گنجینه بهارستان (علوم قرآنی و روایی): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'کاشفی، حسین' به 'کاشفی، حسین بن علی'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'کاشفی، حسین' به 'کاشفی، حسین بن علی')
 
(۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱۹: خط ۱۹:
| شابک =964-422-299-7
| شابک =964-422-299-7
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =19978
| کتابخانۀ دیجیتال نور =14077
| کتابخوان همراه نور =14077
| کتابخوان همراه نور =14077
| کد پدیدآور =
| کد پدیدآور =
خط ۲۶: خط ۲۶:
}}
}}


{{کاربردهای دیگر|علوم قرآنی (ابهام‌زدایی)}}
'''گنجینه بهارستان''' ‏ مجموعه کتاب‌هایی است که توسط چند نویسنده معاصر گردآوری شده و شامل موضوعات متنوعی از جمله علوم قرآن، علوم روایی، حکمت، فقه و اصول، اخلاق، ادبیات فارسی و عربی، تاریخ و جغرافیا و غیره است. این اثر نخستین دفتر از علوم قرآنی و روایی و سومین مجلد از مجموعه گنجینه بهارستان است که توسط [[جهرمی، سید مهدی|سید مهدی جهرمی]] گردآوری شده است.
'''گنجینه بهارستان''' ‏ مجموعه کتاب‌هایی است که توسط چند نویسنده معاصر گردآوری شده و شامل موضوعات متنوعی از جمله علوم قرآن، علوم روایی، حکمت، فقه و اصول، اخلاق، ادبیات فارسی و عربی، تاریخ و جغرافیا و غیره است. این اثر نخستین دفتر از علوم قرآنی و روایی و سومین مجلد از مجموعه گنجینه بهارستان است که توسط [[جهرمی، سید مهدی|سید مهدی جهرمی]] گردآوری شده است.


خط ۳۲: خط ۳۳:


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
در مقدمه کتاب مطالب ارزنده‌ای در مورد ویژگی‌ها و اهداف این مجموعه نوشتار ذکر شده است از جمله اینکه،‎ این اثر در پی جمع‌آوری آثار و رسائلی است که: الف) از لحاظ کمی پس از تصحیح، حداکثر در حدود صد صفحه باشند؛ ب) رساله‌هایی آورده شده است که حداقل یک نسخه از آن از در کتابخانه مجلس موجود است؛ ج) چون هدف اصلی از این نوشتار بازخوانی و احیای رساله‌های موجود در کتابخانه مجلس است، اصراری بر بهره برداری از نسخ موجود در دیگر کتابخانه‌ها نیست؛ د) اولویت با در این مجموعه با رسائلی است که تا کنون به زیور طبع آراسته نشده است.
در مقدمه کتاب مطالب ارزنده‌ای در مورد ویژگی‌ها و اهداف این مجموعه نوشتار ذکر شده است از جمله اینکه،‎ این اثر در پی جمع‌آوری آثار و رسائلی است که: الف) از لحاظ کمی پس از تصحیح، حداکثر در حدود صد صفحه باشند؛ ب) رساله‌هایی آورده شده است که حداقل یک نسخه از آن از در کتابخانه مجلس موجود است؛ ج) چون هدف اصلی از این نوشتار بازخوانی و احیای رساله‌های موجود در کتابخانه مجلس است، اصراری بر بهره‌برداری از نسخ موجود در دیگر کتابخانه‌ها نیست؛ د) اولویت با در این مجموعه با رسائلی است که تا کنون به زیور طبع آراسته نشده است.


