اخلاق محسنی: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ')
    جز (جایگزینی متن - 'کاشفی، حسین' به 'کاشفی، حسین بن علی')
     
    خط ۵: خط ۵:
    | پدیدآورندگان
    | پدیدآورندگان
    | پدیدآوران =  
    | پدیدآوران =  
    [[کاشفی، حسین بن علی]] (نويسنده)
    [[کاشفی، حسین بن علی بن علی]] (نويسنده)
    [[نقیبی، حسن]] (مصحح و محقق)
    [[نقیبی، حسن]] (مصحح و محقق)
    |زبان
    |زبان
    خط ۲۶: خط ۲۶:
    }}
    }}


    '''اخلاق محسنی'''، اثر [[کاشفی، حسین|کمال‌الدین حسین بن علی واعظ کاشفی سبزواری بیهقی]] (متوفی 910ق/ 1504م)، کتابی است درباره اخلاق که با تصحیح و تحقیق [[نقیبی، سید حسن|سید حسن نقیبی]] منتشر شده است.
    '''اخلاق محسنی'''، اثر [[کاشفی، حسین بن علی|کمال‌الدین حسین بن علی واعظ کاشفی سبزواری بیهقی]] (متوفی 910ق/ 1504م)، کتابی است درباره اخلاق که با تصحیح و تحقیق [[نقیبی، سید حسن|سید حسن نقیبی]] منتشر شده است.


    کتاب حاضر که با قلمى شیوا و عبارت‌هاى گویای نویسنده تدوین شده، مواعظى بوده که خود وى آنها را در خطابه‌هاى خویش براى مردم بیان مى‌کرده است<ref>ر.ک: سخن ما، ص18</ref>. وی نگارش کتاب را در سال 900ق به پایان برده و آن را به نام شاه سلطان حسین میرزا بن بایقرا و فرزندش محسن میرزا نگاشته است. نام دیگر کتاب، «جواهر الأسرار» بوده و جمله «اخلاق ناصری»، تاریخ رمزی کتابت آن است<ref>ر.ک: مقدمه تحقیق، ص23</ref>.
    کتاب حاضر که با قلمى شیوا و عبارت‌هاى گویای نویسنده تدوین شده، مواعظى بوده که خود وى آنها را در خطابه‌هاى خویش براى مردم بیان مى‌کرده است<ref>ر.ک: سخن ما، ص18</ref>. وی نگارش کتاب را در سال 900ق به پایان برده و آن را به نام شاه سلطان حسین میرزا بن بایقرا و فرزندش محسن میرزا نگاشته است. نام دیگر کتاب، «جواهر الأسرار» بوده و جمله «اخلاق ناصری»، تاریخ رمزی کتابت آن است<ref>ر.ک: مقدمه تحقیق، ص23</ref>.


    آنچه باعث اهمیت ویژه کتاب می‌شود، آن است که [[کاشفی، حسین|کاشفی]] در قرن نهم، حدود چهار قرن پیش از تشکیل مجمع بین‌المللی حقوق بشر و انتشار اعلامیه‌های جهانی حقوق بشر، در کتاب خود که نوعی الگوبرداری از «اخلاق ناصری» و «اخلاق جلالی» است، به بیان آرا و نظریات اساسی خویش در قالب موعظه و نصیحت پرداخته و با بهره‌گیری از مکتب و فرهنگ اسلام و فرهنگ غنی ایران، مؤلفه‌های حقوقی انسان را بیان کرده و همگان را به رعایت این حقوق فراخوانده است<ref>ر.ک: عباسی‌نسب، سمیه و دیگران، ص2186</ref>.
    آنچه باعث اهمیت ویژه کتاب می‌شود، آن است که [[کاشفی، حسین بن علی|کاشفی]] در قرن نهم، حدود چهار قرن پیش از تشکیل مجمع بین‌المللی حقوق بشر و انتشار اعلامیه‌های جهانی حقوق بشر، در کتاب خود که نوعی الگوبرداری از «اخلاق ناصری» و «اخلاق جلالی» است، به بیان آرا و نظریات اساسی خویش در قالب موعظه و نصیحت پرداخته و با بهره‌گیری از مکتب و فرهنگ اسلام و فرهنگ غنی ایران، مؤلفه‌های حقوقی انسان را بیان کرده و همگان را به رعایت این حقوق فراخوانده است<ref>ر.ک: عباسی‌نسب، سمیه و دیگران، ص2186</ref>.


    هرچند این کتاب برای زمامداران و سلاطین نوشته شده و باید توسط اهل دولت و حکومت مورد مطالعه قرار گیرد، ولی برای عموم مردم نیز دارای موعظه، نصیحت و فواید و حکایات اخلاقی است و غالب بندهای اعلامیه جهانی حقوق بشر و سایر اسناد حقوق بشری در آن مشهود است<ref>ر.ک: همان</ref>.
    هرچند این کتاب برای زمامداران و سلاطین نوشته شده و باید توسط اهل دولت و حکومت مورد مطالعه قرار گیرد، ولی برای عموم مردم نیز دارای موعظه، نصیحت و فواید و حکایات اخلاقی است و غالب بندهای اعلامیه جهانی حقوق بشر و سایر اسناد حقوق بشری در آن مشهود است<ref>ر.ک: همان</ref>.


