نهاية الإحكام في معرفة الأحكام: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۳۷۵ بایت اضافه‌شده ، ۵ فوریه

جز

جایگزینی متن - 'علم‌الهدی، علی بن حسین' به 'سید مرتضی، علی بن حسین'

Hbaghizadeh

دیوان‌سالاران، مدیران

۱۴۶٬۹۷۹

ویرایش

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-<div class='wikiInfo'>
+{{جعبه اطلاعات کتاب
-[[پرونده:NUR00478J1.jpg|بندانگشتی|نهایة الإحکام في معرفة الأحکام]]
+| تصویر =NUR00478J1.jpg
-{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
+| عنوان =نهایة الإحکام في معرفة الأحکام
-|+ |
+| عنوان‌های دیگر =
-|-
+| پدیدآوران =
-! نام کتاب!! data-type='bookName'|نهایة الإحکام في معرفة الأحکام
+[[علامه حلی، حسن بن یوسف]] (نویسنده)
-|-
-|نام های دیگر کتاب
-|data-type='otherBookNames'|
-|-
-|پدیدآورندگان
-|data-type='authors'|[[علامه حلی، حسن بن یوسف]] (نويسنده)
 [[رجایی، مهدی]] (مصحح)
-|-
+| زبان =عربی
-|زبان
+| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏182‎‏/‎‏3‎‏ ‎‏/‎‏ع‎‏8‎‏ن‎‏9
-|data-type='language'|عربی
+| موضوع =
-|-
+فقه جعفری - قرن 8ق.
-|کد کنگره
+| ناشر =
-|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BP‎‏ ‎‏182‎‏/‎‏3‎‏ ‎‏/‎‏ع‎‏8‎‏ن‎‏9
+اسماعيليان
-|-
+| مکان نشر =قم - ایران
-|موضوع
+| سال نشر = 1410 ق
-|data-type='subject'|فقه جعفری - قرن 8ق.
-|-
-|ناشر
-|data-type='publisher'|اسماعيليان
-|-
-|مکان نشر
-|data-type='publishPlace'|قم - ایران
-|-
-|سال نشر
-|data-type='publishYear'| 1410 هـ.ق
-|-class='articleCode'
-|کد اتوماسیون
-|data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE478AUTOMATIONCODE
-|}
-</div>
+| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE00478AUTOMATIONCODE
+| چاپ =2
+| تعداد جلد =2
+| کتابخانۀ دیجیتال نور =00478
+| کتابخوان همراه نور =00478
+| کد پدیدآور =
+| پس از =
+| پیش از =
+}}
-==مؤلف==
+'''نهاية الإحكام في معرفة الأحكام''' تألیف ابومنصور جمال‌الدين [[علامه حلی، حسن بن یوسف|حسن بن يوسف بن مطهر حلّى اسدى]]، معروف به [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] (م 726 ق) می‌باشد.
+كتاب نهاية الإحكام يا «نهاية الفقه»<ref>ریاض العلماء، افندی، ج۱، ص۳۶۵</ref>،<ref>بحار الانوار، علامه مجلسی، ج۱، ص۱۷</ref> از آثار مهم فقهى قرن هشتم و از مختصرترين و معروفترين آثار فقهى بجاى مانده از [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] «قده» مى‌باشد.
-ابومنصور جمال‌الدين [[علامه حلی، حسن بن یوسف|حسن بن يوسف بن مطهر]]  حلّى اسدى، معروف به [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]]  (م 726 ق).
-كتاب نهاية الإحكام يا «نهاية الفقه» ([[رياض العلماء و حياض الفضلاء|رياض العلماء]] /1 365، [[بحار الأنوار]] ج /1 17) از آثار مهم فقهى قرن هشتم و از مختصرترين و معروفترين آثار فقهى بجاى مانده از [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]]  «قده» مى‌باشد.
 ==شيوۀ نگارش==
@@ خط ۵۲: / خط ۳۷: @@
 در اين كتاب به صورت بسيار مختصر استدلال به فتاواى فقهاى عظام پرداخته شده است و در واقع كتاب آميخته‌اى از فقه فتوايى و فقه استدلالى مختصر و موجز است كه گاهى نيز به نظريات عامه متعرض شده است.
