تاریخ فقه أهل‌البیت علیهم‌السلام

تاریخ فقه أهل‌البیت علیهم‌السلام
پدیدآوران	آصفی، محمدمهدی (نويسنده)
ناشر	مجمع جهانی اهل بيت(ع)
مکان نشر	عراق - نجف اشرف
سال نشر	1431ق - 2010م
چاپ	1
شابک	‎-
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	آ6ت2 147/2 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

تاریخ فقه أهل البیت(ع) اثر آیت‌الله محمدمهدی آصفی (1316 یا 1317- 1394ش)، پژوهشی است در بررسی تاریخ تطور و تکامل فقه اهل بیت(ع) و مکاتب مهم آن.

در ابتدا، به این نکته اشاره شده است که متأسفانه تاکنون «فقه شیعی» توسط محققین به صورت کامل و منظم، تاریخ‌گذاری و بررسی نشده و هرکس که به دنبال بحث پیرامون تاریخ تکامل فقه و توسعه فقه‌نگاری و کتابت درباره فقه بوده، از ترجمه و شرح حال فقها و طبقه‌بندی و تصنیف طبقات محدثین و اهل حدیث، فراتر نرفته است. همچنین هنوز طبقه‌بندی منظمی از اعصار این فقه و مراکز علمی و مکاتب فقهی آن در راستای تاریخ اسلام ارائه نشده و درباره ویژگی‌های این مکاتب، توضیح مبسوطی داده نشده است. علاوه بر این، تاکنون هیچ یک از علما، بررسی نکرده است که چگونه این فقه، از سطح مجموعه‌های حدیثی و اصول اربعمائة به سطح آثاری همچون «الحدایق الناضرة في احکام العترة الطاهرة» یوسف بن احمد بحرانی (متوفای 1186ق) و «جواهر الکلام في شرح شرائع الإسلام» محمدحسن نجفی (1202- 1266ق) رسیده است.

همین امر، باعث شده است تا نویسنده در اثر حاضر، این موضوع را مورد بحث و بررسی قرار داده و به پژوهش پیرامون تاریخ فقه اهل بیت(ع) بپردازد. وی معتقد است توسعه مکتب فقهی شیعه، مانند هر پدیده اجتماعی دیگر، سابقه‌ای طولانی داشته و همانند یک موجود زنده، دائما در حال رشد و تکامل است و برای بررسی تاریخچه تکوین فقه شیعه، باید حلقه‌های این تحول و تطور را به یکدیگر، پیوند داد زیرا پدیده‌های فقهی، با سایر پدیده‌های پیرامونی جامعه، مرتبط بوده و در طول تاریخ، با آنها در تعامل است ولذا نمی‌توان از منظر روش‌شناختی، مطالعه فقه را از عوامل پیرامونی و زمانی در حوزه پژوهش تاریخی، جدا کرد.

با توجه به مطالب فوق، وی معتقد است که عواملی که در توسعه مکتب فقهی باید مورد توجه قرار گیرد و در شکل‌گیری مطالعات فقهی دخالت دارد، عبارتند از «زمان»، «محیط» و «شخصیت فقها». وی بر اساس این سه عامل، مدارس فقهی شیعی را به 10 مکتب مدینه، کوفه، قم، بغداد، جبل عامل، اصفهان، بحرین، کربلا و نجف، تقسیم و به بررسی مفصل هریک از آنها، پرداخته است.

منابع مقاله

مقدمه کتاب.