۱۱۸٬۶۸۳
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'ه‌غ' به 'ه‌غ') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
|- | |- | ||
|متولد | |متولد | ||
| data-type="authorbirthDate" | | | data-type="authorbirthDate" | 1289ش | ||
|- | |- | ||
|محل تولد | |محل تولد | ||
| خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
|- | |- | ||
|رحلت | |رحلت | ||
| data-type="authorDeathDate" | | | data-type="authorDeathDate" |۲۱ مهر ۱۳۵۸ش | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
</div> | </div> | ||
'''غلامحسین مصاحب''' که پدر ریاضیات جدید در ایران لقب گرفته، مردی است که در فرهنگ فارسی نیز مطالعاتی جدی داشته و بر اثر کثرت معلومات و احاطه بر علوم قدیم و جدید و دقت و موشکافی در کار، آثار علمی‌اش | '''غلامحسین مصاحب''' (1289-1358ش)، که پدر ریاضیات جدید در ایران لقب گرفته، مردی است که در فرهنگ فارسی نیز مطالعاتی جدی داشته و بر اثر کثرت معلومات و احاطه بر علوم قدیم و جدید و دقت و موشکافی در کار، آثار علمی‌اش کم‌نظیر است و «دایرةالمعارف» فارسی و «[[مدخل منطق صورت یا منطق ریاضی|مدخل منطق صورت]]»، از جمله آثار او می‌باشد. | ||
== | ==ولادت== | ||
غلامحسین مصاحب در سال | غلامحسین مصاحب در سال 1289ش به دنیا آمد. او از خاندانی بود که شخصیت فرهنگی و اجتماعی آنان به 300 سال پیش بازمی‌گردد و عده‌ای از آنها در شمار رجال دانش و فضل و ادب بودند. از جمله ملا مصاحب که در عصر شاه عباس می‌زیست و شاعری بنام بود و یا جد پدری او مرحوم ملا میرزا محمد که از بزرگان علم و دین بود و مقبره‌اش در تخت فولاد اصفهان زیارتگاه است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/945/1 ر.ک: مصاحب، غلامحسین، ص1]</ref>. | ||
== | ==تحصیلات== | ||
مصاحب، تحصیلات خود را در ایران، فرانسه و انگلستان گذراند و موفق به اخذ درجه دکتری در ریاضیات به سال 1327 از دانشگاه کمبریج شد و رساله پایان تحصیل وی نیز در جلد ششم مجله انجمن فلسفه کمبریج در سال 1950 به چاپ رسید. او دارای هوش و استعداد | مصاحب، تحصیلات خود را در ایران، فرانسه و انگلستان گذراند و موفق به اخذ درجه دکتری در ریاضیات به سال 1327 از دانشگاه کمبریج شد و رساله پایان تحصیل وی نیز در جلد ششم مجله انجمن فلسفه کمبریج در سال 1950 به چاپ رسید. او دارای هوش و استعداد خارق‌العاده‌ای بود؛ چنان‌که در تمام دوران تحصیلات ابتدایی و متوسطه، تقریبا هر سال دو کلاس را با هم به پایان می‌رساند و در 16 سالگی، دوره دوم متوسطه را با معدلی بیش از نوزده تمام کرد. در روز جشن سالانه که وی نطقی درباره اعتماد به نفس ایراد کرد، وزیر معارف وقت نه‌تنها او را شاگرد اول تهران، بلکه شاگرد اول ایران معرفی کرد و وی به اخذ مدال درجه اول علمی نائل شد. گرچه رشته مخصوص تحصیل و تحقیق او ریاضیات بود، ولی وسعت اطلاعات وی در علوم قدیم و جدید کم‌نظیر بود. او زبان‌های فارسی، عربی، فرانسوی و انگلیسی را در حد کمال می‌دانست و با زبان آلمانی هم به اندازه رفع نیاز و درک کتاب‌های ریاضیات و فیزیک آشنا بود. در علوم معقول و منقول و علوم عربی هم تبحر و تحصیلات عمیق داشت، به‌طوری‌که از سوی مرجع وقت شیعیان به دریافت درجه اجتهاد مفتخر گردید<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/945/1 ر.ک: همان، ص1-2]</ref>. | ||
==مشاغل== | ==مشاغل== | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
==جایگاه علمی== | ==جایگاه علمی== | ||
