۱۱۸٬۷۳۶
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'ابن بابویه، ابوجعفر، محمد بن علی' به 'ابن بابویه، محمد بن علی'
جز (جایگزینی متن - 'تاج الدين' به 'تاج‌الدين') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ابن بابویه، ابوجعفر، محمد بن علی' به 'ابن بابویه، محمد بن علی') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (۲۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR03631J1.jpg | |||
| عنوان =الهدایة [في الأصول و الفروع] | |||
| | | عنوان‌های دیگر = | ||
| پدیدآوران = | |||
[[مؤسسه الامام الهادی علیه‌السلام]] (محقق) | |||
| | |||
| | |||
[[ | [[ابن بابویه، محمد بن علی]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | |||
|زبان | | کد کنگره =BP 216 /الف2ﻫ4 | ||
| موضوع = | |||
ابن بابویه، محمد بن علی، 311 - 381ق. - سرگذشت‌نامه و کتاب‌شناسی | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
شیعه امامیه - اصول دین | شیعه امامیه - اصول دین | ||
| خط ۲۸: | خط ۱۷: | ||
فقه جعفری - قرن 4ق. | فقه جعفری - قرن 4ق. | ||
| ناشر = | |||
|ناشر | مؤسسه الامام الهادی علیه‌السلام | ||
| مکان نشر =قم - ایران | |||
| سال نشر = 1418 ق | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE03631AUTOMATIONCODE | |||
'''الهداية [في الأصول و الفروع]'''، تألیف ابوجعفر دوم محمد بن على بن | | چاپ =1 | ||
| شابک =964-90069-0-7 | |||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =03631 | |||
| کتابخوان همراه نور =03631 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
'''الهداية [في الأصول و الفروع]'''، تألیف ابوجعفر دوم محمد بن على بن حسین بن موسى بن بابويه، معروف به [[شيخ صدوق]] يا [[ابن بابویه، محمد بن علی|ابن بابويه]] (م381 ق) است. | |||
==اعتبار علمى== | ==اعتبار علمى== | ||
| خط ۶۴: | خط ۵۲: | ||
از تاريخ دقيق تأليف كتاب اطلاعى در مصادر و تراجم ديده نشده، امّا با توجه به اين كه در الهداية بعد از نام على بن | از تاريخ دقيق تأليف كتاب اطلاعى در مصادر و تراجم ديده نشده، امّا با توجه به اين كه در الهداية بعد از نام على بن حسین بن بابويه پدر بزرگوار [[شيخ صدوق]] عبارت «رحمه‌اللّه» ديده مى‌شود، اين كتاب پس از وفات ايشان در سال 329ق تأليف شده است.<ref>الهداية، صفحۀ 5 و 107</ref> | ||
از طرفى در كتاب الاعتقادات [[شيخ صدوق]] يا دين الإماميّة در صفحۀ 95 آمده است: | از طرفى در كتاب الاعتقادات [[شيخ صدوق]] يا دين الإماميّة در صفحۀ 95 آمده است: | ||
قد أخرجت هذا الفصل من كتاب الهداية، | قد أخرجت هذا الفصل من كتاب الهداية، بنابراین كتاب الهداية قبل از كتاب الاعتقادات كه در سال 368ق تأليف شده، نوشته شده است.<ref>مقدمۀ ناشر، صفحات 109 تا 113</ref> | ||
از مجموع مطالب بالا مى‌توان نتيجه گرفت كه اين كتاب بين سال‌هاى 329 تا 368ق تأليف شده است. البته با توجه به سفرهاى وى به مناطق مختلف و استفاده از راويان و فقهاى زمان خود احتمالا بين سال‌هاى 347 تا 368 كتاب تأليف شده است.<ref>همان</ref> | از مجموع مطالب بالا مى‌توان نتيجه گرفت كه اين كتاب بين سال‌هاى 329 تا 368ق تأليف شده است. البته با توجه به سفرهاى وى به مناطق مختلف و استفاده از راويان و فقهاى زمان خود احتمالا بين سال‌هاى 347 تا 368 كتاب تأليف شده است.<ref>همان</ref> | ||
| خط ۷۵: | خط ۶۳: | ||
اين كتاب | اين كتاب اولین بار در ضمن كتاب جوامع الفقهية در سال 1276ق چاپ شده است.<ref>الذريعة، جلد 19، ص355، مقدمه‌اى بر فقه شيعه، ص67</ref>، سپس در سال 1377ق در ایران و در سال 1414ق در بيرون همراه با كتاب المقنع چاپ شده است.<ref>الذریعة، جلد 5، ص252</ref> | ||
