۱۴۶٬۲۸۳
ویرایش
←وابستهها
جز (جایگزینی متن - 'حت' به 'حت') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) |
||
| (۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
| زبان =فارسی | | زبان =فارسی | ||
| کد کنگره =AE ?? /م8د2 | | کد کنگره =AE ?? /م8د2 | ||
| موضوع =دايره المعارفها و | | موضوع =دايره المعارفها و واژهنامهها | ||
| ناشر =مرکز دائرةالمعارف بزرگ | | ناشر =مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامى | ||
| مکان نشر =ايران - تهران | | مکان نشر =ايران - تهران | ||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
| شابک = | | شابک = | ||
| تعداد جلد =3 | | تعداد جلد =3 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =11683 | ||
| کتابخوان همراه نور =11683 | | کتابخوان همراه نور =11683 | ||
| کد پدیدآور =476 | | کد پدیدآور =476 | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
{{کاربردهای دیگر|دانشنامه (ابهامزدایی)}} | |||
'''دانشنامهایران'''، دائرةالمعارفی عمومی و جهانی و دومین اثر پژوهشی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، پس از دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، به سرپرستی [[موسوی بجنوردی، محمدکاظم|محمدکاظم موسوی بجنوردی]] است. | '''دانشنامهایران'''، دائرةالمعارفی عمومی و جهانی و دومین اثر پژوهشی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، پس از دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، به سرپرستی [[موسوی بجنوردی، محمدکاظم|محمدکاظم موسوی بجنوردی]] است. | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۶: | ||
در مقدمه نخست، به تعریف دانشنامه، انواع آن، سابقه دانشنامهنویسی در ایران و... پرداخته شده<ref>ر.ک: مقدمه اول، صفحه هفت - نه</ref> و در مقدمه دوم، ویژگیهای دانشنامه حاضر، از جمله ضوابط نوشتن مقالات، نشانهها و اختصارات و سازمان علمی دانشنامه، تشریح شده است.<ref>ر.ک: مقدمه دوم، همان، صفحه نه - بیستوهشت</ref>. | در مقدمه نخست، به تعریف دانشنامه، انواع آن، سابقه دانشنامهنویسی در ایران و... پرداخته شده<ref>ر.ک: مقدمه اول، صفحه هفت - نه</ref> و در مقدمه دوم، ویژگیهای دانشنامه حاضر، از جمله ضوابط نوشتن مقالات، نشانهها و اختصارات و سازمان علمی دانشنامه، تشریح شده است.<ref>ر.ک: مقدمه دوم، همان، صفحه نه - بیستوهشت</ref>. | ||
بیشتر مقالههای این دانشنامه را، گروه مقالات نیمه بلند تشکیل میدهد که میانگین حجم آنها، حدود یک ستون است. مقالههای خیلی کوتاه، خاص اطلاعرسانی حداقل و سریع، درباره مواردی است که ذکر اطلاعاتی اندک در دانشنامههای همگانی برای آنها کفایت میکند. مقالههای خیلی بلند، در موضوعاتی است که طبیعت آنها ایجاب میکند حق مطلب با کلمات بیشتری ادا شود. جنبههایی از ارزشهای والای جامعه، شخصیتهای ممتاز عالم بشریت و مفاهیم اساسی یا جدیدی که طرح کردن آنها به تفصیل نیاز دارد، از جمله مطالبی است که در قالب مقالههای بلند معرفی شدهاند. بااینحال، تلاش شده است تا جای ممکن، اصل خلاصهگویی و پرهیز از ذکر عبارتها و کلمههای زائد مراعات گردد و اطلاعات مفید و لازم، با حداقل واژه و با ساختاری ساده و | بیشتر مقالههای این دانشنامه را، گروه مقالات