-اگر چه اين كتاب به شهرت قواعد الأحكام نرسيده است اما از زمان تأليف، مورد توجه فقهاى عظام واقع شده و استفاده از آن متداول بوده است و فقهاى بعد از وى آن را از مصادر كتب خود قرار داده‌اند و عبارت‌هاى آن را در كتب خود نقل كرده‌اند، تا جايى كه علامۀ مجلسى در ابتداى كتاب با ارزش «[[بحار الأنوار]]»، اين كتاب را با نام «نهاية الفقه» از مصادر خود ذكر كرده است. (نهاية الإحكام، مقدمۀ ناشر، ص 14).
+اگر چه اين كتاب به شهرت قواعد الأحكام نرسيده است اما از زمان تأليف، مورد توجه فقهاى عظام واقع شده و استفاده از آن متداول بوده است و فقهاى بعد از وى آن را از مصادر كتب خود قرار داده‌اند و عبارت‌هاى آن را در كتب خود نقل كرده‌اند، تا جايى كه علامۀ [[مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی|مجلسى]] در ابتداى كتاب با ارزش «[[بحار الأنوار]]»، اين كتاب را با نام «نهاية الفقه» از مصادر خود ذكر كرده است.<ref>نهایة الاحکام، علامه حلی، مقدمۀ ناشر، ص۱۴</ref>
-اين كتاب مثل كتاب‌هاى «قواعد الأحكام»، «الألفين»، «نهاية الوصول إلى علم الأصول»، «نهج المسترشدين» به درخواست محمد بن يوسف حلى، فخر المحققين (م 767 ق) تأليف شده است.
+اين كتاب مثل كتاب‌هاى «قواعد الأحكام»، «الألفين»، «نهاية الوصول إلى علم الأصول»، «نهج المسترشدين» به درخواست محمد بن يوسف حلى، [[فخرالمحققین، محمد بن حسن|فخر المحققين]] (م 767 ق) تأليف شده است.
 در خطبۀ كتاب در مورد اختصار آن اين گونه آمده است:
@@ خط ۶۳: / خط ۴۸: @@
-در پايان كتاب صلاة، جلد دوم صفحۀ 292 آمده است: فرغ المصنف «قدس الله روحه» من تصنيفه في شعبان سنة خمس و سبع مائة، 705 ق.
+در پايان كتاب صلاة، جلد دوم صفحۀ 292 آمده است: فرغ المصنف «قدس‌الله‌روحه» من تصنيفه في شعبان سنة خمس و سبع مائة، 705 ق.
-بنابراين اگر تأليف كتاب زكاة و قسمتى از بيع در حدود دو سال طول كشيده باشد سال اتمام كتاب در حدود 707ق بوده است.
+بنابراین اگر تأليف كتاب زكاة و قسمتى از بيع در حدود دو سال طول كشيده باشد سال اتمام كتاب در حدود 707ق بوده است.
-قديمى‌ترين نسخه‌اى كه در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] به آن اشاره شده است، نسخه‌اى است به خط محمد بن على بن يوسف، برادرزادۀ [[حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلّى]]  كه در سال 710ق از نسخه‌اى كه به خط [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]]  بوده است نسخه بردارى شده است اين نسخه متعلّق به كتابخانۀ فخرالدين نصيرى است كه در فهرست كتابخانه با شمارۀ 369 مشخص شده است. ([[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]/24 394، إرشاد الأذهان، مقدمۀ ناشر ج /1 112 چاپ جامعۀ مدرسين).
