تتمة الإبانة عن أحكام فروع الديانة

تتمة الإبانة عن أحکام فروع الديانة للإمام عبدالرحمن بن مأمون المتولي المتوفي سنة (478ھ)
پدیدآوران	عتیبی، مها غزای عبدالله براق (نويسنده) خفاجي، حیاة محمد علي (سایر)
عنوان‌های دیگر	من أول کتاب الرهن إلى آخر کتاب التفليس ** دراسة و تحقیق
ناشر	جمهورية العراق. ديوان الوقف السني. دائرة البحوث و الدراسات
مکان نشر	عربستان - ریاض
سال نشر	1428ق
چاپ	1
موضوع	فقه شافعی -- قرن ۵ق,فقه اهل سنت -- قرن ۵ق
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	BP ۱۷۵/۵/م۲ت۲
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

تتمة الإبانة عن أحكام فروع الديانة، از آثار متکلم، اصولی و فقیه شافعی و مدرّس مدرسه نظامیه بغداد در قرن پنجم هجری قمری، ابوسعد عبدالرحمن بن محمد مأمون بن علی بن ابراهیم نیشابوری، مشهور به متولی و ملقّب به «شیخ‌الشافعیه»، «شرف‌الائمّه»، «جمال‌الدین» و «شیخ‌الاسلام» (426-478ق)، است که برخی از احکام شرعی باب رهن و «تفلیس» (ممنوع کردن ورشکسته از تصرّف در اموال خودش) را بر اساس مذهب فقهی خودش تبیین می‌کند. پژوهشگر معاصر خانم مها غزای عبدالله براق عتیبی، با اشراف و راهنمایی علمی بانو حیات محمد علی خفاجی، این کتاب را تحقیق و تصحیح کرده و برای آن مقدمه‌ای ارزشمند نوشته و شخصیت و آثار نویسنده را شناسانده و همچنین روش، اصطلاحات و منابع نویسنده در اثر حاضر و ویژگی‌های نسخه‌های خطی را به‌خوبی معرفی کرده و تعلیقاتی بر آن افزوده است.

هدف و روش

• مها غزای عبدالله براق عتیبی، با تأکید بر آنکه اثر حاضر تکمله‌ای بر کتاب الإبانة في فقه الشافعي (تألیف فورانی)، است، می‌افزاید: الإبانة که حاوی حدود 4000 مسئله اختلافی است، از منابع مهمّ در کتابخانه شافعیان و مرجع اصیلی برای شناخت قول و وجه و طریق راجح در فقه شافعی شمرده می‌شود و فورانی از اولین کسانی است که بین روش خراسانی و عراقی در تصنیف جمع کرده و از قدیمی‌ترین دانشورانی است که مسائل مذهب شافعی را تهذیب و تنظیم کرده است.
• بانوی محقق بعد از توضیحاتی یادآور شده است: «تتمة الإبانة»، کتاب مستقلی است و شرح یا تلخیصِ «ابانه» نیست، ولی به همان ترتیب است و متولی فروعی را که استادش فورانی نیاورده، تتمیم کرده و همچنین تعلیل‌ها، وجه‌ها و ادله‌ای را که او ذکر نکرده، تکمیل نموده و نیز فروع و مسائلی بر آن افزوده است. در اثر حاضر، متن ابانه را در بالای هر صفحه و «تتمة الإبانة» را در پایین آن قرار داده‌ام.

ساختار و محتوا

• در این اثر، تعداد 488 مسئله و فرع فقهی بر اساس فقه مذهب شافعی در دو باب «رهن» و «تفلیس» به‌ترتیب ذیل مطرح شده است:
• رهن (شامل 9 باب و مسئله‌ها و فرع‌های فقهی 1 تا 335).
• تفلیس (شامل 4 باب و مسئله‌ها و فرع‌های فقهی 336 تا 488).

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.