نیمه بلند تشکیل میدهد که میانگین حجم آنها، حدود یک ستون است. مقالههای خیلی کوتاه، خاص اطلاعرسانی حداقل و سریع، درباره مواردی است که ذکر اطلاعاتی اندک در دانشنامههای همگانی برای آنها کفایت میکند. مقالههای خیلی بلند، در موضوعاتی است که طبیعت آنها ایجاب میکند حق مطلب با کلمات بیشتری ادا شود. جنبههایی از ارزشهای والای جامعه، شخصیتهای ممتاز عالم بشریت و مفاهیم اساسی یا جدیدی که طرح کردن آنها به تفصیل نیاز دارد، از جمله مطالبی است که در قالب مقالههای بلند معرفی شدهاند. بااینحال، تلاش شده است تا جای ممکن، اصل خلاصهگویی و پرهیز از ذکر عبارتها و کلمههای زائد مراعات گردد و اطلاعات مفید و لازم، با حداقل واژه و با ساختاری ساده و آسانیاب، ارائه شود<ref>ر.ک: همان، صفحه ده</ref>. | ||
مقالههای دانشنامهایران، بهصورت تألیف، تلخیص و ترجمه تدوین و از سه منبع اصلی تأمین میشود: | مقالههای دانشنامهایران، بهصورت تألیف، تلخیص و ترجمه تدوین و از سه منبع اصلی تأمین میشود: | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۵: | ||
تنوع منابعی که از آنها برای دانشنامه، مقاله، انتخاب شده و حجم بسیار اطلاعاتی که طی سالها فعالیت مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی برای تدوین چند اثر دانشنامهای فراهم آمده، این زمینه را آماده ساخته است که دامنه کار دانشنامهایران، تا جایی که امکانات موجود اجازه میدهد، نسبتا گسترده باشد و هیچ موضوع دانشنامهای مهمی برای معرفی، از قلم نیفتد. ضمن آنکه ساختار تشکیلاتی این دانشنامه، به تأمین چنین هدفی کمک میکند<ref>ر.ک: همان</ref>. | تنوع منابعی که از آنها برای دانشنامه، مقاله، انتخاب شده و حجم بسیار اطلاعاتی که طی سالها فعالیت مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی برای تدوین چند اثر دانشنامهای فراهم آمده، این زمینه را آماده ساخته است که دامنه کار دانشنامهایران، تا جایی که امکانات موجود اجازه میدهد، نسبتا گسترده باشد و هیچ موضوع دانشنامهای مهمی برای معرفی، از قلم نیفتد. ضمن آنکه ساختار تشکیلاتی این دانشنامه، به تأمین چنین هدفی کمک میکند<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
در نوشتن مقالات دانشنامه، تا حد امکان، از دستور خط فارسی مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی پیروی شده است، اما ازآنجاکه بسیاری از مقالات در سالیان گذشته، مراحل مختلف تألیف، ترجمه و ویرایش را طی کرده، در مواردی | در نوشتن مقالات دانشنامه، تا حد امکان، از دستور خط فارسی مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی پیروی شده است، اما ازآنجاکه بسیاری از مقالات در سالیان گذشته، مراحل مختلف تألیف، ترجمه و ویرایش را طی کرده، در مواردی اختلافهای ناچیزی به چشم میخورد<ref>ر.ک: همان، صفحه یازده</ref>. | ||
برای نقطهگذاری در خط فارسی، ضوابط مدونی وجود ندارد و مؤلفان و مترجمان در اینباره، اختلافنظر دارند، اما مواردی هست که رعایت آنها در نوشتار ضروری است. در دانشمانه از علامتهای نقطهگذاری، فقط در موارد ضروری فقط برای کمک به درست خواندن و واضحتر شدن مطلب، استفاده شده است که در مقدمه کتاب، توضیح مختصری درباره هریک از این علامتها، داده شده است.<ref>ر.ک: همان، صفحه یازده - دوازده</ref>. | برای نقطهگذاری در خط فارسی، ضوابط مدونی وجود ندارد و مؤلفان و مترجمان در اینباره، اختلافنظر دارند، اما مواردی هست که رعایت آنها در نوشتار ضروری است. در دانشمانه از علامتهای نقطهگذاری، فقط در موارد ضروری فقط برای کمک به درست خواندن و واضحتر شدن مطلب، استفاده شده است که در مقدمه کتاب، توضیح مختصری درباره هریک از این علامتها، داده شده است.<ref>ر.ک: همان، صفحه یازده - دوازده</ref>. | ||
