۱۰۶٬۳۳۳
ویرایش
←وابسته‌ها
جز (جایگزینی متن - 'رده:25 تیر الی 24 مرداد' به '') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) |
||
| (۲۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
|- | |- | ||
|نام پدر | |نام پدر | ||
| data-type="authorfatherName" | | | data-type="authorfatherName" |حاج غلامحسین شالفروش | ||
|- | |- | ||
|متولد | |متولد | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
| data-type="authorWritings" |[[الدرة الفاخرة فی تحقیق مذاهب الصوفیة و المتكلمین و الحكماء المتقدمین]] | | data-type="authorWritings" |[[الدرة الفاخرة فی تحقیق مذاهب الصوفیة و المتكلمین و الحكماء المتقدمین]] | ||
[[ترجمه الحیاة]] | [[ترجمه الحیاة]] | ||
[[تحقیق ما للهند]] | [[تحقیق ما للهند]] | ||
[[اندیشه‌های کلامی شیخ مفید]] | [[اندیشه‌های کلامی شیخ مفید]] | ||
|- class="articleCode" | |- class="articleCode" | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۳: | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''احمد آرام''' (1281 - ۱۳۷۷ش)، مترجم پر اثر، نویسنده، دانشنامه‌نگار و از شخصيت‌هاى فرهنگى ایران معاصر، مشارکت در تدوین ''دائرةالمعارف فارسی'' | |||
==ولادت == | |||
سال تولد او با اختلاف ذكر شده، اما به تصريح خود وى، حدود نوروز 1281ش، برابر با روز عید غدیر سال 1321 است<ref>ر.ک: خرمشاهی، بهاءالدین، ج1، ص29</ref>. او در محله‌اى در جنوب تهران به نام آب منگول به دنيا آمد. | |||
==تحصیلات== | |||
پدرش حاج غلامحسین شالفروش، تاجر بازار و مشروطه‌خواه بود و آرام مدتى نزد وى تحصيل كرد. سپس در مدرسه‌هاى ترقى، علمیه و دارالفنون به تحصيلات خود ادامه داد و با زبان‌هاى عربى، فرانسوى و انگليسى آشنا شد. | |||
== | |||
پدرش تاجر بازار و مشروطه‌خواه بود و آرام مدتى نزد وى تحصيل كرد. سپس در مدرسه‌هاى ترقى، علمیه و دارالفنون به تحصيلات خود ادامه داد و با زبان‌هاى عربى، فرانسوى و انگليسى آشنا شد. | |||
در دانشگاه، هم‌زمان در دو رشته حقوق و طب به تحصيل پرداخت، اما هيچ‌كدام را به پایان نرساند و معلمى را بر حقوق‌دان، يا طبيب شدن ترجيح داد. در دبيرستان‌هاى تهران، اصفهان، شيراز، مدرسه فلاحت در كرج و مدرسه عالى بازرگانى در تهران، به‌ویژه به تدريس در مباحث علوم پرداخت و سال‌ها مدرس فيزیک بود. چندين سال در اصفهان، شيراز و عراق اقامت داشت و از نخستين كسانى بود كه برای سروسامان بخشيدن به وضع نامطلوب منابع درسى، با همكارى چند تن ديگر، نخستين کتاب‌هاى علوم را برای تدريس در دبيرستان‌ها تدوین و به انتشار آن‌ها كمك كرد. وى تا 1335ش در خدمت وزارت فرهنگ (آموزش و پرورش) بود و به تدريس و تصدى مشاغل مختلف اشتغال داشت. بازرسى آموزشى، مديريت كل و نيز مدت كوتاهى معاونت وزير، از جمله سمت‌هاى او بود. | در دانشگاه، هم‌زمان در دو رشته حقوق و طب به تحصيل پرداخت، اما هيچ‌كدام را به پایان نرساند و معلمى را بر حقوق‌دان، يا طبيب شدن ترجيح داد. در دبيرستان‌هاى تهران، اصفهان، شيراز، مدرسه فلاحت در كرج و مدرسه عالى بازرگانى در تهران، به‌ویژه به تدريس در مباحث علوم پرداخت و سال‌ها مدرس فيزیک بود. چندين سال در اصفهان، شيراز و عراق اقامت داشت و از نخستين كسانى بود كه برای سروسامان بخشيدن به وضع نامطلوب منابع درسى، با همكارى چند تن ديگر، نخستين کتاب‌هاى علوم را برای تدريس در دبيرستان‌ها تدوین و به انتشار آن‌ها كمك كرد. وى تا 1335ش در خدمت وزارت فرهنگ (آموزش و پرورش) بود و به تدريس و تصدى مشاغل مختلف اشتغال داشت. بازرسى آموزشى، مديريت كل و نيز مدت كوتاهى معاونت وزير، از جمله سمت‌هاى او بود. | ||