وی در میان اساتید و فضلا و محققین، | وی در میان اساتید و فضلا و محققین، مشار با لبنان بود و بعد از فوت وی دانشمندان و اساتید دانشگاه، کانون نویسندگان و مجله‌های معتبر و وزین، او را استاد علامه، آزاده، دانشمند بی‌نظیر، دانشمند جمیع الجهات، پدر ریاضیات جدید در ایران و نظایر اینها توصیف کردند. در حقیقت می‌توان گفت که شخصیت علمی وی عین خود او و ذات او عین شخصیت علمی‌اش بود. مردی که در عین تحصیل در رشته ریاضی، در فرهنگ فارسی هم مطالعاتی جدی داشت و در مدت 69 سال عمر پربرکتش، بر اثر کثرت معلومات و احاطه بر علوم قدیم و جدید و دقت و موشکافی در کار، آثار علمی‌اش - حتی آنها که مربوط به دوران جوانی اوست - هنوز کم‌نظیر است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/945/2 ر.ک: همان]</ref>. | ||
ایشان نخستین کسی بود که منطق صورت به معنی جدید، یعنی منطق ریاضی را وارد فضای فکری ایران کرد. خدمت او در زمینه دایرةالمعارف فارسی به‌راستی عظیم بود و آثاری که در مباحث آنالیز ریاضی و تئوری اعداد و منطق صورت دارد، از جهت جامعیت و حسن تألیف و سهل و ممتنع بودن شاهکار است. اما آنچه که شخصیت او را ممتاز و مشخص می‌ساخت، یکی دقت و وسواس در کار تحقیق بود که حدس و گمان و تخمین و تقریب را در آن راه نمی‌داد (نمونه بارز این امر کتاب حکیم عمر خیام به‌عنوان عالم جبر است که جلوه‌های ممارست، روحیه و روش علمی در آن مشهود است) و دیگر ابتکار و نوآوری بود که مصداق کامل آن همانا دایرةالمعارف فارسی است. ایشان در این اثر، در زمینه | ایشان نخستین کسی بود که منطق صورت به معنی جدید، یعنی منطق ریاضی را وارد فضای فکری ایران کرد. خدمت او در زمینه دایرةالمعارف فارسی به‌راستی عظیم بود و آثاری که در مباحث آنالیز ریاضی و تئوری اعداد و منطق صورت دارد، از جهت جامعیت و حسن تألیف و سهل و ممتنع بودن شاهکار است. اما آنچه که شخصیت او را ممتاز و مشخص می‌ساخت، یکی دقت و وسواس در کار تحقیق بود که حدس و گمان و تخمین و تقریب را در آن راه نمی‌داد (نمونه بارز این امر کتاب حکیم عمر خیام به‌عنوان عالم جبر است که جلوه‌های ممارست، روحیه و روش علمی در آن مشهود است) و دیگر ابتکار و نوآوری بود که مصداق کامل آن همانا دایرةالمعارف فارسی است. ایشان در این اثر، در زمینه رسم‌الخط فارسی و ضبط علائم و حروف، صاحب رأی و نظر و ابتکار تازه‌ای بود و روش مخصوصش در وضع لغات جدید علمی و ترجمه اصطلاحات خارجی مشخص است. ابداع حروف «ایرانیک» در فارسی بدین منظور که به‌جای حروف «ایتالیک» در متون لاتین قرار گیرد، هم از دیگر ابتکارات ایشان است. | ||
در مورد وضع لغات جدید در برابر تعبیرات و اصطلاحات خارجی که به‌مناسبت احتیاج و لزوم، ناگزیر از به‌کار بردن آنها بود، اسلوب خاصی داشت و سالها بود که به اتفاق جمعی از فضلا و | در مورد وضع لغات جدید در برابر تعبیرات و اصطلاحات خارجی که به‌مناسبت احتیاج و لزوم، ناگزیر از به‌کار بردن آنها بود، اسلوب خاصی داشت و سالها بود که به اتفاق جمعی از فضلا و ادب‌دوستان هفته‌ای یک روز - معمولا سه‌شنبه‌ها - جلسه‌ای داشتند و در آن به بحث در مورد این‌گونه لغات می‌پرداختند که از جمله نتایج آن، کتاب فرهنگ اصطلاحات جغرافیایی است که در سال 1338 به چاپ رسید. نام این مجمع را به شوخی «ضرابخانه» گذاشته بودند و لغاتی را که می‌ساختند، «مضروبات» می‌خواندند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/945/2 ر.ک: همان]</ref>. | ||
==وفات== | ==وفات== | ||
وی در | وی در ۲۱ مهر ۱۳۵۸ش دیده از جهان فروبست<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/945/1 ر.ک: همان، ص1]</ref>. | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
| خط ۷۶: | خط ۷۶: | ||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[دایرةالمعارف فارسی]] | [[دایرةالمعارف فارسی]] | ||
| خط ۸۱: | خط ۸۳: | ||
[[رده:زندگی‌نامه]] | [[رده:زندگی‌نامه]] | ||
[[رده:خرداد (1400)]] | |||
[[رده: | [[رده:ریاضیدانان]] | ||
[[رده: | |||