+قديمى‌ترين نسخه‌اى كه در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] به آن اشاره شده است، نسخه‌اى است به خط محمد بن على بن يوسف، برادرزادۀ [[حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلّى]] كه در سال 710ق از نسخه‌اى كه به خط [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] بوده است نسخه بردارى شده است اين نسخه متعلّق به كتابخانۀ فخرالدين نصيرى است كه در فهرست كتابخانه با شمارۀ 369 مشخص شده است.<ref>الذریعة، اقا بزرگ طهرانی، ج۲۴، ص۳۹۴</ref><ref>ارشاد الاذهان، علامه حلی، مقدمۀ ناشر ج۱، ص۱۱۲ چاپ جامعۀ مدرسین</ref>
 ==تاريخ چاپ==
@@ خط ۸۹: / خط ۷۴: @@
 - نسخه‌هاى كتابخانه‌هاى شيخ مشكور و سيد ابوالقاسم اصفهانى در نجف
-- نسخۀ فخرالدين نصيرى به خط محمد بن على بن يوسف، برادرزادۀ [[حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلّى]]  در سال 710ق ([[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]/24 394).
+- نسخۀ فخرالدين نصيرى به خط محمد بن على بن يوسف، برادرزادۀ [[حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلّى]] در سال 710ق<ref>الذریعة، اقا بزرگ طهرانی، ج۲۴، ص۳۹۴</ref>
+نسخۀ اخير در فهرست كتابخانۀ نصيرى با شمارۀ 369 مشخص شده است.<ref>ارشاد الاذهان، علامه حلی، ج۱، ص۱۱۲ چاپ جامعۀ مدرسین</ref>
-نسخۀ اخير در فهرست كتابخانۀ نصيرى با شمارۀ 369 مشخص شده است. (إرشاد الأذهان، ج /1 112 چاپ جامعۀ مدرسين).
 نسخه‌هايى كه در كتاب مقدمه‌اى بر فقه شيعه ذكر شده‌اند، 16 نسخه است كه قديمى‌ترين آنها متعلّق به دانشگاه تهران با شمارۀ 6662 و مربوط به قرن هشتم است.
-ساير نسخه‌ها متعلّق به كتابخانه‌هاى آستان قدس رضوى، آیت‌الله حكيم، مجلس شوراى اسلامى، ملك، نواب، پرينستون، وزيرى و نوربخش مى‌باشد. (مقدمه‌اى بر فقه شيعه، ص 129، 130).
+ساير نسخه‌ها متعلّق به كتابخانه‌هاى آستان قدس رضوى، آیت‌الله حكيم، مجلس شوراى اسلامى، ملك، نواب، پرينستون، وزيرى و نوربخش مى‌باشد.<ref>مقدمه‌ای بر فقه شیعه، مدرسی طباطبایی، ص۱۲۹، ۱۳۰</ref>
 ==نسخه‌هاى معتبر==
@@ خط ۱۰۲: / خط ۸۸: @@
 كتاب موجود از مقابله و تصحيح سه نسخه حاصل شده است كه عبارتند از:
-- نسخۀ كامل و بسيار بد خط كه متعلّق به كتابخانۀ آستان قدس رضوى است. اين نسخه به خط يعقوب بن خليل عاملى در سال 859ق نوشته شده است و نسخۀ اصلى و اساسى در چاپ كتاب موجود بوده و با رمز (ق) مشخص شده است.
+#نسخۀ كامل و بسيار بد خط كه متعلّق به كتابخانۀ آستان قدس رضوى است. اين نسخه به خط يعقوب بن خليل عاملى در سال 859ق نوشته شده است و نسخۀ اصلى و اساسى در چاپ كتاب موجود بوده و با رمز (ق) مشخص شده است.
+#نسخۀ ديگرى از كتابخانۀ آستان قدس رضوى كه ابتدا و انتهاى آن ناقص است و نویسنده و تاريخ نگارش آن مشخص نيست و با رمز(س) مشخص شده است.
-- نسخۀ ديگرى از كتابخانۀ آستان قدس رضوى كه ابتدا و انتهاى آن ناقص است و نويسنده و تاريخ نگارش آن مشخص نيست و با رمز(س) مشخص شده است.
+#نسخۀ كامل و پر غلطى كه در سال 1245ق نوشته شده و متعلّق به كتابخانۀ مؤسسۀ آل البيت لإحياء التراث كه ناشر كتاب موجود است، مى‌باشد و با رمز (ر) مشخص شده است.
-- نسخۀ كامل و پر غلطى كه در سال 1245ق نوشته شده و متعلّق به كتابخانۀ مؤسسۀ آل البيت لإحياء التراث كه ناشر كتاب موجود است، مى‌باشد و با رمز (ر) مشخص شده است.
