شیوه‌های اندیشیدن

شیوه‌های اندیشیدن
پدیدآوران	موقن، یدالله (نویسنده)
ناشر	نیلوفر
مکان نشر	تهران
سال نشر	1399
چاپ	يکم
شابک	‎1ـ53ـ6654ـ622ـ978
موضوع	مقا‌له‌ ها‌ و خطا‌به‌ ها‌ اندیشه‌ و تفکر
کد کنگره	‏BF ۴۴۱/م۸ش۹ ۱۳۹۹

شیوه‌های اندیشیدن تألیف یدالله موقن، نوشتارهای این کتاب دربرگیرندۀ مقاله‌ها و مصاحبه‌ها با نظر متفکران فرانسوی دربارۀ تحول ذهن انسان آغاز می‌شوند و سپس نظریات لوسین لوی ـ برول مورد نقد و بررسی قرار می‌گیرند؛ ترجمۀ مقاله‌ای مهم از امانوئل لویناس با عنوان «لوسین لوی ـ برول و فلسفۀ معاصر» آمده است.

گزارش کتاب

یدالله موقن در سال 1327 در اصفهان متولد شد و دارای لیسانس در فیزیک از دانشگاه هال انگلستان و فوق‌لیسانس در تاریخ علم و فلسفۀ علم از دانشگاه لیدز انگلستان است. موقن به واسطۀ تقابلش با اندیشه‌های رایج مارکسیستی ـ اندیشه‌هایی که او آنها را اسطوره‌ای می‌داند ـ منازعات فراوانی برانگیخته است.

نمی‌توان از یدالله موقن نامی آورد، اما اشاره‌ای به «اسطوره» نکرد. تاکنون تمام آثاری که از او منتشر شده است، درگیر انگاره‌هایی بودند که به گونه‌ای با اسطوره مرتبط است. برای مثال جلد دوم کتاب «فلسفه صورت‌های سمبلیک: اندیشه‌ای اسطوره‌ای» اثر ارنست کاسیرر یا کتاب «کارکردهای ذهنی در جوامع عقب‌مانده» نوشتۀ لوسین لوی برول از بسیاری لحاظ شباهت دارد و به نظر موقن که هر دو مترجم کتاب است، این دو اثر مکمل یکدیگر هستند.

نوشتارهای این کتاب دربرگیرندۀ مقاله‌ها و مصاحبه‌ها با نظر متفکران فرانسوی دربارۀ تحول ذهن انسان آغاز می‌شوند و سپس نظریات لوسین لوی ـ برول مورد نقد و بررسی قرار می‌گیرند؛ ترجمۀ مقاله‌ای مهم از امانوئل لویناس با عنوان «لوسین لوی ـ برول و فلسفۀ معاصر» آمده است. بعد نظریۀ نسبیت زبانی ورف معرفی شده و نظریات ویلیام روبرتسون ـ سمیت معرفی شده‌اند. سپس مقاله‌های «سنت/ تجدد» و «ارتباط مارکسیسم با الهیات هگل» و «روشنفکران ایرانی و مارکسیسم» و چند مقالۀ دیگر آمده است. سرانجام نظر هگل دربارۀ حماسه و شاهنامۀ فردوسی و نظریات لوکاچ دربارۀ مدرنیسم ادبی و حماسه و توماس مان ارائه شده است.

در دومین نوشتار این کتاب آمده است: «لوی برول و کاسیرر میان ذهنیت منطقی ـ علمی با ذهنیت عرفانی و پیش‌منطقی (یا طبق اصطلاحات کاسیرر میان ذهنیت علمی و ذهنیت اسطوره‌ای) گسستگی قائل هستند. به‌ویژه لوی برول ذهنیت عرفانی و پیش‌منطقی را نسبت به تجربه بی‌تأثیر می‌داند و از این‌رو معتقد نیست که تکامل ذهنیت عرفانی به ذهنیت علمی می‌انجامد. اما بعضی از انسان‌شناسان به دو نوع ذهنیت اعتقاد دارند. مثلاً کلود لوی استروس انسان‌شناس مشهور فرانسوی ذهن انسان را ایستا می‌داند؛ یعنی اعتقاد دارد که ذهن بشر از همان آغاز با مجموعه‌ای از ساختارهای فطری مجهز است». (ص 21)

منابع مقاله

پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات