پاسداران وحی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'رده:حسین بن علی(ع)' به 'رده:امام حسین(ع)') برچسب‌ها: واگردانی دستی ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (۲۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
|پدیدآورندگان | |پدیدآورندگان | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[فاضل موحدی لنکرانی، محمد]] ( | [[فاضل موحدی لنکرانی، محمد]] (نویسنده) | ||
[[خلجی، محمدتقی]] ( | [[خلجی، محمدتقی]] (نویسنده) | ||
[[اشراقی، شهاب‌الدین]] ( | [[اشراقی، شهاب‌الدین]] (نویسنده) | ||
|زبان | |زبان | ||
| زبان =فارسی | | زبان =فارسی | ||
| کد کنگره = | | کد کنگره = | ||
| موضوع = | | موضوع = | ||
امامت - | امامت - جنبه‌های قرآنی | ||
حسين بن علي(ع)، امام سوم، 4 - 61ق. - نقد و تفسير | حسين بن علي(ع)، امام سوم، 4 - 61ق. - نقد و تفسير | ||
خاندان نبوت در قرآن | خاندان نبوت در قرآن | ||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
|ناشر | |ناشر | ||
| ناشر = | | ناشر = | ||
مرکز فقهي ائمه اطهار | مرکز فقهي ائمه اطهار عليهم‌السلام | ||
| مکان نشر =ايران - قم | | مکان نشر =ايران - قم | ||
| سال نشر =1387ش | | سال نشر =1387ش | ||
| کد اتوماسیون = | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE05469AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| شابک =978-964-7709-82-8 | | شابک =978-964-7709-82-8 | ||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =05469 | |||
| کتابخوان همراه نور =05469 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''پاسداران وحی'''، کتابی است تاریخی - کلامی و با موضوع امامت. این اثر فارسی تألیف [[فاضل موحدی لنکرانی، محمد|محمد فاضل لنکرانی]] و [[اشراقی، شهاب‌الدین|شهاب‌الدین اشراقی]] است. پاسداران وحى مشتمل بر مباحثی درباره مقام امامت، علم امام و آگاهی امام حسین(ع) نسبت به واقعه کربلاست. نویسنده بخشی از این کتاب را به انگیزه پاسخ به برخی اشکالات کتاب شهید جاوید اثر نعمت‌الله صالحی نجف‌آبادی نوشته است. | '''پاسداران وحی'''، کتابی است تاریخی - کلامی و با موضوع امامت. این اثر فارسی تألیف [[فاضل موحدی لنکرانی، محمد|محمد فاضل لنکرانی]] و [[اشراقی، شهاب‌الدین|شهاب‌الدین اشراقی]] است. پاسداران وحى مشتمل بر مباحثی درباره مقام امامت، علم امام و آگاهی امام حسین(ع) نسبت به واقعه کربلاست. نویسنده بخشی از این کتاب را به انگیزه پاسخ به برخی اشکالات کتاب شهید جاوید اثر نعمت‌الله صالحی نجف‌آبادی نوشته است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب دارای مقدمه‌ای به قلم [[فاضل لنکرانی، محمدجواد|محمدجواد فاضل لنکرانی]]، فهرست مطالب، سرآغازی به قلم [[خلجی، محمدتقی|محمدتقی خلجی]]، مقدمه نویسندگان و محتوای مطالب در هفت فصل می‌باشد. | کتاب دارای مقدمه‌ای به قلم [[فاضل لنکرانی، محمدجواد|محمدجواد فاضل لنکرانی]]، فهرست مطالب، سرآغازی به قلم [[خلجی، محمدتقی|محمدتقی خلجی]]، مقدمه نویسندگان و محتوای مطالب در هفت فصل می‌باشد. | ||