 ==مطالب==
@@ خط ۲۱۰: / خط ۱۹۴: @@
-اگر چه كتاب به صورت فقه فتوايى نوشته شده است اما مؤلف به صورت وسيعى فتاوا و نظريات فقهاى عظام را در آن نقل نموده است. كه در اين بين نظريات [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] رتبۀ اول را داراست و نظريات [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]]،[[ابن‌ادریس، محمد بن احمد| ابن ادريس]]، [[شيخ صدوق]]، ابوالصلاح حلبى، [[سالار دیلمی، حمزة بن عبدالعزیز|سلار بن عبدالعزيز]]، و [[شيخ مفيد]] نيز در كتاب مطرح شده است. (ج /1 179، 239، 429، ج /2 96، 234، 288).
+اگر چه كتاب به صورت فقه فتوايى نوشته شده است اما مؤلف به صورت وسيعى فتاوا و نظريات فقهاى عظام را در آن نقل نموده است. كه در اين بين نظريات [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] رتبۀ اول را داراست و نظريات [[سید مرتضی، علی بن حسین|سيد مرتضى]]، [[ابن ادریس، محمد بن احمد| ابن ادريس]]، [[شيخ صدوق]]، ابوالصلاح حلبى، [[سلار دیلمی، حمزة بن عبدالعزیز|سلار بن عبدالعزيز]]، و [[شيخ مفيد]] نيز در كتاب مطرح شده است.<ref>نهایة الإحکام، علامه حلی، ج۱، ص۱۷۹</ref>،<ref>نهایة الإحکام، علامه حلی، ج۱، ص۲۳۹</ref>،<ref>نهایة الإحکام، علامه حلی، ج۱، ص۴۲۹</ref>،<ref>نهایة الإحکام، علامه حلی، ج۲، ص۹۶</ref>،<ref>نهایة الإحکام، علامه حلی، ج۲، ص۲۳۴</ref>،<ref>نهایة الإحکام، علامه حلی، ج۲، ص۲۸۸</ref>
+از ديگر ويژگى‌هاى كتاب طرح نظريات و فتاواى بزرگانى همچون ابن جنيد، [[ابن ابی‌عقیل عمانی، حسن بن علی|ابن ابى عقيل]] و على بن بابويه، پدر [[شيخ صدوق]] است كه كمتر در كتب قدماء مطرح شده‌اند.<ref>نهایة الإحکام، علامه حلی، ج۱، ص۷۴</ref>،<ref>نهایة الإحکام، علامه حلی، ج۱، ص۱۰۴</ref>،<ref>نهایة الإحکام، علامه حلی، ج۱، ص۱۷۸</ref>،<ref>نهایة الإحکام، علامه حلی، ج۲، ص۲۳۹</ref>
-از ديگر ويژگى‌هاى كتاب طرح نظريات و فتاواى بزرگانى همچون ابن جنيد، ابن ابى عقيل و على بن بابويه، پدر [[شيخ صدوق]] است كه كمتر در كتب قدماء مطرح شده‌اند. (ج /1 74، 104، 178، ج /2 239).
