ادوار فقه و کیفیت بیان آن: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'علم‌الهدی، علی بن حسین' به 'سید مرتضی، علی بن حسین'
جز (جایگزینی متن - 'علیهم‌السلام' به ' علیهم‌السلام')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - 'علم‌الهدی، علی بن حسین' به 'سید مرتضی، علی بن حسین')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
(۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱۷: خط ۱۷:
| مکان نشر =تهران - ایران
| مکان نشر =تهران - ایران
| سال نشر = 1374 ش  
| سال نشر = 1374 ش  
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE00504AUTOMATIONCODE
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE00504AUTOMATIONCODE
| چاپ =1
| چاپ =1
خط ۲۸: خط ۲۷:
}}
}}


{{کاربردهای دیگر|ادوار فقه (ابهام زدایی)}}
{{کاربردهای دیگر|ادوار فقه (ابهام‌زدایی)}}


'''ادوار فقه و کیفیت بيان آن'''، نوشته [[جناتی، محمدابراهیم|آیت‌الله محمد ابراهیم جناتى شاهرودى]] است كه در بيان توضيحاتى راجع به فقه اسلامى و بالخصوص فقه شيعه و دوره‌هاى مختلف آن مى‌باشد.
'''ادوار فقه و کیفیت بيان آن'''، نوشته [[جناتی، محمدابراهیم|آیت‌الله محمد ابراهیم جناتى شاهرودى]] است كه در بيان توضيحاتى راجع به فقه اسلامى و بالخصوص فقه شيعه و دوره‌هاى مختلف آن مى‌باشد.
خط ۶۱: خط ۶۰:
معنى واژه‌هاى فقه و فقيه، اولین مطلبى است كه مؤلف در مقدمه بدان پرداخته است.
معنى واژه‌هاى فقه و فقيه، اولین مطلبى است كه مؤلف در مقدمه بدان پرداخته است.


وى مى‌گوید: فقه در لغت به معناى فهم است كما اينكه در آيه 91 سوره هود نيز به همین معنا آمده است: '''«ما نفقه كثيرا مما تقول»''' و در اصطلاح فقها به معنى آشنايى با احكام فرعى شرعى است كه از راه ادله تفصيلى آن؛ يعنى قرآن، سنت، عقل و اجماع به دست مى‌آيد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/504/%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1-%D9%81%D9%82%D9%87-%D9%88-%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D9%86?sectionNumber=2&pageNumber=3&viewType=html ر.ک: مقدمه، ص3]</ref>.
وى مى‌گوید: فقه در لغت به معناى فهم است كما اينكه در آيه 91 سوره هود نيز به همین معنا آمده است:'''«ما نفقه كثيرا مما تقول»''' و در اصطلاح فقها به معنى آشنايى با احكام فرعى شرعى است كه از راه ادله تفصيلى آن؛ يعنى قرآن، سنت، عقل و اجماع به دست مى‌آيد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/504/%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1-%D9%81%D9%82%D9%87-%D9%88-%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D9%86?sectionNumber=2&pageNumber=3&viewType=html ر.ک: مقدمه، ص3]</ref>.


ايشان این لغت را داراى صبغه اسلامى، نه غربى و يونانى، مى‌داند و در صدد پاسخ به شبهه كسانى كه با بيان ادله‌اى خواسته‌اند این كلمه را برگرفته از فرهنگ رومى قلمداد كنند، برآمده است<ref>[https://noorlib.ir/ar/book/view/504/%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1-%D9%81%D9%82%D9%87-%D9%88-%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D9%86?sectionNumber=2&pageNumber=4&viewType=html ر.ک: همان، ص4]</ref>.
ايشان این لغت را داراى صبغه اسلامى، نه غربى و يونانى، مى‌داند و در صدد پاسخ به شبهه كسانى كه با بيان ادله‌اى خواسته‌اند این كلمه را برگرفته از فرهنگ رومى قلمداد كنند، برآمده است<ref>[https://noorlib.ir/ar/book/view/504/%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1-%D9%81%D9%82%D9%87-%D9%88-%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D9%86?sectionNumber=2&pageNumber=4&viewType=html ر.ک: همان، ص4]</ref>.
خط ۱۰۱: خط ۱۰۰:
سومین دوره فقه كه دسته‌بندى و تبویب نام دارد و از روز غيبت كبرای امام زمان (عجل‌الله‌تعالى‌فرجه‌الشريف) شروع شده و تا زمان وفات فقيه نام‌دار شيعه مرحوم [[شيخ مفيد]] ادامه داشته است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/504/%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1-%D9%81%D9%82%D9%87-%D9%88-%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D9%86?sectionNumber=2&pageNumber=41&viewType=html ر.ک: همان، ص41]</ref>، كارهاى بزرگى در این دوره توسط فقها و دانشمندان انجام شده كه پاسدارى از حريم تشيع در مقابل دسيسه‌ها و تحريف‌ها از آن جمله مى‌باشد، چرا كه دشمنان با تلاش شبانه‌روزى مى‌كوشيدند تا با جعل حديث و تفرقه افكنى مذهب حقه را به بيراهه ببرند.
سومین دوره فقه كه دسته‌بندى و تبویب نام دارد و از روز غيبت كبرای امام زمان (عجل‌الله‌تعالى‌فرجه‌الشريف) شروع شده و تا زمان وفات فقيه نام‌دار شيعه مرحوم [[شيخ مفيد]] ادامه داشته است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/504/%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1-%D9%81%D9%82%D9%87-%D9%88-%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D9%86?sectionNumber=2&pageNumber=41&viewType=html ر.ک: همان، ص41]</ref>، كارهاى بزرگى در این دوره توسط فقها و دانشمندان انجام شده كه پاسدارى از حريم تشيع در مقابل دسيسه‌ها و تحريف‌ها از آن جمله مى‌باشد، چرا كه دشمنان با تلاش شبانه‌روزى مى‌كوشيدند تا با جعل حديث و تفرقه افكنى مذهب حقه را به بيراهه ببرند.


