الذخائر و الأعلاق في آداب النفوس و مکارم الأخلاق

الذخائر و الأعلاق في آداب النفوس و مکارم الأخلاق
پدیدآوران	باهلی، سلام بن عبد الله (نويسنده) ثامری، احسان ذنون (گردآورنده)
عنوان‌های دیگر	الذخائر و الاعلاق
ناشر	دار صادر
مکان نشر	لبنان - بیروت
سال نشر	1432ق - 2011م
چاپ	1
شابک	‎-
موضوع	اخلاق اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‎‏/‎‏ب‎‏2‎‏ذ‎‏3 247/4 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

الذخائر و الأعلاق في آداب النفوس و مكارم الأخلاق، تألیف سلام بن عبدالله بن سلام باهلی اشبیلی (متوفی 544ق)، کتابی است در فضایل و رذایل اخلاقی و آداب گوناگون، که به اهتمام احسان ذنّون ثامری منتشر شده است.

محقق کتاب در مقدمه، به برخی از آثار اسلامی در موضوع اخلاق اشاره کرده و همچنین یادآور شده که آثاری که در موضوع اخلاق نوشته شده، از جهت کثرت قابل احصا نیست. سلام بن عبدالله اشبیلی از جمله افرادی است که «الذخائر و الأعلاق» را در موضوع اخلاق نوشته است. البته غیر از آنچه که عبدالملک مراکشی (متوفی 703ق) در شرح‌ حال اشبیلی نوشته، اثر دیگری در دست نداریم که ابهامات سیره این شخصیت را روشن کند‏.

محقق اثر، معتقد است که نیازی به توضیح درباره اهمیت این کتاب و اهمیت تجدید چاپ آن نیست؛ چراکه کتابی است بسیار ارزشمند و جای تأسف است که بعضی از کلمات و حروف آن به‌مرور زمان در اثر رطوبت و حشرات کتب از بین رفته و سوراخ شده و به‌آسانی قابل خواندن نیست.

در ابواب اول تا دهم کتاب، به‌ترتیب «ترجیح عقل و خصائص آن و سرکوب هوی و نقائص آن»، «اکتساب علم و فضائل آن و اجتناب از جهل و حامل آن»، «همراه شدن با طاعت و اجتناب از معصیت»، «حسن صبر و عواقب آن و قبح جزع و معایب آن» و... مطرح شده است.

در باب یازدهم، افعال شرعی مرضی شارع، مانند: حیاء، جوانمردی، حسن خلق، صله رحم و در باب دوازدهم، رذیله‌های حسد، غیبت، سخن‌چینی، ریا و عجب که شرع از آنها نهی کرده، مطرح شده است.

باب سیزدهم، مشتمل بر فنون آداب و گونه‌هایی از نظم و نثر در هر باب است. در یکی از فصول این باب، تحت عنوان «آداب آدمی در ذات خویش»، از تواضع برای خدا و اولیائش سخن رفته و خاطرنشان شده که: کسی که همواره تواضع کند، در دنیا رفعت و در آخرت علو مرتبه یابد.

در آخرین باب کتاب نیز لمع و گوهرهایی درخشان از کلام رسول‌الله(ص) و اخبار و کرامات آن حضرت ذکر شده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.