علم الأصول تاريخاً و تطوراً: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'علم‌الهدی، علی بن حسین' به 'سید مرتضی، علی بن حسین'
جز (جایگزینی متن - ' | کتابخانۀ دیجیتال نور =' به '| کتابخانۀ دیجیتال نور =')
جز (جایگزینی متن - 'علم‌الهدی، علی بن حسین' به 'سید مرتضی، علی بن حسین')
 
(۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات کتاب
{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR12656J1.jpg
| تصویر =NUR12656J1.jpg
| عنوان =علم الأصول تاریخا و تطورا
| عنوان =علم الأصول تاريخاً و تطوراً
| عنوان‌های دیگر =
| عنوان‌های دیگر =
| پدیدآوران =  
| پدیدآوران =  
[[فاضل قائینی نجفی، علی]] (نويسنده)
[[فاضل قائینی نجفی، علی]] (نویسنده)
| زبان =عربی
| زبان =عربی
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏148‎‏ ‎‏/‎‏ف‎‏2‎‏ع‎‏8‎‏
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏148‎‏ ‎‏/‎‏ف‎‏2‎‏ع‎‏8‎‏
خط ۱۰: خط ۱۰:
اصول فقه شیعه - تاریخ
اصول فقه شیعه - تاریخ
| ناشر =  
| ناشر =  
دفتر تبليغات اسلامی حوزه علميه قم، مرکز انتشارات
[[دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم]]، مرکز انتشارات
| مکان نشر =قم - ایران
| مکان نشر =قم - ایران
| سال نشر = 1376 ش یا 1418 ق  
| سال نشر = 1376 ش یا 1418 ق  
خط ۱۷: خط ۱۷:
| چاپ =2
| چاپ =2
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =8214
| کتابخانۀ دیجیتال نور =12656
| کتابخوان همراه نور =12656
| کد پدیدآور =
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پس از =
خط ۲۳: خط ۲۴:
}}
}}
   
   
'''علم الاصول تاريخاً و تطوّراً'''، تأليف على فاضل قايينى نجفى، به زبان عربى و در زمينه تاريخچه علم اصول است.
'''علم الأصول تاريخاً و تطوراً'''، تأليف على فاضل قايينى نجفى، به زبان عربى و در زمينه تاريخچه علم اصول است.


== ساختار ==
== ساختار ==
خط ۴۱: خط ۴۲:
د) مقدمات عمل استنباط: علم نحو، تفسير، منطق، حديث، رجال و علم اصول.
د) مقدمات عمل استنباط: علم نحو، تفسير، منطق، حديث، رجال و علم اصول.


2. اجتهاد در عصر ائمّه: اصحاب ائمّه، به‌جهت پاره‌اى از شرايط، ناگزير به اجتهاد با استناد به قواعد كلى موجه و مقبول بودند، زيرا اولاً: هميشه و در همه حال به ائمه دست‌رسى نداشته‌اند، نظير شيعيان خراسان و يمن.
2. اجتهاد در عصر ائمّه: اصحاب ائمّه، به‌جهت پاره‌اى از شرايط، ناگزير به اجتهاد با استناد به قواعد كلى موجه و مقبول بودند، زيرا اولاً: هميشه و در همه حال به ائمه دسترسى نداشته‌اند، نظير شیعیان خراسان و يمن.


ثانياً: ائمه(ع)، اصحاب شايسته خويش را به اجتهاد در احكام و دادن فتوى تشويق مى‌كردند، نظير امر [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] به ابان بن تغلب كه در مسجد بنشيند و براى مردم فتوا دهد.
ثانياً: ائمه(ع)، اصحاب شايسته خويش را به اجتهاد در احكام و دادن فتوى تشويق می‌كردند، نظير امر [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] به ابان بن تغلب كه در مسجد بنشيند و براى مردم فتوا دهد.


ثالثاً: ائمه، به جواز اجتهاد صحيح از سوى اصحاب تصريح كردند.
ثالثاً: ائمه، به جواز اجتهاد صحيح از سوى اصحاب تصريح كردند.
خط ۵۹: خط ۶۰:
1. مرحله اول: در اين دوره، قواعد علم اصول بر اساس روايات بوده، نه تعبيرات و اصطلاحاتى كه در دوران متأخر مرسوم شده است و بيشتر روايات اين علم در عصر صادقين(ع) بود كه به اصحاب خود قواعد اين علم را املاء مى‌نمودند. شخصيت‌ها و تأليفات اين دوره، عبارتند از: هشام بن حكم كه كتابى درباره الفاظ و مباحث مربوط به آن نوشت؛ يونس بن عبدالرحمن، صاحب كتاب «اختلاف الحديث و مسائله»؛ ابوسهل نوبختى، صاحب كتاب «الخصوص و العموم»؛ [[نوبختی، حسن بن موسی|حسن بن موسى نوبختى]]، صاحب كتاب «الخبر الواحد و العمل به» و «الخصوص و العموم». اين دوره در مدينه، كوفه و قم مركزيت داشت.
1. مرحله اول: در اين دوره، قواعد علم اصول بر اساس روايات بوده، نه تعبيرات و اصطلاحاتى كه در دوران متأخر مرسوم شده است و بيشتر روايات اين علم در عصر صادقين(ع) بود كه به اصحاب خود قواعد اين علم را املاء مى‌نمودند. شخصيت‌ها و تأليفات اين دوره، عبارتند از: هشام بن حكم كه كتابى درباره الفاظ و مباحث مربوط به آن نوشت؛ يونس بن عبدالرحمن، صاحب كتاب «اختلاف الحديث و مسائله»؛ ابوسهل نوبختى، صاحب كتاب «الخصوص و العموم»؛ [[نوبختی، حسن بن موسی|حسن بن موسى نوبختى]]، صاحب كتاب «الخبر الواحد و العمل به» و «الخصوص و العموم». اين دوره در مدينه، كوفه و قم مركزيت داشت.