از دانشمندان مهم این دوره مى‌توان به مرحوم [[شيخ مفيد]]، [[ابن ابی‌عقیل عمانی، حسن بن علی|ابن ابى عقيل]] ابومحمدحسن بن على نعمانى حذاء معاصر كلينى، ابن جنيد اسكافى و [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد‌ ‎مرتضى]] اشاره نمود<ref>[https://noorlib.ir/book/view/504/%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1-%D9%81%D9%82%D9%87-%D9%88-%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D9%86?sectionNumber=2&pageNumber=42&viewType=html ر.ک: همان، ص42]</ref>.
از دانشمندان مهم این دوره مى‌توان به مرحوم [[شيخ مفيد]]، [[ابن ابی‌عقیل عمانی، حسن بن علی|ابن ابى عقيل]] ابومحمدحسن بن على نعمانى حذاء معاصر كلينى، ابن جنيد اسكافى و [[سید مرتضی، علی بن حسین|سيد‌ ‎مرتضى]] اشاره نمود<ref>[https://noorlib.ir/book/view/504/%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1-%D9%81%D9%82%D9%87-%D9%88-%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D9%86?sectionNumber=2&pageNumber=42&viewType=html ر.ک: همان، ص42]</ref>.


کتاب‌هاى مهم حديث این دوره نيز عبارتند از: كافى اثر [[کلینی، محمد بن یعقوب|شيخ كلينى]]، تهذيب و [[الاستبصار في ما اختلف من الأخبار|استبصار]] اثر مرحوم [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] و [[من‌ لا‌يحضره‌ الفقيه]] اثر مرحوم [[شيخ صدوق]]؛ اينها مجموعا كتب اربعه شيعه را تشكيل مى‌دهند كه تكياه فقه شيعه به شمار مى‌روند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/504/%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1-%D9%81%D9%82%D9%87-%D9%88-%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D9%86?sectionNumber=2&pageNumber=44&viewType=html ر.ک: همان، ص44-45]</ref>.
کتاب‌هاى مهم حديث این دوره نيز عبارتند از: كافى اثر [[کلینی، محمد بن یعقوب|شيخ كلينى]]، تهذيب و [[الاستبصار في ما اختلف من الأخبار|استبصار]] اثر مرحوم [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] و [[من‌ لا‌يحضره‌ الفقيه]] اثر مرحوم [[شيخ صدوق]]؛ اينها مجموعا كتب اربعه شيعه را تشكيل مى‌دهند كه تكياه فقه شيعه به شمار مى‌روند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/504/%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1-%D9%81%D9%82%D9%87-%D9%88-%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D9%86?sectionNumber=2&pageNumber=44&viewType=html ر.ک: همان، ص44-45]</ref>.
خط ۱۱۷: خط ۱۱۶:
مؤلف در این قسمت با مقايسه‌اى بين کتاب مبسوط [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] و سرائر[[ابن ادریس، محمد بن احمد| ابن ادريس]]، به نكات مهمى در باب تفاوت این دو دوره فقهى دست يافته است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/504/%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1-%D9%81%D9%82%D9%87-%D9%88-%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D9%86?sectionNumber=2&pageNumber=49&viewType=html ر.ک: همان، ص49]</ref>.
مؤلف در این قسمت با مقايسه‌اى بين کتاب مبسوط [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] و سرائر[[ابن ادریس، محمد بن احمد| ابن ادريس]]، به نكات مهمى در باب تفاوت این دو دوره فقهى دست يافته است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/504/%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1-%D9%81%D9%82%D9%87-%D9%88-%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D9%86?sectionNumber=2&pageNumber=49&viewType=html ر.ک: همان، ص49]</ref>.