وى در نيمه دهه 1320ش به حزب توده ایران پيوست و به فعاليت سياسى پرداخت، اما پس از وقايع آذربايجان، همراه با انشعابيون به رهبرى خليل ملكى از آن حزب جدا شد و در دى‌ماه 1326 ظاهرا بر اثر اختلاف نظرى در باب اتخاذ روش انشعابيون در برابر سياست‌هاى اتحاد شوروى و حزب توده، از همكارى با گروه‌هاى چپ كلا كناره گرفت و تا پایان عمر در سياست مداخله نكرد. وى طرفدار سياست و روش مستقل از حزب كمونيست شوروى بود. با گذشت زمان، گرايش‌هاى مذهبى‌اش تقویت و تشديد يافت، به گونه‌اى كه بخش درخور توجهى از ترجمه‌هایش در زمینه معتقدات دينى و اسلامى گرديد. | وى در نيمه دهه 1320ش به حزب توده ایران پيوست و به فعاليت سياسى پرداخت، اما پس از وقايع آذربايجان، همراه با انشعابيون به رهبرى خليل ملكى از آن حزب جدا شد و در دى‌ماه 1326 ظاهرا بر اثر اختلاف نظرى در باب اتخاذ روش انشعابيون در برابر سياست‌هاى اتحاد شوروى و حزب توده، از همكارى با گروه‌هاى چپ كلا كناره گرفت و تا پایان عمر در سياست مداخله نكرد. وى طرفدار سياست و روش مستقل از حزب كمونيست شوروى بود. با گذشت زمان، گرايش‌هاى مذهبى‌اش تقویت و تشديد يافت، به گونه‌اى كه بخش درخور توجهى از ترجمه‌هایش در زمینه معتقدات دينى و اسلامى گرديد. | ||
آرام از اعضاى مؤثر در دايرةالمعارف فارسی (به سرپرستى غلامحسين مصاحب) بود. مصاحب را او به ناشر دايرةالمعارف فارسی معرفى كرد. وى سمت معاون سرپرست و عضویت هيئت تحريريه (شوراى ویرايش) را به عهده داشت. جز اين‌ها، مدتى هم با دانشنامه‌هاى ديگر، از جمله در ترجمه برخى مقالات با دانشنامه جهان اسلام همكارى داشت. | آرام از اعضاى مؤثر در دايرةالمعارف فارسی (به سرپرستى غلامحسين مصاحب) بود. مصاحب را او به ناشر دايرةالمعارف فارسی معرفى كرد. وى سمت معاون سرپرست و عضویت هيئت تحريريه (شوراى ویرايش) را به عهده داشت. جز اين‌ها، مدتى هم با دانشنامه‌هاى ديگر، از جمله در ترجمه برخى مقالات با دانشنامه جهان اسلام همكارى داشت. | ||
وى سال‌هاى بسيار و تقريبا تا پایان عمر، در منزل به كار ترجمه مشغول بود و حتى ترجمه را برای خود «واجب شرعى» مى‌دانست، زيرا به نظر او ترجمه منابع مهم از زبان‌هاى ديگر، برای تحول علمى و فرهنگى در ایران لازم بود. وى حدود 70 سال به ترجمه اشتغال داشت و بيشتر از زبان انگليسى و گاه از عربى و فرانسوى ترجمه مى‌كرد. حوزه ترجمه او تخصصى نبود و هر اثرى را كه مفيد و مؤثر تشخيص مى‌داد، به فارسی ترجمه مى‌كرد. از جمله آثار وى عبارتند از: | وى سال‌هاى بسيار و تقريبا تا پایان عمر، در منزل به كار ترجمه مشغول بود و حتى ترجمه را برای خود «واجب شرعى» مى‌دانست، زيرا به نظر او ترجمه منابع مهم از زبان‌هاى ديگر، برای تحول علمى و فرهنگى در ایران لازم بود. وى حدود 70 سال به ترجمه اشتغال داشت و بيشتر از زبان انگليسى و گاه از عربى و فرانسوى ترجمه مى‌كرد. حوزه ترجمه او تخصصى نبود و هر اثرى را كه مفيد و مؤثر تشخيص مى‌داد، به فارسی ترجمه مى‌كرد. از جمله آثار وى عبارتند از: | ||