نویسنده از هفتاد و یک اثر به‌عنوان منبع استفاده کرده است؛ از جمله: قرآن کریم، نهج‌البلاغه، صحیفه سجادیه، الهیات [[الشفاء|شفای بوعلی]]، [[مروج الذهب و معادن الجوهر]] [[مسعودی، علی بن حسین|مسعودی]]، ملل و نحل [[شهرستانی، محمد بن عبدالکریم|شهرستانی]]، مقتل الحسين خوارزمی، عيون أخبار الرضا و کمال‌الدين و تمام النعمة [[ | نویسنده از هفتاد و یک اثر به‌عنوان منبع استفاده کرده است؛ از جمله: قرآن کریم، نهج‌البلاغه، صحیفه سجادیه، الهیات [[الشفاء|شفای بوعلی]]، [[مروج الذهب و معادن الجوهر]] [[مسعودی، علی بن حسین|مسعودی]]، ملل و نحل [[شهرستانی، محمد بن عبدالکریم|شهرستانی]]، مقتل الحسين خوارزمی، عيون أخبار الرضا و کمال‌الدين و تمام النعمة [[ابن بابویه، محمد بن علی|صدوق]]، رجال کشّی، اصول و فروع کافی، اختصاص و امالی مفید، [[الاحتجاج (نشر المرتضی)|احتجاج]] طبرسی، [[التفسير (عیاشی)|تفسیر عیاشی]]، [[مجمع البيان في تفسير القرآن|مجمع البيان طبرسی]]، الملهوف علی قتلی الطفوف [[ابن طاووس، علی بن موسی|ابن طاوس]]، [[تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة|وسائل الشيعة]] [[حر عاملی، محمد بن حسن|شیخ حر عاملی]]، [[الغدير في الكتاب و السنة و الأدب|الغدير]] [[امینی نجفی، عبدالحسین|علامه امینی]] و... | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
مقدمه کتاب را [[فاضل لنکرانی، محمدجواد|محمدجواد فاضل لنکرانی]]، فرزند آیت‌الله فاضل، نوشته است. او در مقدمه، تأکید می‌کند که امامت از اصول دین است و شاهدی بر این مطلب از مرحوم نراقی می‌آورد و از محقق و بازنویس کتاب تشکر می‌کند<ref>ر.ک: مقدمه اول، ص5-8</ref> | مقدمه کتاب را [[فاضل لنکرانی، محمدجواد|محمدجواد فاضل لنکرانی]]، فرزند آیت‌الله فاضل، نوشته است. او در مقدمه، تأکید می‌کند که امامت از اصول دین است و شاهدی بر این مطلب از مرحوم نراقی می‌آورد و از محقق و بازنویس کتاب تشکر می‌کند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32274/1/5 ر.ک: مقدمه اول، ص5-8]</ref>. | ||
نویسنده‌ی سرآغاز، آموزه امامت را فعال‌ترین حوزه فکری مسلمانان می‌شمارد. او به روایتی از [[امام رضا(ع)]]، کلامی از [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]] و حدیثی از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] در این‌باره تمسک می‌کند. وی در میان روایات و وقایع دال بر امامت، یوم‌الدار و غدیر خم را دارای اهمیت ویژه‌ای می‌داند<ref>ر.ک: سرآغاز، ص17-22</ref> | نویسنده‌ی سرآغاز، آموزه امامت را فعال‌ترین حوزه فکری مسلمانان می‌شمارد. او به روایتی از [[امام رضا(ع)]]، کلامی از [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]] و حدیثی از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] در این‌باره تمسک می‌کند. وی در میان روایات و وقایع دال بر امامت، یوم‌الدار و غدیر خم را دارای اهمیت ویژه‌ای می‌داند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32274/1/17 ر.ک: سرآغاز، ص17-22]</ref>. | ||
او در سرآغاز از عصمت امامان(ع)، ضرورت وجود امام و وصیت پیامبر(ص) در این‌باره، مهم‌ترین نقش دینی امام(ع) که همان جانشینی پیامبر خدا در امور دنیوی و اخروی است و بیان این امر که این مسئله بنیاد اختلافات شیعه و سنی است، صحبت می‌کند. خلجی توضیح مفصلی درباره حدیث ثقلین می‌دهد، سپس از یکسانی ظاهری انسانها و تفاوت معنوی آنان سخن می‌گوید و بیان می‌دارد که همین امر است که برخی را به این اشتباه انداخته که پیامبری که مانند ابوجهل غذا می‌خورد و در بازارها راه می‌رود، چه فرقی با او می‌تواند داشته باشد؟ او می‌گوید: همین نوع نگاه درباره علی(ع) هم پیش آمده. وی با رد این نوع نگاه و تأیید سخنش با تمسک به خطبه 2 نهج‌البلاغه جایگاه اهل‌بیت(ع) را با هیچ‌کس قابل قیاس نمی‌داند و می‌نویسد: چراغ مُرده کجا؟ شمع آفتاب کجا<ref>ر.ک: همان، ص22-59</ref> | او در سرآغاز از عصمت امامان(ع)، ضرورت وجود امام و وصیت پیامبر(ص) در این‌باره، مهم‌ترین نقش دینی امام(ع) که همان جانشینی پیامبر خدا در امور دنیوی و اخروی است و بیان این امر که این مسئله بنیاد اختلافات شیعه و سنی است، صحبت می‌کند. خلجی توضیح مفصلی درباره حدیث ثقلین می‌دهد، سپس از یکسانی ظاهری انسانها و تفاوت معنوی آنان سخن می‌گوید و بیان می‌دارد که همین امر است که برخی را به این اشتباه انداخته که پیامبری که مانند ابوجهل غذا می‌خورد و در بازارها راه می‌رود، چه فرقی با او می‌تواند داشته باشد؟ او می‌گوید: همین نوع نگاه درباره علی(ع) هم پیش آمده. وی با رد این نوع نگاه و تأیید سخنش با تمسک به خطبه 2 نهج‌البلاغه جایگاه اهل‌بیت(ع) را با هیچ‌کس قابل قیاس نمی‌داند و می‌نویسد: چراغ مُرده کجا؟ شمع آفتاب کجا<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32274/1/22 ر.ک: همان، ص22-59]</ref>. | ||
نویسنده در مقدمه با کنار هم چیدن سه مقدمه: جهانی و جاودانه بودن هویت آیین اسلام، پایان‌بخش بودن نبوت محمد(ص) نسبت به زنجیره انبیا و حیات محدود جسمانی پیامبر اسلام(ص) برخلاف آیین جاودانی‌اش، بر لزوم پیگیری رسالت او در قالب امامت استدلال می‌کند و نشان می‌دهد که مسئله امامت در اسلام به جدی‌ترین صورت از آغاز دعوت پیامبر(ص) تا روز رحلت، مطرح بوده و جزو ارکان اصلی اسلام قرار داده شده؛ چنان‌که شیعه نیز چنین عقیده‌ای دارد و امامت را از اصول دین می‌شمارد<ref>ر.ک: مقدمه مؤلف، ص63-72</ref> | نویسنده در مقدمه با کنار هم چیدن سه مقدمه: جهانی و جاودانه بودن هویت آیین اسلام، پایان‌بخش بودن نبوت محمد(ص) نسبت به زنجیره انبیا و حیات محدود جسمانی پیامبر اسلام(ص) برخلاف آیین جاودانی‌اش، بر لزوم پیگیری رسالت او در قالب امامت استدلال می‌کند و نشان می‌دهد که مسئله امامت در اسلام به جدی‌ترین صورت از آغاز دعوت پیامبر(ص) تا روز رحلت، مطرح بوده و جزو ارکان اصلی اسلام قرار داده شده؛ چنان‌که شیعه نیز چنین عقیده‌ای دارد و امامت را از اصول دین می‌شمارد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32274/1/63 ر.ک: مقدمه مؤلف، ص63-72]</ref>. | ||
در فصل اول درباره اولوالامر بحث می‌شود و با نگاهی گذارا به روایات، بیان می‌شود که اولوالامر چه کسانی هستند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص75-96</ref> | در فصل اول درباره اولوالامر بحث می‌شود و با نگاهی گذارا به روایات، بیان می‌شود که اولوالامر چه کسانی هستند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32274/1/75 ر.ک: متن کتاب، ص75-96]</ref> | ||
فصل دوم، آیه ولایت را شرح می‌دهد. نویسنده بیان می‌کند که به‌خاطر جلوگیری از هرج و مرج، سرپرستی مؤمنان برعهده پیامبر و شماری از مؤمنان دیگر قرار داده شده و ضمیر «کُم» در «إنما وليكم...» به همه مسلمانان رجوع می‌کند؛ یعنی گذاشتن سرپرستی همه مؤمنان برعهده همه مؤمنان به‌طور عام، لغو و بیهوده و از ساحت حکمت الهی که در موقعیت تشریع ولایت و سرپرستی برای امت است به‌دور است. او هشت روایت را به این آیه ضمیمه می‌کند و نتیجه پیوست آیه با روایات مذکور را چنین بیان