گسترش استدلال و تنقيح، نام ششمین دوره فقه است كه از زمان [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]](ره) شروع شده و تا زمان مجدد بزرگ مرحوم [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحيد بهبهانى]] ادامه يافت. در این دوره بحث‌هاى فقهى - استدلالى گسترده‌اى میان علما رواج يافته بود كه اثرات مهمى را نيز بر جاى گذاشت<ref>[https://noorlib.ir/book/view/504/%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1-%D9%81%D9%82%D9%87-%D9%88-%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D9%86?sectionNumber=2&pageNumber=56&viewType=html ر.ک: همان، ص56]</ref>.
گسترش استدلال و تنقيح، نام ششمین دوره فقه است كه از زمان [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]](ره) شروع شده و تا زمان مجدد بزرگ مرحوم [[بهبهانی، محمدباقر بن محمداکمل|وحيد بهبهانى]] ادامه يافت. در این دوره بحث‌هاى فقهى - استدلالى گسترده‌اى میان علما رواج يافته بود كه اثرات مهمى را نيز بر جاى گذاشت<ref>[https://noorlib.ir/book/view/504/%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1-%D9%81%D9%82%D9%87-%D9%88-%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D9%86?sectionNumber=2&pageNumber=56&viewType=html ر.ک: همان، ص56]</ref>.


از شخصيت‌هاى علمى این دوره مى‌توان به [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]]، [[فخرالمحققین، محمد بن حسن|فخر المحققين]] فرزند [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]]، شهيد اول جمال‌الدين محمد بن مكى، [[محقق کرکی، علی بن حسین|محقق ثانى]] نورالدين على بن عبدالعالى كركى، شيخ على میسى، [[شهيد ثانى]] زين‌الدين جبعى، علامه شيخ عبدالصمد پدر [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شيخ بهایى]] و [[عاملی موسوی، محمد بن علی|صاحب مدارك]] اشاره كرد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/504/%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1-%D9%81%D9%82%D9%87-%D9%88-%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D9%86?sectionNumber=2&pageNumber=54&viewType=html ر.ک: همان، ص54]</ref>.
از شخصيت‌هاى علمى این دوره مى‌توان به [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]]، [[فخرالمحققین، محمد بن حسن|فخر المحققين]] فرزند [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]]، شهيد اول جمال‌الدين محمد بن مكى، [[محقق کرکی، علی بن حسین|محقق ثانى]] نورالدين على بن عبدالعالى كركى، شيخ على میسى، [[شهيد ثانى]] زين‌الدين جبعى، علامه شيخ عبدالصمد پدر [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شيخ بهایى]] و [[عاملی موسوی، محمد بن علی|صاحب مدارك]] اشاره كرد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/504/%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1-%D9%81%D9%82%D9%87-%D9%88-%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D9%86?sectionNumber=2&pageNumber=54&viewType=html ر.ک: همان، ص54]</ref>.


کتاب‌هاى مهمى مانند وسائل الشيعه، [[الوافي|وافى]] و [[بحارالأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم‌السلام|بحار الانوار]] نتيجه زحمات بزرگان علمى در این دوره مى‌باشند.
کتاب‌هاى مهمى مانند وسائل الشيعه، [[الوافي|وافى]] و [[بحارالأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم‌السلام|بحار الانوار]] نتيجه زحمات بزرگان علمى در این دوره مى‌باشند.


مرحله هفتم، مرحله تكامل و رشد فقه نام دارد. این دوره از زمان مرحوم [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحيد بهبهانى]] تا زمان [[شيخ انصارى]] ادامه يافته كه تكامل بزرگى در این دوره به وجود آمد.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/504/%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1-%D9%81%D9%82%D9%87-%D9%88-%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D9%86?sectionNumber=2&pageNumber=56&viewType=html ر.ک: همان، ص56]</ref>
مرحله هفتم، مرحله تكامل و رشد فقه نام دارد. این دوره از زمان مرحوم [[بهبهانی، محمدباقر بن محمداکمل|وحيد بهبهانى]] تا زمان [[شيخ انصارى]] ادامه يافته كه تكامل بزرگى در این دوره به وجود آمد.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/504/%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1-%D9%81%D9%82%D9%87-%D9%88-%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D9%86?sectionNumber=2&pageNumber=56&viewType=html ر.ک: همان، ص56]</ref>


