۱۴۶٬۷۳۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'علمالهدی، علی بن حسین' به 'سید مرتضی، علی بن حسین'
جز (جایگزینی متن - 'اصلي' به 'اصلی') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'علمالهدی، علی بن حسین' به 'سید مرتضی، علی بن حسین') |
||
| (۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
| سال نشر = 1411 ق | | سال نشر = 1411 ق | ||
| کد اتوماسیون = | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE01108AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =01108 | ||
| کتابخوان همراه نور =01108 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''الذخيرة في علم الكلام''' كه به '''الذخيرة''' و'''ذخيرة العالم و بصيرة المعلم''' نيز شهرت يافته است يكى از مهمترين كتب كلامى [[سید مرتضی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] محسوب مىشود. [[سید مرتضی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] اين كتاب را بعد از ديگر كتاب كلامى خويش؛ يعنى الملخص في اصولالدين نگاشته است. او كتاب اول را كه درصدد بيان عقائد شيعه در اصول دين بود، نوشته كه متأسفانه ناقص مانده است. لذا او در اين كتاب قصد داشته آنچه را كه در كتاب اول بيان ننموده است را بيان كند و در واقع اين كتاب مكمل و متمم كتاب اول مىباشد. | |||
اهميت اين كتاب به اين است كه مىتوان گفت كتاب الذخيره، تنها كتاب مؤلف در كلام است كه به عموم مسائل كلامى پرداخته و نظرات خود را در آنها بيان نموده است. اين كتاب بعد از مؤلف مورد توجه علماء شيعه واقع شده است و از آن استفاده نمودهاند و گاه بر آن شرح نوشتهاند كه از آن جمله، مىتوان به شرح شاگرد [[سید مرتضی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] يعنى حلبى بر اين كتاب نام برد. | |||
اهميت اين كتاب به اين است كه مىتوان گفت كتاب الذخيره، تنها كتاب مؤلف در كلام است كه به عموم مسائل كلامى پرداخته و نظرات خود را در آنها بيان نموده است. اين كتاب بعد از مؤلف مورد توجه علماء شيعه واقع شده است و از آن استفاده نمودهاند و گاه بر آن شرح نوشتهاند كه از آن جمله، مىتوان به شرح شاگرد [[ | |||
==ساختار و گزارش محتوا== | ==ساختار و گزارش محتوا== | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
مطالب مطرح شده در كتاب هر چند از نظم و انسجام خاصى برخوردار نيست و به صورت كلام فى... هر بخش بدون حفظ تناسب با بخش قبل بيان شده است؛ اما همۀ مطالب را مىتوان طبق دستهبندى مشهور كتب كلامى در پنج بخش بيان نمود. مباحث مربوط به توحيد(اسماء و صفات)، مباحث مربوط به عدل(افعال و آجال و...) مباحث مربوط به نبوت، مباحث مربوط به امامت و مباحث مربوط به معاد، كه تفصيل آنها براساس نظم كتاب چنين است. | مطالب مطرح شده در كتاب هر چند از نظم و انسجام خاصى برخوردار نيست و به صورت كلام فى... هر بخش بدون حفظ تناسب با بخش قبل بيان شده است؛ اما همۀ مطالب را مىتوان طبق دستهبندى مشهور كتب كلامى در پنج بخش بيان نمود. مباحث مربوط به توحيد(اسماء و صفات)، مباحث مربوط به عدل(افعال و آجال و...) مباحث مربوط به نبوت، مباحث مربوط به امامت و مباحث مربوط به معاد، كه تفصيل آنها براساس نظم كتاب چنين است. | ||
# باب في اننا نفعل على سبيل | # باب في اننا نفعل على سبيل التولید: مؤلف در اين باب طى دو فصل اثبات مىكند كه آنچه از انسان صادر مىشود، افعال اوست بر سبيل تولید. | ||
# الكلام في الاستطاعة و احكامها و ما يتعلق بها: مؤلف در اين باب در 7 فصل قدرت را اثبات و شرائط و مبادى آن را بيان مىكند. | # الكلام في الاستطاعة و احكامها و ما يتعلق بها: مؤلف در اين باب در 7 فصل قدرت را اثبات و شرائط و مبادى آن را بيان مىكند. | ||
# الكلام في التكليف: در اين باب طى 13 فصل بحث شده است از حقيقت تكليف، صفات مكلّف، غرض از تكليف، مسائل مربوط به مكلّف، ماهيت انسان، نيكو بودن تكليف، انقطاع تكليف و بعضى مسائل ديگر تكليف. | # الكلام في التكليف: در اين باب طى 13 فصل بحث شده است از حقيقت تكليف، صفات مكلّف، غرض از تكليف، مسائل مربوط به مكلّف، ماهيت انسان، نيكو بودن تكليف، انقطاع تكليف و بعضى مسائل ديگر تكليف. | ||
# الكلام في الاعادة و ما يتعلق بها: مؤلف در اين باب طى 5 فصل بحث مىكند از اينكه چه | # الكلام في الاعادة و ما يتعلق بها: مؤلف در اين باب طى 5 فصل بحث مىكند از اينكه چه چيزهایى جائز است، اعاده شوند و چه چيزهاى ممتنع است، اعاده شوند.