شبیری خاقانی، محمد

شبيري‌ خاقاني‌، محمد

نام	شبیری خاقانی، محمد
نام‌های دیگر	شيخ محمد آل‌شبير (شبير يا شبيري) خاقاني بن محمدطاهر بن عبدالحميد بن عيسي بن حسن بن شبير بن ذياب (ذباب) بن محمد بن سحاب آل‌جويبر ش‍ب‍ي‍ري‌، م‍ح‍م‍د خ‍اق‍ان‍ي‌، م‍ح‍م‍د آل‌ ش‍ب‍ي‍ر خ‍اق‍ان‍ي‌، م‍ح‍م‍د
نام پدر	آیت‌الله محمدطاهر شبیری خاقانی
متولد	1319ش
محل تولد	نجف
رحلت
اساتید	سید ابوالقاسم خویی سید حسن بجنوردی سید محمدرضا گلپایگانی سید کاظم شریعتمداری
برخی آثار	المحاكمات بين الكفاية و الأعلام الثلاثة دراسات أصولية، مباحث الألفاظ الأخلاق بین النظریة و التطبیق
کد مؤلف	AUTHORCODE21570AUTHORCODE

برای دیگر کاربردها، شبیری (ابهام‌زدایی) را ببینید.

برای دیگر کاربردها، آل‌شبیر خاقانی (ابهام‌زدایی) را ببینید.

محمد آل شبیری خاقانی (متولد 1319ش)، فقیه و اصولی معاصر.

ولادت

محمد آل شبیری خاقانی فرزند آیت‌الله محمدطاهر شبیری خاقانی در روز اول شهریور سال 1319ش، در محله العماره نجف اشرف دیده به جهان گشود.

اساتید

اساتید ایشان در فقه و اصول

حضرات آیات عظام:

1. سید ابوالقاسم خویی؛
2. شیخ محمدطاهر آل شبیر خاقانی؛
3. سید حسن بجنوردی؛
4. سید محمدرضا گلپایگانی؛
5. سید کاظم شریعتمداری؛
6. شیخ ابراهیم کرباسی؛
7. شیخ هاشم آملی؛
8. شیخ محمدطاهر آل راضی؛
9. میرزا باقر زنجانی.

اساتید ایشان در حکمت و فلسفه

حضرات آیات عظام:

1. شیخ عباس قوچانی؛
2. شیخ صدرا بادکوبه‌ای؛
3. شیخ محمدطاهر آل راضی؛
4. شیخ محمدطاهر آل شبیر خاقانی.

نظریه‌های علمی

1. ارتباط هرمی تکوین، تشریع و جزا: این نظریه بر این استوار است که خلقت (تکوین)، قانون‌گذاری (تشریع) و پاداش و کیفر (جزا) به‌صورت مثلث هرمی‌شکل در ارتباط هستند.
2. اخلاق و اعتدال: بر اساس این نظریه اخلاق و اعتدال صفات انسانی لازم و ملزوم یکدیگرند.
3. حرکت علوم: بر اساس این نظریه حرکت علوم بر پایه سه عنصر استوار است: مقوله، واقعیت و اعتبار. برای فهم بیشتر این نظریه می‌توان به کتاب «الإبداع بين الاستقراء و الاستنباط» مراجعه کرد.
4. اعلمیت مرجع تقلید: در این نظریه چنین مطرح شده است که «اعلمیت مرجع تقلید» را می‌توان بر مبنای ابتکار در مبانی اصولی مشخص کرد.
5. نبوت و امامت: بر اساس این نظریه، نبوت مرحله نشر بوده؛ یعنی مبانی و تعالیمی که به نبی وحی شده و انتشار یافته است، اما امامت، وصول به مرحله کمال و فعلیت است.
6. حرکت، توازن و اعتدال در نبوت و امامت: این نظریه به این مطلب می‌پردازد که خاتمیت پیامبر گرامی اسلام(ص) و حرکت و قیام امام حسین(ع) و نیز حرکت و ظهور امام زمان(ع) به‌عنوان یک حرکت منطقی در سلسله موجودات محسوب می‌گردد؛ مانند تمام پدیده‌هایی که در عالم تکوین و تشریع به توازن و تعادل می‌رسند.
7. ملاک و معیار عام در علوم: بر اساس این نظریه، علوم و دانش‌های مختلف، ملاک و معیار عامی دارد و تمام دانش‌ها و علوم از این ملاک بهره‌مند هستند. برای درک بیشتر می‌توان به کتاب «عناصر العلوم» مراجعه کرد.
8. نظریه تحیّث: این نظریه که روش اختلاف حیثیت است، به‌وفور در آثار و تألیفات معظم‌له مشاهده می‌گردد؛ این روش در علوم و صناعات مختلف به‌کار گرفته می‌شود؛ بدین ‎صورت که طرف اضافه، به‌صورت اضافه خاصه به موضوع یا متعلق آن عارض می‌گردد یا اینکه به‌نحو اضافه عامه، عارض می‌شود و این وجه از وجوهی است که در محورهای اضافات نسبی واقع می‌شوند که همین اضافات نسبی به پیرامون خود، محوری است برای چندین اضافه دیگر، مانند اضافات حقیقیه و اضافات بیانیه و غیر آن. بر همین اساس است که روش تعدد حیثیت علمی و صناعی دارای دو وجه است:
   1. وجه تعدد به‌لحاظ اضافه به متعلق و موضوع.
   2. وجه مسانخت و اتحاد به ‎طرف اضافه به متعلق و آن‌هم از جهت اشتراک در حکم یا موضوع یا غایت و غرض. این روش علمی را می‌توان در کتاب‌های معظم‌له، همچون: مدرک العروة و دراسات أصولية یافت.
9. نظریه انتزاع به بیانی دیگر: این نظریه همان «روش انتزاع در شیوه استنباط عام و خاص» است. بنای معظم‌له در این روش، انتزاع کبرای فرع از اصل می‌باشد که آن‌هم به دو صورت محقق می‌شود:
   1. انتزاع از اصل ثابت؛
   2. انتزاع از اصل متحرک. بر این اساس، اختلاف این نسبت‎ها و اضافات، موجب اختلاف در نحوه استنباط کبروی می‌گردد.
10. ملاک و معیار این نظریه قوانینی را که در روش علمی به‌عنوان ملاک و معیار پذیرفته شده را مطرح می‌نماید و به‌صورت بدیع و نوآوری آثار و جوانب آن را مطرح می‌سازد. مؤدای طبیعی ملاک، اصل جامعی است که در موضوع یا به‌نحو واحد بالجنس یا واحد بالنوع یا واحد بالصنف در ظرف برگشت آنها به وجود واقعی اخذ می‌شود یا اینکه ملاک، به‌نحو تکوینی و ریشه‌ای در حرکت استنباط اخذ می‌گردد و همچنین باید این مرحله را برای قوّت انتزاع اصولی به مفهوم خاص در ظرف ناظریت این ملاک به حکم شرع در نظر گرفت.