كتاب موجود توسط مؤسسۀ امام هادى(ع) و تحت نظارت گروه تحقيق اين مؤسسه در رجب المرجب سال 1418ق در چاپخانۀ اعتماد در قم چاپ شده است. | كتاب موجود توسط مؤسسۀ امام هادى(ع) و تحت نظارت گروه تحقيق اين مؤسسه در رجب المرجب سال 1418ق در چاپخانۀ اعتماد در قم چاپ شده است. | ||
| خط ۸۴: | خط ۷۲: | ||
در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] به 7 نسخه اشاره شده است كه عبارتند از: | در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] به 7 نسخه اشاره شده است كه عبارتند از: | ||
1 - نسخۀ خطى كتابخانۀ مدرسۀ آیت‌الله بروجردى در نجف اشرف به خط تاج‌الدين | 1 - نسخۀ خطى كتابخانۀ مدرسۀ آیت‌الله بروجردى در نجف اشرف به خط تاج‌الدين حسین بن عوض شاه كاشانى كه در سال 687ق تأليف شده است و تا آخر كتاب ميراث است. | ||
2 - نسخۀ كتابخانۀ صدر تا آخر كتاب حج. | 2 - نسخۀ كتابخانۀ صدر تا آخر كتاب حج. | ||
3 - نسخۀ كتابخانۀ | 3 - نسخۀ كتابخانۀ سيد ابوالقاسم اصفهانى در نجف اشرف تا آخر ميراث. | ||
4 - نسخۀ ميرزا محمد على اردوبادى. | 4 - نسخۀ ميرزا محمد على اردوبادى. | ||
5 - نسخۀ شيخ هادى | 5 - نسخۀ شيخ هادى کاشف‌الغطاء. | ||
6 - نسخۀ كتابخانۀ راجه فيض‌آبادى. | 6 - نسخۀ كتابخانۀ راجه فيض‌آبادى. | ||
7 - نسخه‌اى كه در ضمن جوامع الفقهية چاپ شده است.<ref>همان، جلد 25، | 7 - نسخه‌اى كه در ضمن جوامع الفقهية چاپ شده است.<ref>همان، جلد 25، ص175</ref> | ||
در كتاب مقدمه‌اى بر فقه شيعه نيز به 11 نسخه اشاره شده كه مهم‌ترين آنان نسخۀ خطى مدرسۀ آیت‌الله بروجردى در سال 687ق و نسخۀ خطى لوس آنجلس در سال 776ق است.<ref>مقدمه‌اى بر فقه شيعه، | در كتاب مقدمه‌اى بر فقه شيعه نيز به 11 نسخه اشاره شده كه مهم‌ترين آنان نسخۀ خطى مدرسۀ آیت‌الله بروجردى در سال 687ق و نسخۀ خطى لوس آنجلس در سال 776ق است.<ref>مقدمه‌اى بر فقه شيعه، ص67</ref> | ||
==نُسخ مورد اعتماد== | ==نُسخ مورد اعتماد== | ||
| خط ۱۱۶: | خط ۱۰۴: | ||
در [[الفهرست (ابن نديم)|فهرست ابن نديم]]، رجال [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشى]] و [[بحار الأنوار]] نام كتاب «الهداية» و بدون اضافه ذكر شده است.<ref>فهرست | در [[الفهرست (ابن نديم)|فهرست ابن نديم]]، رجال [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشى]] و [[بحار الأنوار]] نام كتاب «الهداية» و بدون اضافه ذكر شده است.<ref>فهرست ص292، رجال [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشى]] ص39، تحت شمارۀ 1049</ref> | ||
امّا در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]«الهداية بالخير في الأصول و الفروع»، و در نسخۀ كتابخانۀ آیت‌الله بروجردى در نجف اشرف «هداية المتعلمين» ناميده شده است.<ref>الذريعة، جلد 14، | امّا در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]«الهداية بالخير في الأصول و الفروع»، و در نسخۀ كتابخانۀ آیت‌الله بروجردى در نجف اشرف «هداية المتعلمين» ناميده شده است.<ref>الذريعة، جلد 14، ص172، جلد 25، ص175، جلد 25، ص189</ref> | ||
در مقدمۀ ناشر كتاب موجود، ملحقات بالخير، و المتعلمين را صحيح ندانسته است. | در مقدمۀ ناشر كتاب موجود، ملحقات بالخير، و المتعلمين را صحيح ندانسته است. | ||
| خط ۱۶۱: | خط ۱۴۹: | ||
