن زمان شهر صور تابع دولت فاطمیون بود<ref>ر.ک: همان، ص12</ref>
صوری در شهر صور لبنان در سال 376 یا 377 ق به دنیا آمد. در آن زمان شهر صور تابع دولت فاطمیون بود<ref>ر.ک: همان، ص12</ref>


== ویژگی‎ها ==
== ویژگی‌ها ==
از ویژگی‎های صوری، خط دقیق، سخت‎گیری در مورد روایاتی که می‌شنید، خوش‎اخلاقی و حسن معاشرت و شوخ‎طبعی، تدین و ملازمت به عبادات و تمسک به مذهب اهل جماعت بود.<ref>ر.ک: همان، ص28-32</ref>
از ویژگی‌های صوری، خط دقیق، سخت‌گیری در مورد روایاتی که می‌شنید، خوش‌اخلاقی و حسن معاشرت و شوخ‎طبعی، تدین و ملازمت به عبادات و تمسک به مذهب اهل جماعت بود.<ref>ر.ک: همان، ص28-32</ref>


== اطلاعات علمی ==
== اطلاعات علمی ==
ظاهراً در ابتدای فراگیری علوم، آموختن ادبیات بر سایر علوم برای صوری غلبه داشته است لذا او قبل از اینکه به حدیث و روایت و علم رجال و اخبار و علل بپردازد به ادبیات و شعر پرداخت؛ او اشعار متقدمین را حفظ کرد و شعری برای خود سرود.<ref>ر.ک: همان، ص21</ref> او تنها هشت سال داشت که محضر ادیب آن زمان؛ ابومحمد حسن بن حامد (متوفی 385) را درک کرد و از او بهره برد<ref>ر.ک: همان، ص22</ref>.<ref>برای دیدن نمونه‎های شعری و اساتیدش در ادب ر.ک: همان، ص21-25</ref> وی پس از آموختن ادب و شعر شروع به استماع حدیث کرد و در اکثار و حفظ احادیث و اسانید و معرفت رجال و روات و تعدیل و جرحشان و علل آنان و وضع مصنفات در این فنون تلاش کرد. ابن عساکر دمشقی درباره وی می‎نویسد: او در کهن‎سالی به استماع حدیث پرداخت ولی آن‎قدر به این امر توجه و اهتمام ورزید تا اینکه از بزرگان حدیث شد.<ref>ر.ک: همان، ص26</ref>
ظاهراً در ابتدای فراگیری علوم، آموختن ادبیات بر سایر علوم برای صوری غلبه داشته است لذا او قبل از اینکه به حدیث و روایت و علم رجال و اخبار و علل بپردازد به ادبیات و شعر پرداخت؛ او اشعار متقدمین را حفظ کرد و شعری برای خود سرود.<ref>ر.ک: همان، ص21</ref> او تنها هشت سال داشت که محضر ادیب آن زمان؛ ابومحمد حسن بن حامد (متوفی 385) را درک کرد و از او بهره برد<ref>ر.ک: همان، ص22</ref>.<ref>برای دیدن نمونه‌های شعری و اساتیدش در ادب ر.ک: همان، ص21-25</ref> وی پس از آموختن ادب و شعر شروع به استماع حدیث کرد و در اکثار و حفظ احادیث و اسانید و معرفت رجال و روات و تعدیل و جرحشان و علل آنان و وضع مصنفات در این فنون تلاش کرد. ابن عساکر دمشقی درباره وی می‌نویسد: او در کهن‌سالی به استماع حدیث پرداخت ولی آن‎قدر به این امر توجه و اهتمام ورزید تا اینکه از بزرگان حدیث شد.<ref>ر.ک: همان، ص26</ref>