می‌کند: | فصل دوم، آیه ولایت را شرح می‌دهد. نویسنده بیان می‌کند که به‌خاطر جلوگیری از هرج و مرج، سرپرستی مؤمنان برعهده پیامبر و شماری از مؤمنان دیگر قرار داده شده و ضمیر «کُم» در «إنما وليكم...» به همه مسلمانان رجوع می‌کند؛ یعنی گذاشتن سرپرستی همه مؤمنان برعهده همه مؤمنان به‌طور عام، لغو و بیهوده و از ساحت حکمت الهی که در موقعیت تشریع ولایت و سرپرستی برای امت است به‌دور است. او هشت روایت را به این آیه ضمیمه می‌کند و نتیجه پیوست آیه با روایات مذکور را چنین بیان می‌کند: | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۵: | ||
# امامان شیعه هم مانند پیامبر(ص) نباید در انجام رسالتی که بر دوش دارند کوتاهی ورزند؛ | # امامان شیعه هم مانند پیامبر(ص) نباید در انجام رسالتی که بر دوش دارند کوتاهی ورزند؛ | ||
# بازخواست از آنها در قبال مسئولیتی که برعهده دارند؛ | # بازخواست از آنها در قبال مسئولیتی که برعهده دارند؛ | ||
# امامان دارای فهم معصومند؛ یعنی فهم معیار و آشنای به کتاب الهی<ref>ر.ک: همان، ص99–111</ref> | # امامان دارای فهم معصومند؛ یعنی فهم معیار و آشنای به کتاب الهی<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32274/1/99 ر.ک: همان، ص99–111]</ref>. | ||
در فصول بعدی کتاب درباره موارد ذیل بحث می‌شود: امامت ابراهیم(ع) و درخواست‌های او از خداوند؛ رهبری و فرماندهی طالوت، توضیح آیه اصطفاء و بیان اینکه آل ابراهیم به قرینه خطاب پیامبر(ص) به علی(ع) در روایتی و قرائت آیه اصطفاء از زبان امام حسین(ع) در کربلا برای لشکر دشمن، همان امامان معصومند؛ نگاهی به آیات علم غیب درباره پیامبران و بیان علم امام(ع) و آگاهی‌اش از علم غیب بر مبنای روایات؛ مسئله عاشورا و امام حسین(ع) و بیان خطاهای نویسنده کتاب شهید جاوید در تبیین این مسئله<ref>ر.ک: همان، ص115-279</ref> | در فصول بعدی کتاب درباره موارد ذیل بحث می‌شود: امامت ابراهیم(ع) و درخواست‌های او از خداوند؛ رهبری و فرماندهی طالوت، توضیح آیه اصطفاء و بیان اینکه آل ابراهیم به قرینه خطاب پیامبر(ص) به علی(ع) در روایتی و قرائت آیه اصطفاء از زبان امام حسین(ع) در کربلا برای لشکر دشمن، همان امامان معصومند؛ نگاهی به آیات علم غیب درباره پیامبران و بیان علم امام(ع) و آگاهی‌اش از علم غیب بر مبنای روایات؛ مسئله عاشورا و امام حسین(ع) و بیان خطاهای نویسنده کتاب شهید جاوید در تبیین این مسئله<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32274/1/115 ر.ک: همان، ص115-279]</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
فهرست مطالب در ابتدا و کتابنامه در پایان کتاب ذکر شده است. در مقدمه آمده که کتاب حاضر به‌خاطر گذشت زمان و درعین‌حال اقبال مخاطبان به آن، احتیاج به ویرایش پیدا کرده که این امر در زمان حیات نویسنده به دست [[خلجی، محمدتقی|محمدتقی خلجی]] صورت گرفته است و مقابله متن جدید و قدیم توسط محمدرضا فاضل کاشانی انجام شده است<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص7-8</ref> | فهرست مطالب در ابتدا و کتابنامه در پایان کتاب ذکر شده است. در مقدمه آمده که کتاب حاضر به‌خاطر گذشت زمان و درعین‌حال اقبال مخاطبان به آن، احتیاج به ویرایش پیدا کرده که این امر در زمان حیات نویسنده به دست [[خلجی، محمدتقی|محمدتقی خلجی]] صورت گرفته است و مقابله متن جدید و قدیم توسط محمدرضا فاضل کاشانی انجام شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32274/1/7ع ر.ک: مقدمه کتاب، ص7-8]</ref>. | ||