مرحوم [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحيد بهبهانى]]، صاحب [[رياض المسائل في بيان الأحكام بالدلائل (ط - القدیمة)|رياض المسائل]]خواهرزاده وحيد، مرحوم بحرالعلوم، شيخ جعفر كاشف العظاء، شریف‌العلماء، صاحب مفتاح الكرامه، [[نراقی، احمد بن محمدمهدی|ملا احمد نراقى]] صاحب [[مستند الشيعة في أحكام الشريعة|مستند الشيعه]]، آیت‌الله [[صاحب جواهر، محمدحسن|شيخ محمدحسن نجفى]] [[صاحب جواهر، محمدحسن|صاحب جواهر]] الكلام في شرح شرائع الاسلام از فقهاى بزرگ این دوره فقهى مى‌باشند.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/504/%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1-%D9%81%D9%82%D9%87-%D9%88-%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D9%86?sectionNumber=2&pageNumber=57&viewType=html ر.ک: همان، ص57-58]</ref>
مرحوم [[بهبهانی، محمدباقر بن محمداکمل|وحيد بهبهانى]]، صاحب [[رياض المسائل في بيان الأحكام بالدلائل (ط - القدیمة)|رياض المسائل]]خواهرزاده وحيد، مرحوم بحرالعلوم، شيخ جعفر كاشف العظاء، شریف‌العلماء، صاحب مفتاح الكرامه، [[نراقی، احمد بن محمدمهدی|ملا احمد نراقى]] صاحب [[مستند الشيعة في أحكام الشريعة|مستند الشيعه]]، آیت‌الله [[صاحب جواهر، محمدحسن|شيخ محمدحسن نجفى]] [[صاحب جواهر، محمدحسن|صاحب جواهر]] الكلام في شرح شرائع الاسلام از فقهاى بزرگ این دوره فقهى مى‌باشند.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/504/%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1-%D9%81%D9%82%D9%87-%D9%88-%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D9%86?sectionNumber=2&pageNumber=57&viewType=html ر.ک: همان، ص57-58]</ref>


دوره هشتم، دوره تدقيق در ابحاث فقهى است كه در واقع این مسير با تلاش مرحوم [[شيخ انصارى]] شروع شده و تا زمان مرحوم [[آخوند خراسانى]] ادامه يافت.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/504/%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1-%D9%81%D9%82%D9%87-%D9%88-%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D9%86?sectionNumber=2&pageNumber=58&viewType=html ر.ک: همان، ص58]</ref>
دوره هشتم، دوره تدقيق در ابحاث فقهى است كه در واقع این مسير با تلاش مرحوم [[شيخ انصارى]] شروع شده و تا زمان مرحوم [[آخوند خراسانى]] ادامه يافت.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/504/%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1-%D9%81%D9%82%D9%87-%D9%88-%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D9%86?sectionNumber=2&pageNumber=58&viewType=html ر.ک: همان، ص58]</ref>
خط ۱۴۹: خط ۱۴۸:
===جايگاه و مواضع اجتهاد و مبانى فقهى<ref>[https://noorlib.ir/book/view/504/%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1-%D9%81%D9%82%D9%87-%D9%88-%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D9%86?sectionNumber=2&pageNumber=115&viewType=html ر.ک: همان، ص115]</ref>===
===جايگاه و مواضع اجتهاد و مبانى فقهى<ref>[https://noorlib.ir/book/view/504/%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1-%D9%81%D9%82%D9%87-%D9%88-%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D9%86?sectionNumber=2&pageNumber=115&viewType=html ر.ک: همان، ص115]</ref>===


ما آنچه را كه در این قسمت مورد بحث واقع شده، از قلم خود مؤلف مى‌آوریم كه فرموده: معتقدان به اسلام این حقيقت را به صورت كلى پذيرفته‌اند كه خداوند برای مكلفين، احكام و وظايف و قوانينى را تعيين فرموده است. و نيز پذيرفته‌اند كه خداوند این احكام و قوانين را از طريق وحى بر پيامبرش نازل كرده است تا آن حضرت بدون كم و كاست برای مردم بازگوید: '''«ما ينطق عن الهوى إن هو إلا وحي يوحى»'''.
ما آنچه را كه در این قسمت مورد بحث واقع شده، از قلم خود مؤلف مى‌آوریم كه فرموده: معتقدان به اسلام این حقيقت را به صورت كلى پذيرفته‌اند كه خداوند برای مكلفين، احكام و وظايف و قوانينى را تعيين فرموده است. و نيز پذيرفته‌اند كه خداوند این احكام و قوانين را از طريق وحى بر پيامبرش نازل كرده است تا آن حضرت بدون كم و كاست برای مردم بازگوید:'''«ما ينطق عن الهوى إن هو إلا وحي يوحى»'''.


نظرياتى راجع به معنى واقعى اجتهاد در میان اصولیون و نمونه‌هایى از موارد جريان اجتهاد فقهى نيز در اين‌جا بيان گرديده است.
نظرياتى راجع به معنى واقعى اجتهاد در میان اصولیون و نمونه‌هایى از موارد جريان اجتهاد فقهى نيز در اين‌جا بيان گرديده است.