ترجمه «اثبات وجود خدا»؛ «سه حكيم مسلمان»؛ «علم و تمدن در اسلام»؛ ترجمه «پيدايش و مرگ خورشيد» ژرژ كاموف؛ «تكامل فيزیک»؛ ترجمه جلد اول «تاريخ تمدن» ویل دورانت» يا «مشرق‌زمین، گاهواره تمدن»؛ «تاريخ علم»؛ ترجمه «شش بال علم» جرج سارتون؛ «ایرانیان و بربرها»؛ «هيئت»؛ «لغت‌هاى قرآن». | ترجمه «اثبات وجود خدا»؛ «سه حكيم مسلمان»؛ «علم و تمدن در اسلام»؛ ترجمه «پيدايش و مرگ خورشيد» ژرژ كاموف؛ «تكامل فيزیک»؛ ترجمه جلد اول «تاريخ تمدن» ویل دورانت» يا «مشرق‌زمین، گاهواره تمدن»؛ «تاريخ علم»؛ ترجمه «شش بال علم» جرج سارتون؛ «ایرانیان و بربرها»؛ «هيئت»؛ «لغت‌هاى قرآن». | ||
او در ترجمه به مراعات اصل دقت و واژه‌يابى و واژه‌سازى در برابر اصطلاحات پاى‌بند بود. واژه‌ها و تركيبات بسيارى ساخته كه شمارى از آن‌ها كاربرد يافته، و به غناى زبان فارسی افزوده است. وى همچنين در نوشتن املاى كلمات هم سليقه خاصى داشت و به سرهم‌نویسى معتقد بود. | |||
او جز ترجمه، چند کتاب را هم تصحيح كرده كه مهم‌ترين آن‌ها، كيمیاى سعادت، اثر [[غزالی، محمد بن محمد|غزالى]] است. وى در مجامع و فعالیت‌های علمى- فرهنگى بسيارى عضویت و شركت داشت، از جمله از اعضاى فرهنگستان زبان و ادبيات فارسی بود. | |||
وی در سال ۱۳۸۲ به عنوان یکی از چهره‌های ماندگار برگزیده شد. | |||
برای بزرگداشت خدمات او تاكنون مراسمى چند برگزار شده است. آرام‌نامه، مجموعه مقاله‌هایى است به قلم شمارى از دوستان، همكاران قديم و دوستداران او كه به پيشنهاد [[مینوی، مجتبی|مجتبى مینوى]] و به كوشش [[محقق، مهدی|مهدى محقق]] گردآمده و طى مراسمى در خرداد 1362 در دانشگاه تهران به خود او تقديم شده است. گوهر عمر، حاوى پرسش‌هاى پيروز سيّار و پاسخ‌هاى احمد آرام در زمینه‌هاى مختلف زندگى فرهنگى و اجتماعى و اثرى مهم و از برخى جهات منحصر به فرد در شناخت جنبه‌هاى مختلف فعاليت این مترجم پر اثر است. | |||
==وفات == | |||
احمد آرام روز ۱۴ فروردین ۱۳۷۷ برابر با ۱ آوریل ۱۹۹۸ در ایالات متحده آمریکا درگذشت و طی مراسمی در روز ۲۲ فروردین و پس از انتقال به تهران در قطعه فرهیختگان بهشت زهرا دفن شد. | |||
==پانويس == | |||
<references /> | |||
== | ==منابع مقاله== | ||
#دانشنامه ایران، ص120 | |||
#خرمشاهی، بهاءالدین، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، تهران، انتشارات، دوستان و ناهید، 1377ش | |||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[انتقال علوم یونانی به عالم اسلامی]] | |||
[[زندگینامه علمی دانشوران]] | |||
[[الدرة الفاخرة فی تحقیق مذاهب الصوفیة و المتكلمین و الحكماء المتقدمین]] | |||
[[ترجمه الحیاة]] | |||
[[بیست مقاله تقی‌زاده]] | |||
[[تحقیق ما للهند]] | |||
[[ | [[علم در اسلام]] | ||
[[ | [[یادگار عمر: گفتگوی پیروز سیار با احمد آرام]] | ||
[[ | [[علم و تمدن در اسلام]] | ||
[[ | [[اندیشه‌های کلامی شیخ مفید]] | ||
[[ | [[تفسیر هدایت]] | ||
[[ | [[تحدید نهایات الأماکن لتصحیح مسافات المساکن]] | ||
[[ | [[فلسفه علم کلام]] | ||
[[ | [[سه حکیم مسلمان]] | ||
[[ | [[تذکرة الأولیاء]] | ||
[[ | [[از اوگوستن تا گالیله]] | ||
[[ | [[تاریخ نجوم اسلامی ترجمه کتاب علم الفلک تاریخه عندالعرب فی القرون الوسطی]] | ||
[[ | [[خدا و انسان در قر آن]] | ||
[[ | [[تاريخ اسلام]] | ||
[[ | [[حدسها و ابطالها، رشد شناخت علمی]] | ||
[[ | [[زندگینامه علمی دانشمندان اسلامی]] | ||
[[ | [[انقلاب بزرگ (بضمیمه علي‌عليه‌السلام و دو فرزند بزرگوارش)]] | ||
[[رده:زندگینامه]] | [[رده:زندگینامه]] | ||
[[رده:ادیبان]] | |||
[[رده:مترجمان]] | |||
[[رده:درگذشتگان 1377]] | |||
[[رده:برگزیدگان کتاب سال جمهوری اسلامی ایران]] | |||