+اگر چه كتاب به صورت فقه فتوايى نوشته شده است اما گاهى سبک تدوين و طرح مباحث شبيه فقه مقارنه‌اى است زيرا مؤلف در آن به روايات معتبر در نزد عامه مثل روايات ابن عبّاس و عائشه از كتاب جامع الأصول، سنن ابن ماجه، [[سنن ترمذى]]، سنن بيهقى، [[سنن أبي‌داود]]، الخصائص الكبرى، [[صحيح مسلم]]، [[صحيح بخارى]] استناد نموده كه در پاورقى آنها ذكر شده است و همين طور به همان سبک در ابتداى مباحث به اجماع و نصّ استناد نموده است.<ref>نهایة الإحکام، علامه حلی، ج۱، ص۴۴، ۴۵</ref><ref>نهایة الإحکام، علامه حلی، ج۱، ص۳۳۰</ref>،<ref>نهایة الإحکام، علامه حلی، ج۱، ص۳۲۲</ref>،<ref>نهایة الإحکام، علامه حلی، ج۲، ص۳۸</ref>،<ref>نهایة الإحکام، علامه حلی، ج۲، ص۱۱۲</ref>،<ref>نهایة الإحکام، علامه حلی، ج۲، ص۴۳۴</ref>
-اگر چه كتاب به صورت فقه فتوايى نوشته شده است اما گاهى سبك تدوين و طرح مباحث شبيه فقه مقارنه‌اى است زيرا مؤلف در آن به روايات معتبر در نزد عامه مثل روايات ابن عبّاس و عائشه از كتاب جامع الأصول، سنن ابن ماجه، [[سنن ترمذى]]، سنن بيهقى، سنن ابى داود، الخصائص الكبرى، [[صحيح مسلم]]، [[صحيح بخارى]] استناد نموده كه در پاورقى آنها ذكر شده است و همين طور به همان سبك در ابتداى مباحث به اجماع و نصّ استناد نموده است. (ج /1 44، 45، 330، 322، ج /2 38، 112، 434).
+در استناد به اجماع، مؤلف از تعابير مختلفى استفاده نموده است به عنوان نمونه اين موارد را مى‌توان ذكر نمود: هي واجبة عند علمائنا كلّهم، عند علمائنا أجمع، ليس واجبا إجماعا، أجمع المسلمون كافّة، عليه إجماع العلماء، أجمع المسلمون في جميع الأعصار.<ref>نهایة الإحکام، علامه حلی، ج۱، ص۴۸، ۴۹، ۵۱</ref>،<ref>نهایة الإحکام، علامه حلی، ج۲، ص۱۰</ref>،<ref>نهایة الإحکام، علامه حلی، ج۲، ص۲۹۷</ref>،<ref>نهایة الإحکام، علامه حلی، ج۲، ص۶۵</ref>
-در استناد به اجماع، مؤلف از تعابير مختلفى استفاده نموده است به عنوان نمونه اين موارد را مى‌توان ذكر نمود: هي واجبة عند علمائنا كلّهم، عند علمائنا أجمع، ليس واجبا إجماعا، أجمع المسلمون كافّة، عليه إجماع العلماء، أجمع المسلمون في جميع الأعصار. (ج /1 48، 49، 51، 10، 65، ج /2 297).
-اگر چه مؤلف روايات متعددى از عامه را ذكر نموده است اما در رابطه با ائمۀ معصومين عليهم‌السلام و استناد به آنان تأكيد خاصى داشته است به عنوان نمونه: و الأفضل ما نقل عن أهل البيت عليهم‌السلام لأنّهم أعرف بما يناجي به الرب تعالى، لاستفادة علومهم من الوحي. (ج /2 59).
+اگر چه مؤلف روايات متعددى از عامه را ذكر نموده است اما در رابطه با ائمۀ معصومين عليهم‌السلام و استناد به آنان تأكيد خاصى داشته است به عنوان نمونه: و الأفضل ما نقل عن أهل‌البيت عليهم‌السلام لأنّهم أعرف بما يناجي به الرب تعالى، لاستفادة علومهم من الوحي.<ref>نهایة الإحکام، علامه حلی، ج۲، ص۵۹</ref>
 ==نقاط ضعف==
-از نقاط ضعف كتاب متن مبهم و مجمل آن است كه به جز كتاب‌هاى النهاية، [[الخلاف]]، المبسوط [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] و علل الشرايع [[شيخ صدوق]]، به نام ساير كتب اشاره نشده است و كتاب‌هاى بزرگانى همچون [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]]، [[شيخ مفيد]]، ابوالصلاح حلبى ذكر نشده و اين، خواننده را دچار سردرگمى مى‌كند.
+از نقاط ضعف كتاب متن مبهم و مجمل آن است كه به جز كتاب‌هاى النهاية، [[الخلاف]]، المبسوط [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] و علل الشرايع [[شيخ صدوق]]، به نام ساير كتب اشاره نشده است و كتاب‌هاى بزرگانى همچون [[سید مرتضی، علی بن حسین|سيد مرتضى]]، [[شيخ مفيد]]، ابوالصلاح حلبى ذكر نشده و اين، خواننده را دچار سردرگمى مى‌كند.