در حالى كه متن كتاب برگرفته از متن احاديث مى‌باشد؛ اما تعابير «قال»، «روى»، و نظائر آن و حتى ذكر نام راويان؛ همچون عمار بن موسى، زهرى، متن ناهمگونى را ايجاد كرده است.<ref>الهدایة، صفحات 138 و 139</ref> | در حالى كه متن كتاب برگرفته از متن احاديث مى‌باشد؛ اما تعابير «قال»، «روى»، و نظائر آن و حتى ذكر نام راويان؛ همچون عمار بن موسى، زهرى، متن ناهمگونى را ايجاد كرده است.<ref>الهدایة، صفحات 138 و 139</ref> | ||
همچنين مؤلف گاهى نظريات پدر بزرگوارش على بن | همچنين مؤلف گاهى نظريات پدر بزرگوارش على بن حسین بن بابويه را نيز در كنار نظريات فقهى خود آورده است.<ref>همان، صفحۀ 107</ref> | ||
از ديگر ويژگى‌هاى كتاب اين كه مؤلف سعى نموده است، بسيارى از مستحبات و ادعيه كه در كتب فقهى نظير او وجود داشته است، در كتاب مطرح ننمايد تا مباحث كتاب چهرۀ فقهى بيشترى به خود بگيرد. | از ديگر ويژگى‌هاى كتاب اين كه مؤلف سعى نموده است، بسيارى از مستحبات و ادعيه كه در كتب فقهى نظير او وجود داشته است، در كتاب مطرح ننمايد تا مباحث كتاب چهرۀ فقهى بيشترى به خود بگيرد. | ||
| خط ۱۷۰: | خط ۱۵۸: | ||
[[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]]: | [[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]]: | ||
كتابه (الصدوق) الموسوم بالهداية في الأصول و الفقه على سبيل الاختصار و الجمود على الفتوى و شاعت نسبته إليه في كتب الاستدلال.<ref>[[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]]، جلد6، | كتابه (الصدوق) الموسوم بالهداية في الأصول و الفقه على سبيل الاختصار و الجمود على الفتوى و شاعت نسبته إليه في كتب الاستدلال.<ref>[[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]]، جلد6، ص136</ref> | ||
[[رياض العلماء و حياض الفضلاء|رياض العلماء]]: | [[رياض العلماء و حياض الفضلاء|رياض العلماء]]: | ||
و من كتبه وصلت إلينا كتاب الهداية في الفقه مختصر.<ref>[[رياض العلماء و حياض الفضلاء|رياض العلماء]]، جلد5، | و من كتبه وصلت إلينا كتاب الهداية في الفقه مختصر.<ref>[[رياض العلماء و حياض الفضلاء|رياض العلماء]]، جلد5، ص121</ref> | ||
[[بحار الأنوار]]: | [[بحار الأنوار]]: | ||
| خط ۱۸۰: | خط ۱۶۸: | ||
علامۀ مجلسى در فصل اول از جلد اول [[بحار الأنوار]] پس از بيان اسامى كتاب‌هاى [[شيخ صدوق]] آنها را از نظر شهرت به دو دسته تقسيم مى‌كند. | علامۀ مجلسى در فصل اول از جلد اول [[بحار الأنوار]] پس از بيان اسامى كتاب‌هاى [[شيخ صدوق]] آنها را از نظر شهرت به دو دسته تقسيم مى‌كند. | ||
يك دسته مثل العيون و العلل و المقنع كه شهرت آنان از كتب اربعه كمتر نيست. و يك دسته ديگر كه به شهرت كتب اربعه غير سند و يكى از آنان كتاب الهداية است كه در مورد آن مى‌گويد: كتاب الهداية أيضا مشهور لكن ليس بهذه المثابة.<ref>[[بحار الأنوار]]، فصل دوم، | يك دسته مثل العيون و العلل و المقنع كه شهرت آنان از كتب اربعه كمتر نيست. و يك دسته ديگر كه به شهرت كتب اربعه غير سند و يكى از آنان كتاب الهداية است كه در مورد آن مى‌گويد: كتاب الهداية أيضا مشهور لكن ليس بهذه المثابة.<ref>[[بحار الأنوار]]، فصل دوم، ص26</ref> | ||
جواهر الكلام: | جواهر الكلام: | ||
بل فيهم من لا يفتى إلا بمضامين الأخبار كالصدوق في الفقيه و الهداية بل حكى عن والده أيضا ذلك.<ref>جواهر الكلام، جلد6، | بل فيهم من لا يفتى إلا بمضامين الأخبار كالصدوق في الفقيه و الهداية بل حكى عن والده أيضا ذلك.<ref>جواهر الكلام، جلد6، ص138</ref> | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
| خط ۱۹۲: | خط ۱۸۰: | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | [[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | ||
[[رده:کلام و عقاید]] | [[رده:کلام و عقاید]] | ||
[[رده:مباحث خاص کلامی]] | [[رده: مباحث خاص کلامی]] | ||