الإرشاد إلی سبیل الرشاد

الإرشاد إلی سبیل الرشاد
پدیدآوران	هاشمی، شریف محمد بن أحمد (نويسنده) ترکی، عبدالله بن عبدالمحسن (محقق)
ناشر	مؤسسة الرسالة
مکان نشر	لبنان - بیروت
سال نشر	1419ق - 1998م
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	1
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

كتاب الإرشاد إلی سبيل الرشاد، اثر شریف محمد بن احمد بن محمد بن ابوموسی هاشمی (متوفی 428ق)، کتابی است در فقه بنا بر نظریات و دیدگاه‌های فقهی امام احمد بن حنبل (164-241ق) که با تحقیق عبدالله بن عبدالمحسن ترکی، منتشر شده است.

اثر حاضر، یکی از کتب مهم فقهی است که بر اساس مذهب امام احمد بن حنبل، تألیف شده و مؤلف آن، یکی از علمای متقدم حنبلی است که در این مذهب، صاحب‌نظر و برجسته می‌باشد.

این کتاب، به دلیل ویژگی‌های مختلفی همچون کم‌حجم بودن و سهولت بیان، در کنار صریح و واضح بودن عبارات آن، از سایر کتبی که در این مذهب به رشته تحریر درآمده، متمایز گردیده است. نویسنده در این کتاب، به ذکر اقوال و روایات احمد بن حنبل اهتمام داشته، ولی به آن اکتفا نکرده، بلکه گاهی در میان آنها به ترجیح دست زده و برخی از آنها را با عبارات و جملاتی همچون: «و هو اختياري» (آن انتخاب من است)، «و الذي عليه العمل عندي» (آنچه به نظر من باید بدان عمل نمود)، «و الأول أحب إلي» (و نظر اولی نزد من محبوب‌تر است)، «و بهذا أقول» (و به این قائلم) و عبارات دیگری که در فصول مختلف کتاب، پراکنده شده، برگزیده است.

از جمله ویژگی‌های کتاب، آن است که مملو از شواهد فراوانی از قرآن و سنت بوده و دربردارنده شرح و تعلیل برخی از احکام می‌باشد.

اهمیت این کتاب در اقتباس بسیاری از علمای حنبلی و مصنفین و گردآورندگان کتب فقهی در مذهب حنبلی از نظریات و دیدگاه‌های فقهی مطرح‌شده توسط نویسنده در آن و اعتماد ایشان به نصوص و انتخاب‌های او و نقل روایات فراوانی که از وی نقل کرده‌اند، آشکار و مبرهن است که از جمله ایشان، می‌توان به نصرالدین سامری (متوفی 616ق) صاحب کتاب «المستوعب» اشاره نمود که اثر حاضر را یکی از منابع خود در نگارش کتاب خویش، در کنار آثار ارزشمندی همچون «مختصر الخرقي» ابوالقاسم عمر بن حسین بن عبدالله خرقی (متوفی 334ق) و «التنبيه» غلام الخلال (متوفی 363ق)، معرفی نموده است. علاءالدین مرداوی (متوفی 885ق) صاحب کتاب «الإنصاف»، موفق‌الدین مقدسی (متوفی 620ق) در «المغني»، حجاوی (متوفی 968ق) در «الإقناع» و ابن قاضی جبل (متوفی 771ق) در «الفائق» نیز از این کتاب نقل نموده‌اند که این امر، نشان از اهمیت و ارزش بالای کتاب دارد.

منابع مقاله

مقدمه کتاب.