فعالیت‎های علمی و اجتماعی

تأسیس و اداره مراکز علمی

1. تأسیس مؤسسه علمی - فقهی امام صادق(ع) در قم؛
2. تأسیس مؤسسه فقهی - علمی امام صادق(ع) در نجف اشرف؛
3. تأسیس پژوهشکده علوم معرفتی در نجف اشرف؛
4. تأسیس مرکز استنباط علمی در نجف اشرف؛
5. تأسیس مرکز علمی امام صادق(ع) در خرمشهر؛
6. تأسیس حوزه علمی دینی در کویت؛
7. حوزه علمیه دینی در سوریه که در دو بخش دروس عالی و سطوح «دروس عربی، بلاغت، فقه مقارن، اخلاق، علوم استنباطی» تأسیس شده است.
8. مؤسسه علوم فقهی و قرآنی برای برادران و خواهران؛
9. نظارت بر مؤسسات آیت‌الله خویی در لندن؛
10. نوسازی و بازسازی مسجد امام صادق(ع) در خرمشهر که در جنگ تحمیلی ویران شده بود و دارای هیئت‌امنای بسیار فعال و افراد سرشناسی هستند.

شرکت در همایش‌ها و اجلاس‎های علمی

1. شرکت و ارائه مقاله در کنگره شیخ انصاری در ایران؛
2. شرکت و ارائه مقاله در کنگره مسقط (عُمان) پیرامون اجتهاد؛
3. شرکت و ارائه مقاله در کنگره دمشق (سوریه) پیرامون تقریب مذاهب اسلامی؛
4. شرکت و ارائه مقاله در اجلاس «فاطمه زهرا(س) و روش‌های علمی» در ایران؛
5. شرکت و ارائه مقاله در اجلاس غدیر، لندن.

آثار

1. منهاج الصالحين (عبادات، معاملات): این اثر حاوی نظرات و دیدگاه‌های فقهی ایشان بر رساله منهاج الصالحين آیت‌الله حکیم است؛
2. مختصر الأحكام؛
3. مناسک الحج؛
4. موسوعة «مدرک العروة»؛
5. دراسات أصولية؛
6. الاجتهاد و المجتمع الإسلامي المعاصر؛
7. أحكام صلاة الجمعة و الجماعة؛
8. علم الاجتماع بين المتغير و الثابت؛
9. لماذا انتقلت شيعياً؟
10. علم السياسة؛
11. القرآن و الأصول الموضوعة العامة؛
12. بنات الرسالة بين العلم و السياسة؛
13. نور الولاية؛
14. موسوعة «من أشعة الإيمان».

منابع مقاله

1. پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله محمدطاهر آل شبیری خاقانی به تاریخ آذر 1397.

وابسته‌ها

المحاكمات بين الكفاية و الأعلام الثلاثة

دراسات أصولية، مباحث الألفاظ

الأخلاق بین النظریة و التطبیق

الإمام الحسین (علیه‌السلام) بین النظریات العلمیة و فلسفة المشي

عناصر العلوم