شمس طبسی، محمد بن عبدالکریم: تفاوت میان نسخه‌ها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) |
جز (ویرایش Hashemi (بحث) به آخرین تغییری که Hbaghizadeh انجام داده بود واگردانده شد) برچسب: واگردانی |
||
| (۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
| نام‌های دیگر = | | نام‌های دیگر = | ||
| لقب = | | لقب = | ||
| تخلص = | | تخلص =شمس | ||
| نسب = | | نسب = | ||
| نام پدر = | | نام پدر = عبدالکریم | ||
| ولادت = | | ولادت =قرن ششم و اوایل قرن هفتم | ||
| محل تولد = | | محل تولد =طبس | ||
| کشور تولد = | | کشور تولد = | ||
| محل زندگی = | | محل زندگی = | ||
| رحلت = | | رحلت =به اختلاف 624، 626 و 666 | ||
| شهادت = | | شهادت = | ||
| مدفن = | | مدفن = | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
| اساتید = | | اساتید =[[رضی‌الدین نیشابوری]] | ||
| مشایخ = | | مشایخ = | ||
| معاصرین = | | معاصرین = | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
| کد مؤلف = AUTHORCODE91496AUTHORCODE | | کد مؤلف = AUTHORCODE91496AUTHORCODE | ||
}} | }} | ||
'''محمد بن عبدالکریم شمس طبسی''' (متوفی 624ق)، متخلص به شمس، از شاعران قرن ششم و اوایل قرن هفتم و از شاگردان رضی‌الدین نیشابوری است. | '''محمد بن عبدالکریم شمس طبسی''' (متوفی 624ق)، متخلص به شمس، از شاعران قرن ششم و اوایل قرن هفتم و از شاگردان [[رضی‌الدین نیشابوری]] است. | ||
==نام و نسب== | ==نام و نسب== | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
سال تولد شمس معلوم نیست و سال وفات او را تذکره‌نویسان، به اختلاف 624، 626 و 666 نوشته‌اند؛ اما به دلایلی که مصحح دیوان او در مقدمه کتابش نوشته، احتمالاً اولین تاریخ، صحیح‌تر باشد<ref>ر.ک: همان، صفحه سیزده</ref>. | سال تولد شمس معلوم نیست و سال وفات او را تذکره‌نویسان، به اختلاف 624، 626 و 666 نوشته‌اند؛ اما به دلایلی که مصحح دیوان او در مقدمه کتابش نوشته، احتمالاً اولین تاریخ، صحیح‌تر باشد<ref>ر.ک: همان، صفحه سیزده</ref>. | ||
باید شمس در جوانی مرده و به قول زکریای | باید شمس در جوانی مرده و به قول [[زکریای قزوینی]]، سکته کرده باشد<ref>همان، صفحه چهارده</ref>. | ||
==زادگاه== | ==زادگاه== | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۲: | ||
شمس مانند بسیاری از شعرای قدیم، سفرهایی کرده است و ظاهراً از این سفرها، قصدی جز استفاده از مزایای شهرهای بزرگتر و بالا بردن سطح معلومات، نداشته است. به احتمال زیاد، ابتدا از طبس به هرات رفته و مدت زیادی در آنجا، اقامت جسته است<ref>همان، صفحه هجده</ref>. | شمس مانند بسیاری از شعرای قدیم، سفرهایی کرده است و ظاهراً از این سفرها، قصدی جز استفاده از مزایای شهرهای بزرگتر و بالا بردن سطح معلومات، نداشته است. به احتمال زیاد، ابتدا از طبس به هرات رفته و مدت زیادی در آنجا، اقامت جسته است<ref>همان، صفحه هجده</ref>. | ||
شمس مدتی در بخارا و سمرقند نیز بوده است. در اشعار او، اشاره‌ای به آنچه در این شهر بر او گذشته است، دیده نمی‌شود ولی در مقدمه یا دیباچه نسخه‌ای از دیوان او، ذکر شده است که شمس در زمان رضی‌الدین | شمس مدتی در بخارا و سمرقند نیز بوده است. در اشعار او، اشاره‌ای به آنچه در این شهر بر او گذشته است، دیده نمی‌شود ولی در مقدمه یا دیباچه نسخه‌ای از دیوان او، ذکر شده است که شمس در زمان [[رضی‌الدین نیشابوری]]، به بخارا رفت و به تحصیل علم مشغول شد<ref>همان،صفحه نوزده</ref>. | ||
==اساتید== | ==اساتید== | ||
| خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
==مذهب== | ==مذهب== | ||
در مورد مذهب شمس و این‌که سنی بوده یا شیعه، اظهار نظر قطعی و صریح دشوار است. وی در اشعار خود، در موارد متعدد، از حضرت علی(ع)، به عظمت و جلال یاد کرده و در قصیده‌ای بر حال شهیدان کربلا تأسف خورده است<ref>ر.ک:همان،صفحه بیست‌ودو</ref>. | در مورد مذهب شمس و این‌که سنی بوده یا شیعه، اظهار نظر قطعی و صریح دشوار است. وی در اشعار خود، در موارد متعدد، از [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]]، به عظمت و جلال یاد کرده و در قصیده‌ای بر حال شهیدان کربلا تأسف خورده است<ref>ر.ک:همان،صفحه بیست‌ودو</ref>. | ||
==ممدوحان== | ==ممدوحان== | ||
| خط ۸۰: | خط ۸۰: | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
شمس طبسی، محمد بن عبدالکریم، «دیوان قاضی شمس‌الدین محمد بن عبدالکریم طبسی»، به اهتمام تقی بینش، | شمس طبسی، محمد بن عبدالکریم، «دیوان قاضی شمس‌الدین محمد بن عبدالکریم طبسی»، به اهتمام تقی بینش، مشهد،، کتابفروشی زوار، 1343. | ||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
| خط ۸۸: | خط ۸۸: | ||
[[رده:زندگی‌نامه]] | [[رده:زندگی‌نامه]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:مقالات بازبینی شده2 دی 1402]] | ||
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ دی 1402 توسط عباس مکرمی]] | [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ دی 1402 توسط عباس مکرمی]] | ||
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ دی 1402 توسط سید محمد رضا موسوی]] | [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ دی 1402 توسط سید محمد رضا موسوی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۰ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۷:۱۷
| شمس طبسی، محمد بن عبدالکریم | |
|---|---|
 | |
| تخلص | شمس |
| نام پدر | عبدالکریم |
| ولادت | قرن ششم و اوایل قرن هفتم |
| محل تولد | طبس |
| رحلت | به اختلاف 624، 626 و 666 |
| اطلاعات علمی | |
| اساتید | رضی‌الدین نیشابوری |
محمد بن عبدالکریم شمس طبسی (متوفی 624ق)، متخلص به شمس، از شاعران قرن ششم و اوایل قرن هفتم و از شاگردان رضی‌الدین نیشابوری است.
نام و نسب
لقب و اسم او و اسم پدرش را عوفی و تذکره‌نویسان دیگر، شمس‌الدین محمد بن عبدالکریم نوشته‌اند[۱].
ولادت و وفات
سال تولد شمس معلوم نیست و سال وفات او را تذکره‌نویسان، به اختلاف 624، 626 و 666 نوشته‌اند؛ اما به دلایلی که مصحح دیوان او در مقدمه کتابش نوشته، احتمالاً اولین تاریخ، صحیح‌تر باشد[۲].
باید شمس در جوانی مرده و به قول زکریای قزوینی، سکته کرده باشد[۳].
زادگاه
شمس اهل طبس بوده است، هم شهرت دارد و هم خود او دو جا در شعرش به طبسی بودن، اشاره می‌کند:
| منم آن مرغ خوش سخن که شتافت | سوی صدر تو از هوای طبس | |
| ز دریای فضل تو گوهر برند | همه خوشه‌چینان چو شمس طبس [۴] |
سفرها
شمس مانند بسیاری از شعرای قدیم، سفرهایی کرده است و ظاهراً از این سفرها، قصدی جز استفاده از مزایای شهرهای بزرگتر و بالا بردن سطح معلومات، نداشته است. به احتمال زیاد، ابتدا از طبس به هرات رفته و مدت زیادی در آنجا، اقامت جسته است[۵].
شمس مدتی در بخارا و سمرقند نیز بوده است. در اشعار او، اشاره‌ای به آنچه در این شهر بر او گذشته است، دیده نمی‌شود ولی در مقدمه یا دیباچه نسخه‌ای از دیوان او، ذکر شده است که شمس در زمان رضی‌الدین نیشابوری، به بخارا رفت و به تحصیل علم مشغول شد[۶].
اساتید
وی در فن شعر، شاگرد رضی‌الدین نیشابوری بود[۷].
اخلاقیات
درباره خلق و خویش شمس، دولتشاه نوشته است: «مردی خوش قلب و خوش منظر بوده است»[۸].
مذهب
در مورد مذهب شمس و این‌که سنی بوده یا شیعه، اظهار نظر قطعی و صریح دشوار است. وی در اشعار خود، در موارد متعدد، از حضرت علی(ع)، به عظمت و جلال یاد کرده و در قصیده‌ای بر حال شهیدان کربلا تأسف خورده است[۹].
ممدوحان
ممدوح اصلی وی، صدرالدین محمد نظام‌الملک وزیر قلج طمغاخ خان از ملوک آل افراسیاب است[۱۰].
پانویس
منابع مقاله
شمس طبسی، محمد بن عبدالکریم، «دیوان قاضی شمس‌الدین محمد بن عبدالکریم طبسی»، به اهتمام تقی بینش، مشهد،، کتابفروشی زوار، 1343.