۱۱۸٬۶۸۳
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'ابن بابویه، ابوجعفر، محمد بن علی' به 'ابن بابویه، محمد بن علی'
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'متاسفانه' به 'متأسفانه') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ابن بابویه، ابوجعفر، محمد بن علی' به 'ابن بابویه، محمد بن علی') |
||
| (یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
| کد کنگره =BP 129 /الف2 ت9027 | | کد کنگره =BP 129 /الف2 ت9027 | ||
| موضوع = | | موضوع = | ||
ابن بابویه، | ابن بابویه، محمد بن علی، 311 - 381ق. التوحید - نقد و تفسیر | ||
احادیث شیعه - قرن 4ق. | احادیث شیعه - قرن 4ق. | ||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
}} | }} | ||
'''شرح التوحيد الصدوق''' نوشتۀ عالم ربانى [[قاضی سعید قمی، محمدسعید بن محمدمفید|قاضى سعيد محمد بن محمد مفيد قمى]] از اعلام قرن 11و 12 قمرى، شرحى است بر رسالۀ [[التوحيد|توحيد]] مرحوم [[ابن بابویه، | '''شرح التوحيد الصدوق''' نوشتۀ عالم ربانى [[قاضی سعید قمی، محمدسعید بن محمدمفید|قاضى سعيد محمد بن محمد مفيد قمى]] از اعلام قرن 11و 12 قمرى، شرحى است بر رسالۀ [[التوحيد|توحيد]] مرحوم [[ابن بابویه، محمد بن علی|صدوق]] كه مؤلف در آن به گرد آورى احاديث مربوط به توحيد و آنچه كه به آن مرتبط است، يعنى صفات، اسماء و افعان ضمن 67 باب الهى پر داخته است. اين رساله به نامهاى «التوحيد، توحيد صدوق و توحيد ابن بابويه» معروف است. بر اين رساله شروح متعددى نوشته شده است اما يكى از بهترين شروح، شرح [[قاضی سعید قمی، محمدسعید بن محمدمفید|قاضى سعيد]] است. شرح قاضى به خاطر عمق و سعه پژوهش در محتواى روايات و معارف شيعه مورد استفاده و استناد علما قرار گرفت. حضرت [[امام خمينى(ره)|امام خمينى]] در غالب کتاب‌هايشان از اين كتاب استفاده نموده‌اند. ايشان در همين رابطه می‌فرمایند «هو (كتاب شرح توحيد صدوق) من اعظم مصنفات ذلك المعارف و ارفع كتب الشيعه فى المعارف و ليس عندنا منه الا الجزء الثالث الذى استعدت لزيادته بعد ما شرعت فى تلك المسودات.<ref>التعليقة على الفوائد الرضوية، ص 128</ref>» | ||
مؤلف بر اساس سيطرۀ علمى كه بر آثار عرفانى داشته، توانسته است از اين آثار براى شرح روايات معرفتى بهترين استفاده را نمايد. او از آثار شيخ اكبر همچون فصوص و فتوحات و از مفاتح الغيب قرنوى و شرح آن مصباح الانس و شروح فصوص استفاده نموده است و به جرئت مى توان گفت كه [[قاضی سعید قمی، محمدسعید بن محمدمفید|قاضى سعيد]] يكى از بزرگان عرفاى شيعه است و كمتر كسى همچون او توانسته است از روايات معرفتى شيعه رمز گشائى كند. | مؤلف بر اساس سيطرۀ علمى كه بر آثار عرفانى داشته، توانسته است از اين آثار براى شرح روايات معرفتى بهترين استفاده را نمايد. او از آثار شيخ اكبر همچون فصوص و فتوحات و از مفاتح الغيب قرنوى و شرح آن مصباح الانس و شروح فصوص استفاده نموده است و به جرئت مى توان گفت كه [[قاضی سعید قمی، محمدسعید بن محمدمفید|قاضى سعيد]] يكى از بزرگان عرفاى شيعه است و كمتر كسى همچون او توانسته است از روايات معرفتى شيعه رمز گشائى كند. | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
==نكاتى دربارۀ تصحيح== | ==نكاتى دربارۀ تصحيح== | ||