    اولین و بیشترین حقی که [[کاشفی، حسین|سبزواری]] در کتاب به آن اشاره کرده، حق مردم بر حاکم است و به والیان و حاکمان در رعایت حقوق مردم و تأمین نیازهای آنان، سفارش اکید کرده و معتقد است که اجرای عدل توسط حاکمان، باعث سعادت جامعه می‌شود. در ادامه به حق برخورداری از عدالت، حقوق نیازمندان، حق همسایه و خویشاوند، حق مهمان، پایبندی به عهد و پیمان، حق خداوند بر بنده، حقوق والدین، حق حاکم بر مردم، امانت‌داری، امر به معروف و نهی از منکر و... اشاره کرده است<ref>ر.ک: همان</ref>.
    اولین و بیشترین حقی که [[کاشفی، حسین بن علی|سبزواری]] در کتاب به آن اشاره کرده، حق مردم بر حاکم است و به والیان و حاکمان در رعایت حقوق مردم و تأمین نیازهای آنان، سفارش اکید کرده و معتقد است که اجرای عدل توسط حاکمان، باعث سعادت جامعه می‌شود. در ادامه به حق برخورداری از عدالت، حقوق نیازمندان، حق همسایه و خویشاوند، حق مهمان، پایبندی به عهد و پیمان، حق خداوند بر بنده، حقوق والدین، حق حاکم بر مردم، امانت‌داری، امر به معروف و نهی از منکر و... اشاره کرده است<ref>ر.ک: همان</ref>.


    ==پانویس==
    ==پانویس==

    نسخهٔ کنونی تا ‏۷ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۰۶

    اخلاق محسنی
    اخلاق محسنی
    پدیدآورانکاشفی، حسین بن علی بن علی (نويسنده) نقیبی، حسن (مصحح و محقق)
    ناشراکادیمیة الحکمة العقلیة
    مکان نشرایران - قم
    سال نشر13سده
    چاپ1
    زبانفارسی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    /ک2الف3 247/55 BP
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    اخلاق محسنی، اثر کمال‌الدین حسین بن علی واعظ کاشفی سبزواری بیهقی (متوفی 910ق/ 1504م)، کتابی است درباره اخلاق که با تصحیح و تحقیق سید حسن نقیبی منتشر شده است.

    کتاب حاضر که با قلمى شیوا و عبارت‌هاى گویای نویسنده تدوین شده، مواعظى بوده که خود وى آنها را در خطابه‌هاى خویش براى مردم بیان مى‌کرده است[۱]. وی نگارش کتاب را در سال 900ق به پایان برده و آن را به نام شاه سلطان حسین میرزا بن بایقرا و فرزندش محسن میرزا نگاشته است. نام دیگر کتاب، «جواهر الأسرار» بوده و جمله «اخلاق ناصری»، تاریخ رمزی کتابت آن است[۲].

    آنچه باعث اهمیت ویژه کتاب می‌شود، آن است که کاشفی در قرن نهم، حدود چهار قرن پیش از تشکیل مجمع بین‌المللی حقوق بشر و انتشار اعلامیه‌های جهانی حقوق بشر، در کتاب خود که نوعی الگوبرداری از «اخلاق ناصری» و «اخلاق جلالی» است، به بیان آرا و نظریات اساسی خویش در قالب موعظه و نصیحت پرداخته و با بهره‌گیری از مکتب و فرهنگ اسلام و فرهنگ غنی ایران، مؤلفه‌های حقوقی انسان را بیان کرده و همگان را به رعایت این حقوق فراخوانده است[۳].

    هرچند این کتاب برای زمامداران و سلاطین نوشته شده و باید توسط اهل دولت و حکومت مورد مطالعه قرار گیرد، ولی برای عموم مردم نیز دارای موعظه، نصیحت و فواید و حکایات اخلاقی است و غالب بندهای اعلامیه جهانی حقوق بشر و سایر اسناد حقوق بشری در آن مشهود است[۴].

    اولین و بیشترین حقی که سبزواری در کتاب به آن اشاره کرده، حق مردم بر حاکم است و به والیان و حاکمان در رعایت حقوق مردم و تأمین نیازهای آنان، سفارش اکید کرده و معتقد است که اجرای عدل توسط حاکمان، باعث سعادت جامعه می‌شود. در ادامه به حق برخورداری از عدالت، حقوق نیازمندان، حق همسایه و خویشاوند، حق مهمان، پایبندی به عهد و پیمان، حق خداوند بر بنده، حقوق والدین، حق حاکم بر مردم، امانت‌داری، امر به معروف و نهی از منکر و... اشاره کرده است[۵].

    پانویس

    1. ر.ک: سخن ما، ص18
    2. ر.ک: مقدمه تحقیق، ص23
    3. ر.ک: عباسی‌نسب، سمیه و دیگران، ص2186
    4. ر.ک: همان
    5. ر.ک: همان

    منابع مقاله

    1. سخن ما و مقدمه تحقیق.
    2. عباسی‌نسب، سمیه؛ جعفری، مریم؛ شریف‌پور، عنایت‌الله، «بررسی حقوق انسان در کتاب اخلاق محسنی»، پایگاه مجلات تخصصی نور، جامعه‌شناسی سیاسی ایران، بهمن 1401- شماره 27.

    وابسته‌ها