در جلد اول کتاب، هفده رساله جمع‌آوری‌شده است که در دو بخش عمده علوم قرآنى و علوم روایى مطالب را عرضه می‌کند. در بخش علوم قرآنى به ترتیب رساله‌های زیر است:
در جلد اول کتاب، هفده رساله جمع‌آوری‌شده است که در دو بخش عمده علوم قرآنى و علوم روایى مطالب را عرضه می‌کند. در بخش علوم قرآنى به ترتیب رساله‌های زیر است:
# رسم القرآن: از کهن‎ترین رسائل فارسى در زمینه رسم‌الخط‍‎ قرآن که توسط‍‎ ابوبکر بن احمد بن حسین بن مهران نیشابورى(295-381ق) تألیف گردیده و داراى اهمیت ویژه‌اى در زمینه کتابت قرآن هست. رساله حاضر، به تاریخ ۱۰۱۴ هجرى کتابت یافته است، از این رساله تحریرهاى متعددى به عربى یا به ترجمه فارسى در دست است. یکى از نسخه‌هاى فارسى آن در مجموعه رسائل فارسى (دفتر چهارم) بنیاد پژوهش‌هاى اسلامى آستان قدس تحت عنوان اختلافات هجاء قرآنى با مقدمه‌اى سودمند انتشار یافته است که در مواردى نه اندک، با نسخه کتابخانه مجلس اختلاف دارد<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19978/1/28 مقدمه، صفحه بیست‌وهشت]</ref>.
# رسم القرآن: از کهن‎ترین رسائل فارسى در زمینه رسم‌الخط‍‎ قرآن که توسط‍‎ ابوبکر بن احمد بن حسین بن مهران نیشابورى(295-381ق) تألیف گردیده و داراى اهمیت ویژه‌اى در زمینه کتابت قرآن هست. رساله حاضر، به تاریخ ۱۰۱۴ هجرى کتابت یافته است، از این رساله تحریرهاى متعددى به عربى یا به ترجمه فارسى در دست است. یکى از نسخه‌هاى فارسى آن در مجموعه رسائل فارسى (دفتر چهارم) بنیاد پژوهش‌هاى اسلامى آستان قدس تحت عنوان اختلافات هجاء قرآنى با مقدمه‌اى سودمند انتشار یافته است که در مواردى نه اندک، با نسخه کتابخانه مجلس اختلاف دارد<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19978/1/28 مقدمه، صفحه بیست‌وهشت]</ref>.
# سلك البيان: تألیف ملا محمدجعفر استرآبادى(1198-1263ق) معروف به شریعتمدار که در آن به بیان کلمات قرآنى که احتمال اشتباه در قرائت آن‌ها وجود دارد پرداخته و به ترتیب سوره‌هاى قرآن، به‌تفصیل کلمات مزبور را بیان کرده است. ازآنجاکه در این مجموعه بنا بر اختصار است، سعى شده تا متنى ویراسته و در حد امکان نزدیک به متن مؤلف ارائه گردد و از تقدیم و تعلیق و تحلیل محتوا احتراز گردیده. تنها اندکى تغییر در رسم‌الخط‍‎ رساله به‌عمل‎آمده تا براى خواننده امروزى نامأنوس نباشد. نادرستی‌ها و ناهمگونی‌های نسخه با حرف رمز «س» در پاورقی‌ها مشخص شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19978/1/28 همان]</ref>.
# سلك البيان: تألیف ملا محمدجعفر استرآبادى(1198-1263ق) معروف به شریعتمدار که در آن به بیان کلمات قرآنى که احتمال اشتباه در قرائت آن‌ها وجود دارد پرداخته و به ترتیب سوره‌هاى قرآن، به‌تفصیل کلمات مزبور را بیان کرده است. ازآنجاکه در این مجموعه بنا بر اختصار است، سعى شده تا متنى ویراسته و در حد امکان نزدیک به متن مؤلف ارائه گردد و از تقدیم و تعلیق و تحلیل محتوا احتراز گردیده. تنها اندکى تغییر در رسم‌الخط‍‎ رساله به‌عمل‎آمده تا براى خواننده امروزى نامأنوس نباشد. نادرستی‌ها و ناهمگونی‌های نسخه با حرف رمز «س» در پاورقی‌ها مشخص شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19978/1/28 همان]</ref>.
# عمدة القاري: منظومه‌اى مختصر در علم تجوید که توسط‍‎ مؤلفى ناشناخته به نام حافظ‍‎ شرف به سال 703ق سروده شده؛ رساله داراى یک مقدمه و نه بخش است. در مقدمه به حمد و ثناى پروردگار، پیامبر اکرم(ص) یاران و پیروان ایشان مى‎پردازد و در پى این مقدمه بخشه‌ای نه گانه باب المد، باب الادغام، باب النون الساکنه و التنوین، باب احکام الراات، باب احکام اللامات، باب احکام الوقف، در بیان مخارج، در بیان وقف و بیان وقف کفر می‌آید<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19978/1/28 همان]</ref>.