بازنویس کتاب، در پایان سرآغاز متذکر می‌شود: این کتاب نوشته آیت‌الله [[فاضل موحدی لنکرانی، محمد|محمد فاضل لنکرانی]] و آیت‌الله اشراقی در حوزه امامت است که پس از بازنویسی و تکمیل، پانوشت، سرآغاز، تنظیم مطالب و جابه‌جایی پاره‌ای از آنها به همان نام منتشر شده است. اساس کار وی در بازنویسی بر این بوده که با حفظ مباحث مطرح‌شده، افزون بر فهرست آیات و منابع روایات، مطالب کتاب به‌گونه‌ای مطرح شود که فهم آن برای همه، به‌ویژه جوانان سهل و هموار باشد و برای همین در بازنویسی از تکراری که در برخی مباحث کتاب بوده، خبری نیست. سرآغاز و پانوشت‌ها صرفا برای توضیح بیشتر متن کتاب آمده است<ref>ر.ک: سرآغاز، ص59-60</ref> | بازنویس کتاب، در پایان سرآغاز متذکر می‌شود: این کتاب نوشته آیت‌الله [[فاضل موحدی لنکرانی، محمد|محمد فاضل لنکرانی]] و آیت‌الله اشراقی در حوزه امامت است که پس از بازنویسی و تکمیل، پانوشت، سرآغاز، تنظیم مطالب و جابه‌جایی پاره‌ای از آنها به همان نام منتشر شده است. اساس کار وی در بازنویسی بر این بوده که با حفظ مباحث مطرح‌شده، افزون بر فهرست آیات و منابع روایات، مطالب کتاب به‌گونه‌ای مطرح شود که فهم آن برای همه، به‌ویژه جوانان سهل و هموار باشد و برای همین در بازنویسی از تکراری که در برخی مباحث کتاب بوده، خبری نیست. سرآغاز و پانوشت‌ها صرفا برای توضیح بیشتر متن کتاب آمده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32274/1/59 ر.ک: سرآغاز، ص59-60]</ref>. | ||
این کتاب با عنوان «حماة الوحي» به عربی ترجمه شده است. | این کتاب با عنوان «حماة الوحي» به عربی ترجمه شده است. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
<references /> | <references/> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
مقدمه و متن کتاب. | مقدمه و متن کتاب. | ||
== وابسته‌ها == | {{سرور شهیدان}} | ||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[آیین کشورداری از دیدگاه امام علی(ع)]] | |||
[[حماة الوحي]] | |||
[[حسین عليه‌السلام شهید آگاه و رهبر نجات‌بخش]] | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:امام حسین(ع)]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۲ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۲۱:۱۹
| پاسداران وحي | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | فاضل موحدی لنکرانی، محمد (نویسنده)
خلجی، محمدتقی (نویسنده) اشراقی، شهاب‌الدین (نویسنده) |
| ناشر | مرکز فقهي ائمه اطهار عليهم‌السلام |
| مکان نشر | ايران - قم |
| سال نشر | 1387ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-964-7709-82-8 |
| موضوع | امامت - جنبه‌های قرآنی
حسين بن علي(ع)، امام سوم، 4 - 61ق. - نقد و تفسير خاندان نبوت در قرآن علم امام |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
پاسداران وحی، کتابی است تاریخی - کلامی و با موضوع امامت. این اثر فارسی تألیف محمد فاضل لنکرانی و شهاب‌الدین اشراقی است. پاسداران وحى مشتمل بر مباحثی درباره مقام امامت، علم امام و آگاهی امام حسین(ع) نسبت به واقعه کربلاست. نویسنده بخشی از این کتاب را به انگیزه پاسخ به برخی اشکالات کتاب شهید جاوید اثر نعمت‌الله صالحی نجف‌آبادی نوشته است.