#مصحح محترم از ميان نسخ متعدد جلد اول شرح توحيد صدوق، سه نسخه را برگزيده، به روش گزينش موردى مبادرت به تصحيح متن كرده است و آنچه را ناصواب دانسته، به عنوان نسخه بدل در حاشيه آورده است. در مقدمه آمده است كه پس از اتمام طبع كتاب نسخۀ نفيسى با تعليقات حكيم مولى على نورى به دست وى رسيده كه متأسفانه نه به مشخصات نسخۀ اخير و دليل نفاست آن اشاره كرده و نه به مشخصات آن نسخ متعدد و دليل گزينش اين سه نسخۀ برگزيده. با توجه به اينكه از جلد دوم شرح توحيد صدوق قاضى سعيد، نسخه‌اى به خط شارح در دست است<ref>سيد محمد مشكوة، مقدمه كليد بهشت، قاضى سعيد قمى، ص7</ref> و با عنايت به اينكه از وفات شارح كمتر از 310 سال گذشته است، اينكه آيا نسخۀ خطى مصنف از جلد اول باقى مانده است يا نه، قابل تحقيق است. هرچند دو نسخه از سه نسخه مورد اعتماد مصحح از نسخ مورد اجازه شارح بوده است. بنابر اين مناسب بود عكس صفحات ابتدا و انتهاى نسخه همراه با اجازه نامه‌هاى شارح در اول كتاب آورده | #مصحح محترم از ميان نسخ متعدد جلد اول شرح توحيد صدوق، سه نسخه را برگزيده، به روش گزينش موردى مبادرت به تصحيح متن كرده است و آنچه را ناصواب دانسته، به عنوان نسخه بدل در حاشيه آورده است. در مقدمه آمده است كه پس از اتمام طبع كتاب نسخۀ نفيسى با تعليقات حكيم مولى على نورى به دست وى رسيده كه متأسفانه نه به مشخصات نسخۀ اخير و دليل نفاست آن اشاره كرده و نه به مشخصات آن نسخ متعدد و دليل گزينش اين سه نسخۀ برگزيده. با توجه به اينكه از جلد دوم شرح توحيد صدوق قاضى سعيد، نسخه‌اى به خط شارح در دست است<ref>سيد محمد مشكوة، مقدمه كليد بهشت، قاضى سعيد قمى، ص7</ref> و با عنايت به اينكه از وفات شارح كمتر از 310 سال گذشته است، اينكه آيا نسخۀ خطى مصنف از جلد اول باقى مانده است يا نه، قابل تحقيق است. هرچند دو نسخه از سه نسخه مورد اعتماد مصحح از نسخ مورد اجازه شارح بوده است. بنابر اين مناسب بود عكس صفحات ابتدا و انتهاى نسخه همراه با اجازه نامه‌هاى شارح در اول كتاب آورده می‌شد. ارزش اجازه نامۀ نسخه اول به ويژه از آن روست كه چه بسا ممكن است كمكى كند به شناخت محشى مهدى نام كتاب كه غالباً گستاخانه بر [[قاضی سعید قمی، محمدسعید بن محمدمفید|قاضى سعيد]] تاخته است. | ||
#بر متن مصحح كتاب چهار نوع حاشيه مشاهده می‌شود: | #بر متن مصحح كتاب چهار نوع حاشيه مشاهده می‌شود: | ||
#:* حواشى مختصر و معدود شارح كه با علامت «منه» مشخص است. | #:* حواشى مختصر و معدود شارح كه با علامت «منه» مشخص است. | ||
| خط ۸۵: | خط ۸۵: | ||
#:كتاب فاقد مقدمه تحليلى مطالب است. اگر چه مصحح محترم به واسطۀ عدم انتشار آثار [[قاضی سعید قمی، محمدسعید بن محمدمفید|قاضى سعيد]] از اين باب عذر خواسته و اين مهم را تا انتشار كامل مجموعۀ مصنفات [[قاضی سعید قمی، محمدسعید بن محمدمفید|قاضى سعيد]] تاخير انداخته، اما ظاهراً تحليل آراى شارح بر مبناى همين جلد نيز ميسور بود و «الميسور لا يسقط بالعسور». | #:كتاب فاقد مقدمه تحليلى مطالب است. اگر چه مصحح محترم به واسطۀ عدم انتشار آثار [[قاضی سعید قمی، محمدسعید بن محمدمفید|قاضى سعيد]] از اين باب عذر خواسته و اين مهم را تا انتشار كامل مجموعۀ مصنفات [[قاضی سعید قمی، محمدسعید بن محمدمفید|قاضى سعيد]] تاخير انداخته، اما ظاهراً تحليل آراى شارح بر مبناى همين جلد نيز ميسور بود و «الميسور لا يسقط بالعسور». | ||
مصحح فاضل شرح توحيد الصدوق، در دو تصحيح ديگرش شرح دعاء الصباح و شرح دعاى جوشن كبير [[سبزواری، هادی|حكيم سبزوارى]] نيز از ارائۀ مقدمۀ تحليلى خود دارى كرده است. شيوه‌اى كه او در مقدمه بر رساله شيخ الاشراق پيش گرفته بود، مى بايست در سه تصحيح بعدى وى نيز به كار گرفته | مصحح فاضل شرح توحيد الصدوق، در دو تصحيح ديگرش شرح دعاء الصباح و شرح دعاى جوشن كبير [[سبزواری، هادی|حكيم سبزوارى]] نيز از ارائۀ مقدمۀ تحليلى خود دارى كرده است. شيوه‌اى كه او در مقدمه بر رساله شيخ الاشراق پيش گرفته بود، مى بايست در سه تصحيح بعدى وى نيز به كار گرفته می‌شد. ارزش نگارش مقدمۀ تحليلى قطعاً كمتر از تصحيح متن نيست و انتشار متون تصحيح شده بدون مقدمه تحليلى مطالب از مصححين عادى پذيرفته نيست چه برسد به اساتيد محترم كه مى بايست كار ايشان سرمشق ديگران واقع شود. | ||
== نسخه شناسى == | == نسخه شناسى == | ||