2. مرحله دوم: اين مرحله، آغاز عصر تصنيف بود و مهم‌ترين شخصيت‌هاى اين دوره عبارتند از [[ابن ابی‌عقیل عمانی، حسن بن علی|ابن ابى عقيل]] صاحب كتاب «المتمسك بحبل آل الرسول»؛ ابن جنيد اسكافى صاحب كتاب «كشف التمويه و الالباس على اغمار الشيعة فى امر القياس»؛ [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] صاحب كتاب «الذريعة فى علم اصول الشريعه» و...
2. مرحله دوم: اين مرحله، آغاز عصر تصنيف بود و مهم‌ترين شخصيت‌هاى اين دوره عبارتند از [[ابن ابی‌عقیل عمانی، حسن بن علی|ابن ابى عقيل]] صاحب كتاب «المتمسك بحبل آل الرسول»؛ ابن جنيد اسكافى صاحب كتاب «كشف التمويه و الالباس على اغمار الشيعة فى امر القياس»؛ [[سید مرتضی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] صاحب كتاب «الذريعة فى علم اصول الشريعه» و...


3. مرحله سوم: برخى از محققان از جمله [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]]، [[ابن‌ادریس، محمد بن احمد| ابن ادريس]]، [[حلی، جعفر بن حسن|محقق حلّى]]، [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلّى]]، [[فخرالمحققین، محمد بن حسن|فخر المحققين]]، [[شهید اول، محمد بن مکی|شهيد اوّل]]، [[شهيد ثانى]]، [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شيخ بهائى]]، [[ابن شهید ثانی، حسن بن زین‌الدین|صاحب معالم]]، [[محقق خوانساری، حسین بن محمد|محقق خوانسارى]]، [[تونی، عبدالله بن محمد|فاضل تونى]] و محقق شيروانى از مهم‌ترين شخصيت‌هاى اين دوره محسوب مى‌شوند.
3. مرحله سوم: برخى از محققان از جمله [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]]، [[ابن ادریس، محمد بن احمد| ابن ادريس]]، [[حلی، جعفر بن حسن|محقق حلّى]]، [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلّى]]، [[فخرالمحققین، محمد بن حسن|فخر المحققين]]، [[شهید اول، محمد بن مکی|شهيد اوّل]]، [[شهيد ثانى]]، [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شيخ بهائى]]، [[ابن شهید ثانی، حسن بن زین‌الدین|صاحب معالم]]، [[محقق خوانساری، حسین بن محمد|محقق خوانسارى]]، [[تونی، عبدالله بن محمد|فاضل تونى]] و محقق شيروانى از مهم‌ترين شخصيت‌هاى اين دوره محسوب مى‌شوند.


4. مرحله چهارم: مرحله چهارم، در كربلا توسط [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحيد بهبهانى]] ظهور كرد. وى، در عصرى زندگى مى‌كرد كه اخبارى‌گرى سيطره داشت. او، با تلاش فراوان توانست اخبارى‌گرى را ساقط و اصولى‌گرى را به جاى آن بنشاند. اين دوره، با [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحيد بهبهانى]] شروع شد و با [[آخوند خراسانى]] و متأخرين از علماء، مانند [[عراقی، ضیاءالدین|محقق عراقى]]، اصفهانى، [[نائینی، محمدحسین|نايينى]] و خويى به اوج خود رسيد.
4. مرحله چهارم: مرحله چهارم، در كربلا توسط [[بهبهانی، محمدباقر بن محمداکمل|وحيد بهبهانى]] ظهور كرد. وى، در عصرى زندگى مى‌كرد كه اخبارى‌گرى سيطره داشت. او، با تلاش فراوان توانست اخبارى‌گرى را ساقط و اصولى‌گرى را به جاى آن بنشاند. اين دوره، با [[بهبهانی، محمدباقر بن محمداکمل|وحيد بهبهانى]] شروع شد و با [[آخوند خراسانى]] و متأخرين از علماء، مانند [[عراقی، ضیاءالدین|محقق عراقى]]، اصفهانى، [[نائینی، محمدحسین|نايينى]] و خويى به اوج خود رسيد.


مؤلف، در خاتمه كتاب، تحت عنوان «فوائد عامّة» به تبيين اصطلاحاتى از قبيل اصول فقه، حاشيه، تقريرات پرداخته و كتاب را به اتمام مى‌رساند.
مؤلف، در خاتمه كتاب، تحت عنوان «فوائد عامّة» به تبيين اصطلاحاتى از قبيل اصول فقه، حاشيه، تقريرات پرداخته و كتاب را به اتمام مى‌رساند.


== منابع مقاله ==
== منابع مقاله ==


مقدمه و متن كتاب.
مقدمه و متن كتاب.


 
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]