ساختار
کتاب دارای مقدمه‌ای به قلم محمدجواد فاضل لنکرانی، فهرست مطالب، سرآغازی به قلم محمدتقی خلجی، مقدمه نویسندگان و محتوای مطالب در هفت فصل می‌باشد. نویسنده از هفتاد و یک اثر به‌عنوان منبع استفاده کرده است؛ از جمله: قرآن کریم، نهج‌البلاغه، صحیفه سجادیه، الهیات شفای بوعلی، مروج الذهب و معادن الجوهر مسعودی، ملل و نحل شهرستانی، مقتل الحسين خوارزمی، عيون أخبار الرضا و کمال‌الدين و تمام النعمة صدوق، رجال کشّی، اصول و فروع کافی، اختصاص و امالی مفید، احتجاج طبرسی، تفسیر عیاشی، مجمع البيان طبرسی، الملهوف علی قتلی الطفوف ابن طاوس، وسائل الشيعة شیخ حر عاملی، الغدير علامه امینی و...
گزارش محتوا
مقدمه کتاب را محمدجواد فاضل لنکرانی، فرزند آیت‌الله فاضل، نوشته است. او در مقدمه، تأکید می‌کند که امامت از اصول دین است و شاهدی بر این مطلب از مرحوم نراقی می‌آورد و از محقق و بازنویس کتاب تشکر می‌کند[۱].
نویسنده‌ی سرآغاز، آموزه امامت را فعال‌ترین حوزه فکری مسلمانان می‌شمارد. او به روایتی از امام رضا(ع)، کلامی از شیخ طوسی و حدیثی از امام صادق(ع) در این‌باره تمسک می‌کند. وی در میان روایات و وقایع دال بر امامت، یوم‌الدار و غدیر خم را دارای اهمیت ویژه‌ای می‌داند[۲].
او در سرآغاز از عصمت امامان(ع)، ضرورت وجود امام و وصیت پیامبر(ص) در این‌باره، مهم‌ترین نقش دینی امام(ع) که همان جانشینی پیامبر خدا در امور دنیوی و اخروی است و بیان این امر که این مسئله بنیاد اختلافات شیعه و سنی است، صحبت می‌کند. خلجی توضیح مفصلی درباره حدیث ثقلین می‌دهد، سپس از یکسانی ظاهری انسانها و تفاوت معنوی آنان سخن می‌گوید و بیان می‌دارد که همین امر است که برخی را به این اشتباه انداخته که پیامبری که مانند ابوجهل غذا می‌خورد و در بازارها راه می‌رود، چه فرقی با او می‌تواند داشته باشد؟ او می‌گوید: همین نوع نگاه درباره علی(ع) هم پیش آمده. وی با رد این نوع نگاه و تأیید سخنش با تمسک به خطبه 2 نهج‌البلاغه جایگاه اهل‌بیت(ع) را با هیچ‌کس قابل قیاس نمی‌داند و می‌نویسد: چراغ مُرده کجا؟ شمع آفتاب کجا[۳].
نویسنده در مقدمه با کنار هم چیدن سه مقدمه: جهانی و جاودانه بودن هویت آیین اسلام، پایان‌بخش بودن نبوت محمد(ص) نسبت به زنجیره انبیا و حیات محدود جسمانی پیامبر اسلام(ص) برخلاف آیین جاودانی‌اش، بر لزوم پیگیری رسالت او در قالب امامت استدلال می‌کند و نشان می‌دهد که مسئله امامت در اسلام به جدی‌ترین صورت از آغاز دعوت پیامبر(ص) تا روز رحلت، مطرح بوده و جزو ارکان اصلی اسلام قرار داده شده؛ چنان‌که شیعه نیز چنین عقیده‌ای دارد و امامت را از اصول دین می‌شمارد[۴].