 از طرفى ناشرين كتاب موجود نيز تلاش لازم را براى بدست آوردن منابع و مآخذ و آدرس مطالب نقل شده در كتاب انجام نداده‌اند و حتى گاهى آدرس مطالب مذكور را، از منابع ديگر ذكر نموده‌اند.
@@ خط ۲۳۱: / خط ۲۱۶: @@
 همين طور كتاب موجود از نظر عنوان بندى مطالب داراى نقايص زيادى است كه به بعضى از آنها اشاره مى‌شود.
-- به جاى عنوان المقصد الثاني در عناوين كتاب و فهرست آخر كتاب، عنوان المقصد الثالث نوشته شده است.
+#به جاى عنوان المقصد الثاني در عناوين كتاب و فهرست آخر كتاب، عنوان المقصد الثالث نوشته شده است.
+#عنوان المقصد الرابع النوافل كه مربوط به مستحبات است با فصل دوم و سومش كه مربوط به نماز مسافر و نماز خوف است هماهنگ و سازگار نيست.
-- عنوان المقصد الرابع النوافل كه مربوط به مستحبات است با فصل دوم و سومش كه مربوط به نماز مسافر و نماز خوف است هماهنگ و سازگار نيست.
+#مباحث خمس و انفال بطور كامل در ضمن كتاب زكاة آورده نشده است و اثرى از آنها ديده نمى‌شود.
+#اگر چه در عنوان كتاب آمده است المقصد الأوّل: في زكاة الأموال، امّا مقصد دوم در كتاب ذكر نشده است و احتمالا فصل هفتم يعنى زكاة فطره بايد به عنوان مقصد دوّم كه زكاة نفوس است مطرح مى‌شده است.
-- مباحث خمس و انفال بطور كامل در ضمن كتاب زكاة آورده نشده است و اثرى از آنها ديده نمى‌شود.
-- اگر چه در عنوان كتاب آمده است المقصد الأوّل: في زكاة الأموال، امّا مقصد دوم در كتاب ذكر نشده است و احتمالا فصل هفتم يعنى زكاة فطره بايد به عنوان مقصد دوّم كه زكاة نفوس است مطرح مى‌شده است.
 ==گفتار بزرگان==
-[[رياض العلماء و حياض الفضلاء|رياض العلماء]]: و نهاية الفقه له... على ما رأيته عند الفاضل الهندي وصل إلى أواسط بحث زكاة الفطرة، ثم من كتاب التجارة أيضا إلى بحث الصرف من كتاب التجارة و النسخة المتداولة منه مقصورة على كتب الطهارة. ([[رياض العلماء و حياض الفضلاء|رياض العلماء]] ج /1 365).
+[[رياض العلماء و حياض الفضلاء|رياض العلماء]]: و نهاية الفقه له... على ما رأيته عند الفاضل الهندی وصل إلى أواسط بحث زكاة الفطرة، ثم من كتاب التجارة أيضا إلى بحث الصرف من كتاب التجارة و النسخة المتداولة منه مقصورة على كتب الطهارة.<ref>ریاض العلماء، افندی، ج۱، ص۳۶۵</ref>
-فوائد رضويه: صنف في كل علم كتبا أتاه الله من كل شيء سببا أما الفقه فهو أبو عذره و غواص بحره و له فيها اثنى عشر كتابا هي ملجأ العلماء و مرجع الفقهاء و هي [[منتهی المطلب في تحقيق المذهب]]  خرج منه تمام العبادات و قليل من المعاملات إلى عقد البيع و نهاية الإحكام في معرفة الأحكام. (فوائد رضويه، 126).
-[[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]]: كنهايته الفقهيّة التي لم يبرز منها غير أبواب الطهارة و الصلاة. ([[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]] ج /2 275).