# عمدة القاري: منظومه‌اى مختصر در علم تجوید که توسط‍‎ مؤلفى ناشناخته به نام حافظ‍‎ شرف به سال 703ق سروده شده؛ رساله داراى یک مقدمه و نه بخش است. در مقدمه به حمد و ثناى پروردگار، پیامبر اکرم(ص) یاران و پیروان ایشان مى‎پردازد و در پى این مقدمه بخشهای نه گانه باب المد، باب الادغام، باب النون الساکنه و التنوین، باب احکام الراات، باب احکام اللامات، باب احکام الوقف، در بیان مخارج، در بیان وقف و بیان وقف کفر می‌آید<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19978/1/28 همان]</ref>.
# تحفة الحفاظ‍‎: منظومه‌اى مفصل‌تر از رساله پیشین، تألیف نصرة بن عمر ملقب به سکندر، از دانشمندان قرن نهم هجرى که با نظمى دل‌نشین خلاصه‌اى از همه احکام تجویدى را از شش کتاب دیگر برگزیده است. موضوعات مطروحه در این منظومه، اگرچه نسبت به کتب دیگرى که در علم تجوید نوشته شده، از جامعیت کافى برخوردار نیست، اما ناظم تلاش نموده است تا مطالب مهم‎ علم تجوید را با گزینش از شش کتاب دیگر براى مبتدیان در این علم گرد آورد. مهم‎ترین موضوعات طرح شده در این منظومه عبارتند از: تعریف تجوید، مخارج حروف، مد، نون ساکن، تنوین، قلب، اظهار، ادغام، اخفا، تاء تأنیث، تفخیم و ترقیق را، تلفظ‍‎ واژه الله، وقف، اشمام، روم، تکبیر، اسامى و مولد قرا، شمار آیات و حروف هجا<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19978/1/28 همان، صفحه بیست‌وهشت و بیست‌ونه]</ref>.
# تحفة الحفاظ‍‎: منظومه‌اى مفصل‌تر از رساله پیشین، تألیف نصرة بن عمر ملقب به سکندر، از دانشمندان قرن نهم هجرى که با نظمى دل‌نشین خلاصه‌اى از همه احکام تجویدى را از شش کتاب دیگر برگزیده است. موضوعات مطروحه در این منظومه، اگرچه نسبت به کتب دیگرى که در علم تجوید نوشته شده، از جامعیت کافى برخوردار نیست، اما ناظم تلاش نموده است تا مطالب مهم‎ علم تجوید را با گزینش از شش کتاب دیگر براى مبتدیان در این علم گرد آورد. مهم‎ترین موضوعات طرح شده در این منظومه عبارتند از: تعریف تجوید، مخارج حروف، مد، نون ساکن، تنوین، قلب، اظهار، ادغام، اخفا، تاء تأنیث، تفخیم و ترقیق را، تلفظ‍‎ واژه الله، وقف، اشمام، روم، تکبیر، اسامى و مولد قرا، شمار آیات و حروف هجا<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19978/1/28 همان، صفحه بیست‌وهشت و بیست‌ونه]</ref>.
# مرادیه: این رساله نیز در علم تجوید به نگارش درآمده و مؤلف ناشناس آن در سده دهم هجرى مى‎زیسته است<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19978/1/29 همان، صفحه بیست‌ونه]</ref>.
# مرادیه: این رساله نیز در علم تجوید به نگارش درآمده و مؤلف ناشناس آن در سده دهم هجرى مى‎زیسته است<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19978/1/29 همان، صفحه بیست‌ونه]</ref>.
خط ۵۱: خط ۵۲:
# الدر المكنون: مجموعه‌اى از 283 حدیث کوتاه منقول از [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] که در ابوابى به ترتیب حروف الفبا توسط‍‎ امین الاسلام [[طبرسی، فضل بن حسن|فضل بن حسن طبرسى]](م 548ق) صاحب [[مجمع البيان في تفسير القرآن|مجمع‌البیان]] گردآورده شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19978/1/31 همان]</ref>.
# الدر المكنون: مجموعه‌اى از 283 حدیث کوتاه منقول از [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] که در ابوابى به ترتیب حروف الفبا توسط‍‎ امین الاسلام [[طبرسی، فضل بن حسن|فضل بن حسن طبرسى]](م 548ق) صاحب [[مجمع البيان في تفسير القرآن|مجمع‌البیان]] گردآورده شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19978/1/31 همان]</ref>.