== اساتید ==
== اساتید ==
خط ۸۱: خط ۸۱:
=== سایر اساتید در عسقلان و مصر ===
=== سایر اساتید در عسقلان و مصر ===
صوری از حمص به شهرش بازگشت و در مسیر از جنوب عسقلان فلسطین گذشت و در آنجا از ابوالفتح احمد بن مطرّف عسقلانی (متوفی 413ق) آموخت و از وی اجازه در روایت شعرش دریافت کرد. او پیش از اینکه به مصر وارد شود از ابواحمد عبدالله بن بکر بن محمد بن حسین بن محمد طبرانی (متوفی 399ق) استماع کرد. او در مصر از محدث بزرگ آن شهر حافظ عبدالغنی بن سعید استماع کرد و مدتی ملازم او بود و برخی از تصانیف استادش را نیز کتابت کرد. همچنین حافظ مصری نیز از صوری کتابت کرد و در برخی موارد به نام وی تصریح کرد. صوری تا سال وفات حافظ ابن سعید یعنی سال 409ق در رکاب وی بود. او در مصر اشخاص زیر را ملاقات کرد:
صوری از حمص به شهرش بازگشت و در مسیر از جنوب عسقلان فلسطین گذشت و در آنجا از ابوالفتح احمد بن مطرّف عسقلانی (متوفی 413ق) آموخت و از وی اجازه در روایت شعرش دریافت کرد. او پیش از اینکه به مصر وارد شود از ابواحمد عبدالله بن بکر بن محمد بن حسین بن محمد طبرانی (متوفی 399ق) استماع کرد. او در مصر از محدث بزرگ آن شهر حافظ عبدالغنی بن سعید استماع کرد و مدتی ملازم او بود و برخی از تصانیف استادش را نیز کتابت کرد. همچنین حافظ مصری نیز از صوری کتابت کرد و در برخی موارد به نام وی تصریح کرد. صوری تا سال وفات حافظ ابن سعید یعنی سال 409ق در رکاب وی بود. او در مصر اشخاص زیر را ملاقات کرد:
{{ستون-شروع|2}}
# احمد بن عبدالعزیز بن احمد بن حامد بن محمود بن ثرثال؛
# احمد بن عبدالعزیز بن احمد بن حامد بن محمود بن ثرثال؛
# ابوالحسن تیملی؛
# ابوالحسن تیملی؛
خط ۹۸: خط ۱۰۱:
# ابوالعباس منیر بن احمد بن حسن بن علی بن منیر مصری خشّاب معدّل متوفی 412ق؛
# ابوالعباس منیر بن احمد بن حسن بن علی بن منیر مصری خشّاب معدّل متوفی 412ق؛
# و....<ref>ر.ک: همان، ص15-17</ref>
# و....<ref>ر.ک: همان، ص15-17</ref>
 
{{پایان}}
=== ادامه سفرهای علمی به شام و عراق و سایر اساتید ===
=== ادامه سفرهای علمی به شام و عراق و سایر اساتید ===
او از مصر به تنیس رفت و قاضی ابوبکر محمد بن عبیدالله بن اسحاق تنیّسی بر او انشاد کرد. سپس به بلاد شام رفت. در آنجا وارد دمشق شد. از اساتیدش در دمشق می‌توان محمد بن جعفر کلاعی را نام برد. ظاهراً او برخی تألیفاتش را در آنجا و پیش از سفر به عراق نوشته است. صوری در سال 418ق در بغداد مستقر شد و در آنجا میان شهرهای الانبار، کوفه، بغداد، بصره و عکبراء آمد و شد داشت. برخی گفته‌اند او تنها در کوفه، از چهارصد شیخ استماع کرد. از شیوخش در الانبار ابوبکر محمد بن اسحاق بن محمد بن طلّ بن وابل ازدی انباری را می‌توان نام برد و از شیوخش در عکبراء ابونصر محمد بن احمد بن حسین بن عبدالعزیز عکبری. از اساتیدش در بصره هم ابویعقوب یوسف بن یعقوب بن اسماعیل بن خُرَّزاذ بصری را می‌توان ذکر کرد. او در حدود چهل‎سالگی به بغداد رفت و در آنجا از اساتید فراوان آن شهر آموخت که به علت کثرت تعداد از ذکر نامشان احتراز می‌کنیم.<ref>ر.ک: همان، ص17-19</ref>.<ref>برای دیدن اساتیدش در بغداد ر.ک: همان، ص19-21</ref> صوری پس از سفر به بغداد، به مدت 23 سال در آنجا ماند تا از دنیا رفت. او در بغداد از ائمه اهل سنت حفاظ و علمای بزرگ بود، خطیب بغدادی مصاحب و ملازم او بود و این دو نفر پیش قاضی ابوالقاسم تنوخی بیتوته می‌کردند.<ref>ر.ک: همان، ص28</ref>
او از مصر به تنیس رفت و قاضی ابوبکر محمد بن عبیدالله بن اسحاق تنیّسی بر او انشاد کرد. سپس به بلاد شام رفت. در آنجا وارد دمشق شد. از اساتیدش در دمشق می‌توان محمد بن جعفر کلاعی را نام برد. ظاهراً او برخی تألیفاتش را در آنجا و پیش از سفر به عراق نوشته است. صوری در سال 418ق در بغداد مستقر شد و در آنجا میان شهرهای الانبار، کوفه، بغداد، بصره و عکبراء آمد و شد داشت. برخی گفته‌اند او تنها در کوفه، از چهارصد شیخ استماع کرد. از شیوخش در الانبار ابوبکر محمد بن اسحاق بن محمد بن طلّ بن وابل ازدی انباری را می‌توان نام برد و از شیوخش در عکبراء ابونصر محمد بن احمد بن حسین بن عبدالعزیز عکبری. از اساتیدش در بصره هم ابویعقوب یوسف بن یعقوب بن اسماعیل بن خُرَّزاذ بصری را می‌توان ذکر کرد. او در حدود چهل‎سالگی به بغداد رفت و در آنجا از اساتید فراوان آن شهر آموخت که به علت کثرت تعداد از ذکر نامشان احتراز می‌کنیم.<ref>ر.ک: همان، ص17-19</ref>.<ref>برای دیدن اساتیدش در بغداد ر.ک: همان، ص19-21</ref> صوری پس از سفر به بغداد، به مدت 23 سال در آنجا ماند تا از دنیا رفت. او در بغداد از ائمه اهل سنت حفاظ و علمای بزرگ بود، خطیب بغدادی مصاحب و ملازم او بود و این دو نفر پیش قاضی ابوالقاسم تنوخی بیتوته می‌کردند.<ref>ر.ک: همان، ص28</ref>