او اثبات مىكند كه اعادۀ جواهر جائز است و بحث مىكند از چيزهایى كه توسط آنها جواهر از بين مىروند. | ||
# الكلام في المعارف و النظر و احكامها: در اين باب بحث شده است از نظر و احكام آن، تقليد در معارف و منشأ علم به معارف. | # الكلام في المعارف و النظر و احكامها: در اين باب بحث شده است از نظر و احكام آن، تقليد در معارف و منشأ علم به معارف. | ||
# الكلام في اللطف: در اين باب مؤلف ابتداء لطف را تعريف كرده و وجوب آن را اثبات مىكند و سپس رابطۀ آن را با حسن تكليف و قبح تكليف بيان مىكند. | # الكلام في اللطف: در اين باب مؤلف ابتداء لطف را تعريف كرده و وجوب آن را اثبات مىكند و سپس رابطۀ آن را با حسن تكليف و قبح تكليف بيان مىكند. | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
# الكلام في الاعواض: در اين باب بحث مىشود از وجه حسن بودن عوض و وجوهى كه به واسطۀ آنها عوض براى خداوند واجب مىشود. و وجوهى كه عوض به واسطۀ آنها ساقط مىشود. | # الكلام في الاعواض: در اين باب بحث مىشود از وجه حسن بودن عوض و وجوهى كه به واسطۀ آنها عوض براى خداوند واجب مىشود. و وجوهى كه عوض به واسطۀ آنها ساقط مىشود. | ||
# الكلام في الآجال: مؤلف در اين باب بحث مىكند از حقيقت اجل و احكام آن. | # الكلام في الآجال: مؤلف در اين باب بحث مىكند از حقيقت اجل و احكام آن. | ||
# الكلام في الارزاق: در اين باب مؤلف اثبات مىكند كه تنها به رزق حلال رزق گفته مىشود و | # الكلام في الارزاق: در اين باب مؤلف اثبات مىكند كه تنها به رزق حلال رزق گفته مىشود و کیفیت طلب رزق را بيان مىكند. | ||
# الكلام في الاسعار: مؤلف در اين باب سعر و رخص و غلاء را تعريف مىكند. | # الكلام في الاسعار: مؤلف در اين باب سعر و رخص و غلاء را تعريف مىكند. | ||
# الكلام في الافعال: در اين باب بحث شده است از ثواب، عقاب و احكامشان. | # الكلام في الافعال: در اين باب بحث شده است از ثواب، عقاب و احكامشان. | ||
# الكلام في النبوات: مباحثى كه مؤلف در اين باب بيان كرده است، عبارتند از: تعريف رسول و نبى، اثبات حسن بعثت انبياء، دلالت كردن معجزات بر نبوات، جائز بودن ظهور معجزه از غير نبى و عصمت انبياء قبل و بعد از نبوت. | # الكلام في النبوات: مباحثى كه مؤلف در اين باب بيان كرده است، عبارتند از: تعريف رسول و نبى، اثبات حسن بعثت انبياء، دلالت كردن معجزات بر نبوات، جائز بودن ظهور معجزه از غير نبى و عصمت انبياء قبل و بعد از نبوت. | ||
# الكلام في الاخبار: يكى از مباحثى كه مىتوان گفت از توابع مباحث نبوت است اخبارى است كه از پيامبر به ما رسيده است. مؤلف در اين باب خبر را تعريف كرده و | # الكلام في الاخبار: يكى از مباحثى كه مىتوان گفت از توابع مباحث نبوت است اخبارى است كه از پيامبر به ما رسيده است. مؤلف در اين باب خبر را تعريف كرده و کیفیت حصول علم از آن را بيان مىكند. | ||
# الكلام في النسخ: مؤلف در اين باب كه باز از ملحقات مبحث نبوت مىباشد، بحث كرده است از نسخ شرايع، صحت نبوت حضرت خاتم(ص)، معجزه بودن قرآن، وجه دلالت كردن قرآن به نبوت آن حضرت و بيان ديگر معجزات پيامبر. | # الكلام في النسخ: مؤلف در اين باب كه باز از ملحقات مبحث نبوت مىباشد، بحث كرده است از نسخ شرايع، صحت نبوت حضرت خاتم(ص)، معجزه بودن قرآن، وجه دلالت كردن قرآن به نبوت آن حضرت و بيان ديگر معجزات پيامبر. | ||
# الكلام في الامامة: مباحثى كه در اين باب مطرح شده است، عبارتند از: اثبات وجوب وجود امام در هر زمانى، بيان صفات امام، واقع شدن نص به امامت [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]]، سخنى پيرامون امامت ابوبكر، افضل مردم بودن [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]]، حكم محارب با [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] و اثبات امامت سائر ائمۀ اثنیعشر. | # الكلام في الامامة: مباحثى كه در اين باب مطرح شده است، عبارتند از: اثبات وجوب وجود امام در هر زمانى، بيان صفات امام، واقع شدن نص به امامت [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]]، سخنى پيرامون امامت ابوبكر، افضل مردم بودن [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]]، حكم محارب با [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] و اثبات امامت سائر ائمۀ اثنیعشر. | ||
| خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
اين كتاب براى | اين كتاب براى اولین بار در سال 1370ق توسط مؤسسۀ نشر اسلامى وابسطه به جامعۀ مدرسين با تصحيح [[حسینی اشکوری، احمد|سيد احمد حسینى]] در 644 صفحه به چاپ رسيده است. | ||
در اين كتاب مصحح مقدمهاى كوتاه حول كتاب و مقدمهاى نسبتا طولانى حول شخصيت مؤلف نوشته است. | در اين كتاب مصحح مقدمهاى كوتاه حول كتاب و مقدمهاى نسبتا طولانى حول شخصيت مؤلف نوشته است. | ||
| خط ۸۳: | خط ۸۳: | ||
[[رده:کلام و عقاید]] | [[رده:کلام و عقاید]] | ||
[[رده:آثار کلی (مناظرات کلامی، مذاهب کلامی)]] | [[رده:آثار کلی (مناظرات کلامی، مذاهب کلامی)]] | ||