# سلوة الشيعة: گردآوری اشعار منسوب به [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] پیشینه‌اى دیرینه در میان مسلمانان، اعم‎ از شیعى و سنى، دارد. ابوالحسن على بن احمد فنجگردى(م 513ق) نیز رساله حاضر را که کهن‎ترین مجموعه اشعار منسوب به حضرت است که به دست ما رسیده، با گزینش 64 قطعه از اشعار منسوب فراهم آورده. این رساله که شیفتگان فراوانى از اهل تحقیق چشم‌انتظار نشر آن بوده‌اند در مواردى با دو چاپ موجود دیوان منسوب به حضرت على(ع) نیز مورد مقایسه قرار گرفته است<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19978/1/31 همان]</ref>.
# سلوة الشيعة: گردآوری اشعار منسوب به [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] پیشینه‌اى دیرینه در میان مسلمانان، اعم‎ از شیعى و سنى، دارد. ابوالحسن على بن احمد فنجگردى(م 513ق) نیز رساله حاضر را که کهن‎ترین مجموعه اشعار منسوب به حضرت است که به دست ما رسیده، با گزینش 64 قطعه از اشعار منسوب فراهم آورده. این رساله که شیفتگان فراوانى از اهل تحقیق چشم‌انتظار نشر آن بوده‌اند در مواردى با دو چاپ موجود دیوان منسوب به حضرت على(ع) نیز مورد مقایسه قرار گرفته است<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19978/1/31 همان]</ref>.
# فضل الصلوات: فضیلت صلوات بر پیامبر گرامى اسلام و اهل‎بیت وى مورد اتفاق فرق مختلف اسلام بوده و از دیرباز تا امروز کتاب‌ها و رسائلى در این زمینه به رشته تحریر درآمده. رساله حاضر نیز یکى از آثار مختصر اما ارزشمند در این زمینه است. [[کاشفی، حسین|واعظ‍‎ سبزوارى]] که [[روضة الشهداء]] و [[جواهر التفسیر]] از معروف‎ترین آثار وى است، در این رساله که منتخبى از کتاب تحفة الصلوات خود اوست، به بیان فضیلت و فوائد و آداب و کیفیت صلوات بر پیامبر و اهل‎بیت وى پرداخته است<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19978/1/31 همان، صفحه سی‌ویک و سی‌ودو]</ref>.
# فضل الصلوات: فضیلت صلوات بر پیامبر گرامى اسلام و اهل‎‌بیت وى مورد اتفاق فرق مختلف اسلام بوده و از دیرباز تا امروز کتاب‌ها و رسائلى در این زمینه به رشته تحریر درآمده. رساله حاضر نیز یکى از آثار مختصر اما ارزشمند در این زمینه است. [[کاشفی، حسین بن علی|واعظ‍‎ سبزوارى]] که [[روضة الشهداء]] و [[جواهر التفسیر]] از معروف‎ترین آثار وى است، در این رساله که منتخبى از کتاب تحفة الصلوات خود اوست، به بیان فضیلت و فوائد و آداب و کیفیت صلوات بر پیامبر و اهل‎‌بیت وى پرداخته است<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19978/1/31 همان، صفحه سی‌ویک و سی‌ودو]</ref>.
# ضوابط‍‎ الأسماء و اللواحق: [[طریحی، فخرالدین بن محمد|شیخ فخرالدین طریحى]](م 1085ق) در این رساله مختصر به بیان کنیه‌ها و القاب پیامبر و امامان(ع) و اصحاب و راویان و سپس فرق شیعه و بیانى در علت وقوع اشتباهاتى در اسناد احادیث را می‌آورد<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19978/1/32 همان، صفحه سی‌ودو]</ref>.
# ضوابط‍‎ الأسماء و اللواحق: [[طریحی، فخرالدین بن محمدعلی |شیخ فخرالدین طریحى]](م 1085ق) در این رساله مختصر به بیان کنیه‌ها و القاب پیامبر و امامان(ع) و اصحاب و راویان و سپس فرق شیعه و بیانى در علت وقوع اشتباهاتى در اسناد احادیث را می‌آورد<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19978/1/32 همان، صفحه سی‌ودو]</ref>.
# أدعیه میریه: حسن ختام این مجموعه، رساله‌اى دیگر از [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|میرداماد]](م 1040ق) است، مشتمل بر دعاهاى منقول از خط‍‎ میر که با مقدمه مصحح محترم آقاى [[اوجبی، علی|على اوجبى]]، آغاز شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19978/1/32 ر.ک: همان]</ref>.
# أدعیه میریه: حسن ختام این مجموعه، رساله‌اى دیگر از [[میرداماد، سید محمدباقر بن محمد|میرداماد]](م 1040ق) است، مشتمل بر دعاهاى منقول از خط‍‎ میر که با مقدمه مصحح محترم آقاى [[اوجبی، علی|على اوجبى]]، آغاز شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19978/1/32 ر.ک: همان]</ref>.