== شاگردان ==
== شاگردان ==
برخی از شاگردان بزرگ او عبارتند از
برخی از شاگردان بزرگ او عبارتند از
{{ستون-شروع|2}}
# خطیب بغدادی (متوفی 463ق)؛
# خطیب بغدادی (متوفی 463ق)؛
# عبدالغنی بن سعید بن علی ازدی مصری (متوفی 409ق)؛
# عبدالغنی بن سعید بن علی ازدی مصری (متوفی 409ق)؛
خط ۱۱۶: خط ۱۲۱:
# جعفر بن احمد بن حسین معروف به سرّاج بغدادی؛
# جعفر بن احمد بن حسین معروف به سرّاج بغدادی؛
# و....<ref>ر.ک: همان، ص38-40</ref>
# و....<ref>ر.ک: همان، ص38-40</ref>
 
{{پایان}}
==وفات==
==وفات==
او در روز سه‎شنبه 29 جمادی‌الآخر یا چهارشنبه روز پایانی جمادی‌الآخر سال 441ق درحالی‎که سن او از شصت تجاوز کرده بود از دنیا رفت و فردایش در مقبره مسجد بغداد به خاک سپرده شد.<ref>ر.ک: همان، ص41</ref> برخی علت مرگ وی را اشتباه طبیب در معالجه‌اش دانسته‌اند.<ref>ر.ک: همان، ص41-42</ref>
او در روز سه‌شنبه 29 جمادی‌الآخر یا چهارشنبه روز پایانی جمادی‌الآخر سال 441ق درحالی‌که سن او از شصت تجاوز کرده بود از دنیا رفت و فردایش در مقبره مسجد بغداد به خاک سپرده شد.<ref>ر.ک: همان، ص41</ref> برخی علت مرگ وی را اشتباه طبیب در معالجه‌اش دانسته‌اند.<ref>ر.ک: همان، ص41-42</ref>


== آثار ==
== آثار ==
به گزارش خطیب بغدادی، صوری آثار زیادی داشته ولی بااین‎حال از میان مصنفات زیاد او به‎جز دو ورقه چیزی برای ما باقی نمانده است.<ref>ر.ک: همان، ص35</ref>
به گزارش [[خطیب بغدادی، احمد بن علی|خطیب بغدادی]]، صوری آثار زیادی داشته ولی بااین‌حال از میان مصنفات زیاد او به‌جز دو ورقه چیزی برای ما باقی نمانده است.<ref>ر.ک: همان، ص35</ref>
اما از موارد انتخاب، حاشیه، تصحیح و... او مواردی برای ما باقی مانده است؛
اما از موارد انتخاب، حاشیه، تصحیح و... او مواردی برای ما باقی مانده است؛
# زیادات و انتقادات و استدراکات به خط خودش در حواشی کتاب «أسماء التابعين» دارقطنی؛
# زیادات و انتقادات و استدراکات به خط خودش در حواشی کتاب «أسماء التابعين» دارقطنی؛
خط ۱۳۶: خط ۱۴۱:
<references />
<references />


==منبع مقاله==
==منابع مقاله==
تدمری، عمر عبدالسلام، الفوائد العوالي المورخة من الصحاح و الغرائب، تألیف علی بن محسن تنوخی، تخریج محمد بن علی صوری، مؤسسه الرسالة، بیروت، 1406ق / 1985م.
تدمری، عمر عبدالسلام، الفوائد العوالي المورخة من الصحاح و الغرائب، تألیف علی بن محسن تنوخی، تخریج محمد بن علی صوری، مؤسسه الرسالة، بیروت، 1406ق / 1985م.


==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==
 
{{وابسته‌ها}}
[[الفوائد المنتقا‌ة‌ و الغرائب‌ الحسا‌ن‌ عن‌ الشیوخ‌ الکوفیین‌]]


[[الفوائد العوالي المورخة من الصحاح و الغرائب]]
[[الفوائد العوالي المورخة من الصحاح و الغرائب]]


[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رسالة إسماعيلية واحدة؛ القصيدة الصورية]]


[[رده: تیر(98)]]
[[الفوائد المنتقا‌ة‌ و الغرائب‌ الحسا‌ن‌ عن‌ الشیوخ‌ الکوفیین‌]]


[[رده:25 خرداد الی 24 تیر(98)]]
[[رده:زندگی‌نامه]]