در فصل اول درباره اولوالامر بحث می‌شود و با نگاهی گذارا به روایات، بیان می‌شود که اولوالامر چه کسانی هستند[۵]
فصل دوم، آیه ولایت را شرح می‌دهد. نویسنده بیان می‌کند که به‌خاطر جلوگیری از هرج و مرج، سرپرستی مؤمنان برعهده پیامبر و شماری از مؤمنان دیگر قرار داده شده و ضمیر «کُم» در «إنما وليكم...» به همه مسلمانان رجوع می‌کند؛ یعنی گذاشتن سرپرستی همه مؤمنان برعهده همه مؤمنان به‌طور عام، لغو و بیهوده و از ساحت حکمت الهی که در موقعیت تشریع ولایت و سرپرستی برای امت است به‌دور است. او هشت روایت را به این آیه ضمیمه می‌کند و نتیجه پیوست آیه با روایات مذکور را چنین بیان می‌کند:
- امامان شیعه مانند پیامبر(ص) هدایتگر مردمند؛
- آموزه‌های قرآنی، بیانگر طرحی است که بر اساس آن جامعه دینی تدبیر می‌شود؛
- امامان شیعه هم مانند پیامبر(ص) نباید در انجام رسالتی که بر دوش دارند کوتاهی ورزند؛
- بازخواست از آنها در قبال مسئولیتی که برعهده دارند؛
- امامان دارای فهم معصومند؛ یعنی فهم معیار و آشنای به کتاب الهی[۶].
در فصول بعدی کتاب درباره موارد ذیل بحث می‌شود: امامت ابراهیم(ع) و درخواست‌های او از خداوند؛ رهبری و فرماندهی طالوت، توضیح آیه اصطفاء و بیان اینکه آل ابراهیم به قرینه خطاب پیامبر(ص) به علی(ع) در روایتی و قرائت آیه اصطفاء از زبان امام حسین(ع) در کربلا برای لشکر دشمن، همان امامان معصومند؛ نگاهی به آیات علم غیب درباره پیامبران و بیان علم امام(ع) و آگاهی‌اش از علم غیب بر مبنای روایات؛ مسئله عاشورا و امام حسین(ع) و بیان خطاهای نویسنده کتاب شهید جاوید در تبیین این مسئله[۷].
وضعیت کتاب
فهرست مطالب در ابتدا و کتابنامه در پایان کتاب ذکر شده است. در مقدمه آمده که کتاب حاضر به‌خاطر گذشت زمان و درعین‌حال اقبال مخاطبان به آن، احتیاج به ویرایش پیدا کرده که این امر در زمان حیات نویسنده به دست محمدتقی خلجی صورت گرفته است و مقابله متن جدید و قدیم توسط محمدرضا فاضل کاشانی انجام شده است[۸].
بازنویس کتاب، در پایان سرآغاز متذکر می‌شود: این کتاب نوشته آیت‌الله محمد فاضل لنکرانی و آیت‌الله اشراقی در حوزه امامت است که پس از بازنویسی و تکمیل، پانوشت، سرآغاز، تنظیم مطالب و جابه‌جایی پاره‌ای از آنها به همان نام منتشر شده است. اساس کار وی در بازنویسی بر این بوده که با حفظ مباحث مطرح‌شده، افزون بر فهرست آیات و منابع روایات، مطالب کتاب به‌گونه‌ای مطرح شود که فهم آن برای همه، به‌ویژه جوانان سهل و هموار باشد و برای همین در بازنویسی از تکراری که در برخی مباحث کتاب بوده، خبری نیست. سرآغاز و پانوشت‌ها صرفا برای توضیح بیشتر متن کتاب آمده است[۹].
این کتاب با عنوان «حماة الوحي» به عربی ترجمه شده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.