==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==
خط ۶۰: خط ۶۱:
در پاورقی‌ها توضیح برخی از عبارت‎ها، اختلاف نسخ و آدرس مطالب ذکر شده است.
در پاورقی‌ها توضیح برخی از عبارت‎ها، اختلاف نسخ و آدرس مطالب ذکر شده است.


رساله «رسم القرآن» توسط [[امامی، ابوالقاسم|ابوالقاسم امامی]]، «سلك البيان» توسط سید مهدی جهرمی، «عمدة القاري» توسط محمد شیرین‌کار، «تحفة الحفاظ» و «مردیه» و «فضل الصلوات» توسط سید محمد یوسفی، «تفسير آیة الكرسی» و «[[العروة الوثقی|عروة الوثقی]]» و «ادعیه میریه» توسط [[اوجبی، علی|علی اوجبی]]، «شرح حدیث كنت كنزاً مخفياً» توسط [[فنا، فاطمه|فاطمه فنا]]، «صحيفة المحبة» و «سلوة الشيعة» توسط جویا جهانبخش، «ستين عادلی» توسط عبدالحسین مهدوی، «الأربعون» توسط محمود نظری، «الدر المكنون» و «ضوابط الأسماء و اللواحق» توسط بشیر جزایری مورد تحقیق قرار گرفته است.
رساله «رسم القرآن» توسط [[امامی، ابوالقاسم|ابوالقاسم امامی]]، «سلك البيان» توسط سید مهدی جهرمی، «عمدة القاري» توسط محمد شیرین‌کار، «تحفة الحفاظ» و «مردیه» و «فضل الصلوات» توسط سید محمد یوسفی، «تفسير آیة الكرسی» و «[[العروة الوثقی|عروة الوثقی]]» و «ادعیه میریه» توسط [[اوجبی، علی|علی اوجبی]]، «شرح حدیث كنت كنزاً مخفياً» توسط [[فنا، فاطمه|فاطمه فنا]]، «صحيفة المحبة» و «سلوة الشيعة» توسط جویا جهانبخش، «ستين عادلی» توسط عبدالحسین مهدوی، «الأربعون» توسط محمود نظری، «الدر المكنون» و «ضوابط الأسماء و اللواحق» توسط [[جزایری، بشیر|بشیر جزایری]] مورد تحقیق قرار گرفته است.


==پانویس==
==پانویس==
خط ۶۸: خط ۶۹:
مقدمه و متن کتاب.
مقدمه و متن کتاب.


== وابسته‌ها ==  
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
 
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]