مجمع البحرین و ملتقی النیرین في الفقه الحنفي

مجمع البحرین و ملتقی النیرین فی الفقه الحنفی
پدیدآوران	ابن ‌ساعاتی، احمد بن علی (نويسنده) قبلان، الیاس (محقق)
ناشر	دار الکتب العلمية
مکان نشر	لبنان - بیروت
سال نشر	2005م
چاپ	1
موضوع	فقه اهل سنت -- قرن ۷ق.
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	BP ۱۷۲/۳/‮الف‬۲م۳‬
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

مجمع البحرین و ملتقی النیرین في الفقه الحنفي، تألیف ادیب، محدث، حافظ و فقیه حنفی قرن هفتم هجری قمری، مظفرالدین احمد بن علی بن ثعلب بعلبکی بغدادی مشهور به ابن‌ الساعاتی (651-694ق)، از مهمترین آثار فقهی و مورد توجه اندیشوران است و دوره‌ای از احکام شرعی را بر طبق مذهب حنفی بیان می‌کند. این کتاب را پژوهنده معاصر، الیاس قبلان تحقیق و تصحیح کرده و نویسنده و همچنین مذهب حنفی (پیشوایان مذهب حنفی، طبقات حنفیان، مراتب مسائل مذهب حنفی و کتابهای معتبر آنان و اصطلاحاتشان و...) را بخوبی شناسانده است.

نام و نسبت کتاب

• در نسخه‌های موجود و همچنین در مقدمه نویسنده، نام کتاب به‌صورت «مجمع البحرین و ملتقی النیرین» آمده است ولی نگارنده کشف الظنون و محقق بخش نکاح این کتاب، از آن با عنوان «مجمع البحرین و ملتقی النهرین» یاد می‌کنند که اشتباه است و صحیح همان است که ما گفته‌ایم. نسبت کتاب به ابن‌ الساعاتی نیز ثابت است و تردیدی ندارد زیرا همه کتابها همین را گفته‌اند و از جمله در کشف الظنون همین مطلب تأیید شده است.

یکی از کتابهای چهارگانه

• اثر حاضر یکی از مهمترین کتابها در نزد دانشمندان مذهب حنفی است زیرا آنان به 4 کتاب ذیل توجه خاصّی دارند و آن را «المتون الأربعة المعتبرة» نامیده‌اند:

1. المختار
2. الكنز
3. الوقاية
4. مجمع البحرين.

هدف و روش

• ابن‌ الساعاتی، این کتاب را جامع بین فقه مذهب حنفی و اختلافات مذاهب شمرده است.

ساختار و محتوا

• این اثر به ترتیب ابواب کتاب‌های فقهی (شامل 51 باب) تنظیم شده است. طهارت، نماز (یومیه، مسافر، جمعه، عیدین، کسوف و خسوف، باران، تراویح، خوف و جنازه)، زکات، روزه، حجّ، خرید و فروش، رهن، حجر، مأذون، اقرار، اجاره، شفعه، شرکت، مضاربه، وکالت، کفالت، حواله، صلح، هبه، وقف، غصب ...، نکاح، رضاع، طلاق، جنایات، حدود، دیات و ادب قاضی، برخی از موضوعات مورد بحث کتاب حاضر است.

نمونه مباحث

• ولایت قاضی صحیح نیست تا آنکه اهلیت گواهی دادن بیابد و ما ترجیح می‌دهیم که مجتهد عادل عهده‌دار قضاوت شود. و البته جایز می‌دانیم که جاهل هم آن را بر عهده بگیرد و شایسته است که جاهل قضاوت نکند و فاسق نیز از این کار اجتناب ورزد.

منابع مقاله

• مقدمه و متن کتاب.