۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'جاحظ' به 'جاحظ '
جز (جایگزینی متن - 'ابن قتيبه' به 'ابن قتيبه ') |
جز (جایگزینی متن - 'جاحظ' به 'جاحظ ') |
||
| خط ۷۲: | خط ۷۲: | ||
كتاب با مقدمه‌ى نسبتاً مفصلى آغاز شده كه حاوى چگونگى تشكيل و تدوين لغت‌نامه‌ها، منابعى كه لغت‌نامه‌نويسان از آنها استفاده مى‌كنند، همچنين اقسام لغت‌نامه‌هاى عربى قديم و جديد است. در ادامه مقدمه‌اى در مورد لغت‌نامه «تهذيب اللغه» و در پايان مقدمه‌اى به قلم استاد عبدالسلام هارون كه در آن زندگينامه مولف و علمائى كه در اين كتاب از آنها نام برده شده آمده است. در آخر نيز نسخ خطى كتاب و رموز تصحيح ذكر شده است. | كتاب با مقدمه‌ى نسبتاً مفصلى آغاز شده كه حاوى چگونگى تشكيل و تدوين لغت‌نامه‌ها، منابعى كه لغت‌نامه‌نويسان از آنها استفاده مى‌كنند، همچنين اقسام لغت‌نامه‌هاى عربى قديم و جديد است. در ادامه مقدمه‌اى در مورد لغت‌نامه «تهذيب اللغه» و در پايان مقدمه‌اى به قلم استاد عبدالسلام هارون كه در آن زندگينامه مولف و علمائى كه در اين كتاب از آنها نام برده شده آمده است. در آخر نيز نسخ خطى كتاب و رموز تصحيح ذكر شده است. | ||
در ابتداى جزء اول مقدمه‌اى از مولف آمده است كه مانند ديگر قاموس‌نويسان بزرگ، حاوى بحثى تاريخى درباره‌ى زبان عرب و تكوين علم لغت و منابع مهم لغوى است. اين مباحث هم براى شناخت منابع و شيوه‌ى نقد و بررسى ازهرى و هم براى آشنايى با آراء لغوى و زبان‌شناختى او، ضرورى است. او پس از بيان اهميت علم لغت در شناخت قرآن و سنت نبوى و اشاره به احساس نياز عربها به شناخت زبان و لغت خويش پس از رحلت پيامبر(ص) از وسعت اين زبان و كثرت واژه‌هاى آن سخن مى‌گويد و پس از آن به گرفتارى خويش به دست قرمطيان سخن گفته و در ادامه فهرستى كه شامل چند طبقه از مولفانى كه به زعم او درخور اعتمادند به دست مى‌دهد. سپس نوبت به مولفانى مى‌رسد كه كتابهاى خود را از مطالب درست و نادرست انباشتند و در خور اعتماد نيستند نام مى‌برد و با ذكر نام برخى از آنان به سختى بر ايشان و آثارشان مى‌تازد. در ميان اين مولفان، ليث بن مظفر، جاحظ، [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتيبه]] و ابن دريد از همه مشهورترند. بخش آخر مقدمه ازهرى به شرح ساختار كتاب و شيوه‌ى تنظيم كلمات در آن اختصاص يافته است. | در ابتداى جزء اول مقدمه‌اى از مولف آمده است كه مانند ديگر قاموس‌نويسان بزرگ، حاوى بحثى تاريخى درباره‌ى زبان عرب و تكوين علم لغت و منابع مهم لغوى است. اين مباحث هم براى شناخت منابع و شيوه‌ى نقد و بررسى ازهرى و هم براى آشنايى با آراء لغوى و زبان‌شناختى او، ضرورى است. او پس از بيان اهميت علم لغت در شناخت قرآن و سنت نبوى و اشاره به احساس نياز عربها به شناخت زبان و لغت خويش پس از رحلت پيامبر(ص) از وسعت اين زبان و كثرت واژه‌هاى آن سخن مى‌گويد و پس از آن به گرفتارى خويش به دست قرمطيان سخن گفته و در ادامه فهرستى كه شامل چند طبقه از مولفانى كه به زعم او درخور اعتمادند به دست مى‌دهد. سپس نوبت به مولفانى مى‌رسد كه كتابهاى خود را از مطالب درست و نادرست انباشتند و در خور اعتماد نيستند نام مى‌برد و با ذكر نام برخى از آنان به سختى بر ايشان و آثارشان مى‌تازد. در ميان اين مولفان، ليث بن مظفر، [[جاحظ، عمرو بن بحر|جاحظ]] ، [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتيبه]] و ابن دريد از همه مشهورترند. بخش آخر مقدمه ازهرى به شرح ساختار كتاب و شيوه‌ى تنظيم كلمات در آن اختصاص يافته است. | ||
دو باب القاب الحروف و مدارجها، و باب أحياز الحروف اولين ابواب كتاب است. در اين دو باب به جايگاه اداء حروف و نامگذارى بر اساس اداء حروف بوسيله زبان و يا بوسيله لب و حلق اشاره شده است. بعض از حروف مثل همزه و ياء و واو كه جايگاهى ندارند و در هوا تلفظ مى‌شوند را جوف مى‌گويد. سپس اقسام كلمات از حيث ثلاثى، رباعى و خماسى، معتل و اقسام آن مورد بررسى قرار گرفته است. | دو باب القاب الحروف و مدارجها، و باب أحياز الحروف اولين ابواب كتاب است. در اين دو باب به جايگاه اداء حروف و نامگذارى بر اساس اداء حروف بوسيله زبان و يا بوسيله لب و حلق اشاره شده است. بعض از حروف مثل همزه و ياء و واو كه جايگاهى ندارند و در هوا تلفظ مى‌شوند را جوف مى‌گويد. سپس اقسام كلمات از حيث ثلاثى، رباعى و خماسى، معتل و اقسام آن مورد بررسى قرار گرفته است. | ||