تحفة الکمال: ترجمۀ فارسی رسالۀ الاصل الاصیل ملارجبعلی تبریزی به همراه اضافات

تحفة الکمال
پدیدآوران	واحد تبریزی، رجب‌علی (تألیف) لنبانی گیلانی، حسن (مترجم) سوری، محمد (مقدمه‌نویس) عسگری، مهدی (مقدمه‌نویس)
ناشر	لوگوس
مکان نشر	تهران
سال نشر	1403
شابک	‎9ـ37ـ5613ـ622ـ978
موضوع	فلسفه اسلامی
کد کنگره	‏‏BBR‎‏ ‎‏1031‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏6‏

تحفة الکمال: ترجمۀ فارسی رسالۀ الاصل الاصیل ملارجبعلی تبریزی به همراه اضافات ترجمه و اضافات احتمالا از حسن لنبانی گیلانی؛ در این کتاب رسالۀ «تحفة الکمال» که ترجمۀ فارسی رسالۀ عربی «الأصل الأصیل» یا «الاصول الآصفیة» نوشتۀ ملا رجبعلی تبریزی به همراه اضافات مترجم و نیز رسالۀ «اثبات واجب» تبریزی تصحیح شده است. کتاب با مقدمه و اضافات محمد سوری و مهدی عسگری به چاپ رسیده است.

ساختار

کتاب در ده بخش تدوین شده است.

گزارش کتاب

در این کتاب رسالۀ «تحفة الکمال» که ترجمۀ فارسی رسالۀ عربی «الأصل الأصیل» یا «الاصول الآصفیة» نوشتۀ ملا رجبعلی تبریزی به همراه اضافات مترجم و نیز رسالۀ «اثبات واجب» تبریزی تصحیح شده است. این ترجمه را یکی از شاگردان ملا رجبعلی تبریزی به نام ملاحسن لنبانی به انجام رسانده است که در پاره‌ای موارد توضیحاتی به متن نیز می‌افزاید. ملاحسن در سه جای کتاب از استادش ملا رجبعلی تبریزی یاد می‌کند؛ بار نخست در مقدمۀ کتاب، رجبعلی تبریزی را با صفات عالی می‌ستاید و در ضمن آن به شاگردی خود نیز نزد او اشاره‌ای کوتاه می‌کند. در جای دیگر از کتاب در بحث وجود بعد مجرد، با قید «استادم حفظه‌الله‌تعالی» یاد می‌کند و سومین مرتبه مربوط است به بحث حدوث نفس که از تبریزی با تعبیر «استادم ادامه‌الله‌ظلاله» یاد کرده است.

ملاحسن در مقدمۀ کتاب تصریح می‌کند که این کتاب را به دستور یکی از شاهان یا شاهزادگان نوشته و او را با القاب و اوصاف باشکوه ستوده است؛ ولی شاید به سبب شهرت آن فرد، از او نام نبرده است. ملاحسن به شیوۀ مترجمان کهن تنها به ترجمۀ متن بسنده نکرده است، بلکه ترجمۀ خود را با افزوده‌ها و اضافاتی همراه می‌کند. محتوای این افزوده‌ها گاه کلامی و بیشتر صوفیانه است و نشان می‌دهد که نویسنده به عقاید صوفیه و عارفان کاملاً پایبند بوده است؛ هم‌چنان‌که از دستور آن شاه یا شاهزاده نیز همین به دست می‌آید.

آنچه در «الأصل الاصیل» بحث شده، مباحثی فلسفی است؛ از این‌رو افزوده‌های ملاحسن گاه تکمیل این مباحث است؛ مانند آنچه دربارۀ جاودانگی نفس بیان می‌کند. گاهی در برخی موارد مترجم نیاز دیده است که به طریق صوفیه مطالبی را بیفزاید؛ مانند آنچه دربارۀ اثبات نبوت و کشف صوری نزد صوفیه آورده است.

از این کتاب تنها یک نسخه به شمارۀ عمومی 345 و شمارۀ نسخۀ 1255 متعلق به کتابخانۀ مرحوم علی‌محمد وزیری در یزد و فیلمی از آن به شمارۀ 2470 در کتابخانۀ مرکزی دانشگاه تهران موجود است که در تصحیح کنونی از میکروفیلم دانشگاه تهران استفاده شده است.

منابع مقاله

پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات

وابسته‌ها

الأصل الأصیل (اصول آصفیه)