-لؤلؤ البحرين: تعليقۀ علامۀ بزرگ سيد محمد صادق بحر العلوم: سبق في فقه الشريعة و ألّف فيه المؤلفات المتنوعة من مطولات و متوسطات و مختصرات، فكانت محط أنظار العلماء من عصره إلى اليوم تدريسا و شرحا و تعليقا، فمن المطولات المختلف و التذكرة و منتهى المطلب و من المتوسطات القواعد و التحرير و من المختصرات إرشاد الأذهان و إيضاح الأحكام و تبصرة المتعلّمين. (لؤلؤ البحرين، 210، 211).
-خطبۀ كتاب: فهذا الكتاب (نهاية الإحكام في معرفة الأحكام) لخصت فيه فتاوى الإماميّة على وجه الاختصار و أشرت فيه إلى العلل مع حذف الإطالة و الإكثار. (خطبۀ كتاب، 18).
-==منابع==
-- [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]/24 394
-- [[رياض العلماء و حياض الفضلاء|رياض العلماء]] /1 365 - 358
-- [[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]] /2 273
-- المستدرك /3 459
-- أعيان الشيعة /5 404
-- الخلاصة 48
+فوائد رضويه: صنف في كل علم كتبا أتاه الله من كل شيء سببا أما الفقه فهو أبو عذره و غواص بحره و له فيها اثنی‌عشر كتابا هي ملجأ العلماء و مرجع الفقهاء و هي [[منتهی المطلب في تحقيق المذهب]] خرج منه تمام العبادات و قليل من المعاملات إلى عقد البيع و نهاية الإحكام في معرفة الأحكام.<ref>فوائد رضویه، اقا رضا همدانی، ص۱۲۶</ref>
-- الإجازة 155
+[[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]]: كنهايته الفقهيّة التي لم يبرز منها غير أبواب الطهارة و الصلاة.<ref>روضات الجنات، محمد باقر موسوی خوانساری، ج۲، ص۲۷۵</ref>
-- الكنى و الألقاب /2 477
+لؤلؤ البحرين: تعليقۀ علامۀ بزرگ سيد محمد صادق بحر العلوم: سبق في فقه الشريعة و ألّف فيه المؤلفات المتنوعة من مطولات و متوسطات و مختصرات، فكانت محط أنظار العلماء من عصره إلى اليوم تدريسا و شرحا و تعليقا، فمن المطولات المختلف و التذكرة و منتهى المطلب و من المتوسطات القواعد و التحرير و من المختصرات إرشاد الأذهان و إيضاح الأحكام و تبصرة المتعلّمين.<ref>لؤلؤ البحرین، بحر العلوم، ص۲۱۰، ۲۱۱</ref>
-- [[طبقات أعلام الشيعة]]، ج 3، ص 52 قرن هشتم
+خطبۀ كتاب: فهذا الكتاب (نهاية الإحكام في معرفة الأحكام) لخصت فيه فتاوى الإماميّة على وجه الاختصار و أشرت فيه إلى العلل مع حذف الإطالة و الإكثار.<ref>نهایة الإحکام، علامه حلی، خطبۀ کتاب، ص۱۸</ref>
-- فوائد رضويه 126
+==پانویس==
+<references/>
-- ريحانة الأدب /4 167 - 179
-- لؤلؤ البحرين 210، 211
+==منابع مقاله==
-- [[بحار الأنوار]] ج /1 17
+# [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]/24 394
+# [[رياض العلماء و حياض الفضلاء|رياض العلماء]] /1 365 - 358
+# [[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]] /2 273
+# المستدرك /3 459
+# أعيان الشيعة /5 404
+# الخلاصة 48
+# الإجازة 155
+# الكنى و الألقاب /2 477
+# [[طبقات أعلام الشيعة]]، ج 3، ص 52 قرن هشتم
+# فوائد رضويه 126
+# ريحانة الأدب /4 167 - 179
+# لؤلؤ البحرين 210، 211
+# [[بحار الأنوار]] ج /1 17
-== پیوندها ==
-[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/1173 مطالعه کتاب نهایة الإحکام في معرفة الأحکام در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
 [[رده:کتاب‌شناسی]]
 [[رده:اسلام، عرفان، غیره]]

نهاية الإحكام في معرفة الأحكام: تفاوت میان نسخه‌ها

نهاية الإحكام في معرفة الأحكام (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۵ فوریهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۰۹:۵۰