| خط ۱۰۲: | خط ۱۰۵: | ||
ب)- حدود العالم، به کوشش [[ستوده، منوچهر|منوچهر ستوده]]، تهران، 1362ش. | ب)- حدود العالم، به کوشش [[ستوده، منوچهر|منوچهر ستوده]]، تهران، 1362ش. | ||
# اطلاعات مربوط به مآخذ مختلف، با نقطه ویرگول (؛) از یکدیگر جدا شده است؛ مثال: [[ابن بلخی]]، [[فارسنامه ابن بلخی|فارسنامه]]، به کوشش لسترنج و نیکلسون، کمبریج، 1921؛ [[نامی اصفهانی، محمدصادق|نامی اصفهانی]]، محمدصادق، تاریخ گیتیگشا، به کوشش [[نفیسی، سعید|سعید نفیسی]]، تهران، 1363ش. | # اطلاعات مربوط به مآخذ مختلف، با نقطه ویرگول (؛) از یکدیگر جدا شده است؛ مثال: [[ابن بلخی]]، [[فارسنامه ابن بلخی|فارسنامه]]، به کوشش لسترنج و نیکلسون، کمبریج، 1921؛ [[نامی اصفهانی، محمدصادق|نامی اصفهانی]]، محمدصادق، تاریخ گیتیگشا، به کوشش [[نفیسی، سعید|سعید نفیسی]]، تهران، 1363ش. | ||
# مشخصات مآخذی از قبیل فرهنگها و | # مشخصات مآخذی از قبیل فرهنگها و دائرةالمعارفها که بهترتیب الفبایی تدوین شده است، جز در موارد ضروری درج نشده است. | ||
# بیشتر در جاهایی که تاریخ هجری قمری ذکر شده، تاریخ میلادی مطابق آن نیز آمده است. در مقالات مربوط به غیر از جهان اسلام، تاریخ میلادی ذکر شده و در برخی موارد، معادل هجری قمری یا شمسی آنها آمده است.<ref>ر.ک: همان، صفحه دوازده - سیزده</ref>. | # بیشتر در جاهایی که تاریخ هجری قمری ذکر شده، تاریخ میلادی مطابق آن نیز آمده است. در مقالات مربوط به غیر از جهان اسلام، تاریخ میلادی ذکر شده و در برخی موارد، معادل هجری قمری یا شمسی آنها آمده است.<ref>ر.ک: همان، صفحه دوازده - سیزده</ref>. | ||
| خط ۱۱۶: | خط ۱۱۹: | ||
ج)- مقالاتی که از «دبا» تلخیص شده نیز مأخذی ندارند. | ج)- مقالاتی که از «دبا» تلخیص شده نیز مأخذی ندارند. | ||
خواننده ممکن است در نگاه اول، دچار | خواننده ممکن است در نگاه اول، دچار سردرگمیشود که قضیه چیست و چرا مآخذ پارهای از مقالات ذکر شده و مآخذ دیگر مقالات، ذکر نشده است و پس از آنکه شیوه برای او معین شد، این پرسش پیش میآید که برای خواننده دانشنامه چه فرقی میکند که مقالات از کجا آمده است و اگر درج منابع در پایان هر مقاله ضرورت دارد، باید همه مقالات همراه با منابعشان باشند. فرض بر این است که خواننده برای یافتن مقالات تلخیصی و ترجمهای، میتواند به «دبا» و دائرةالمعارفهای فرنگی مراجعه کند. این کار نهتنها تقریبا غیر عملی و وقتگیر است، بلکه اینکه فلان مطلب مقاله دانشنامه را در کدامیک از منابع اصل مقاله باید جست نیز کار بسیار دشواری است. این کار مخصوصاً درباره مقالات «دبا» عملا غیر ممکن میشود؛ چون اولا مقاله تلخیصشده، سطربهسطر با اصل مقاله «دبا» مطابقت ندارد و ثانیا در متن هر مقاله «دبا»، شمارههای ارجاعی فراوانی درج شده که بازمیگردد به منابعی که در ذیل هر مقاله آمده است. خواننده، چنانچه نیاز داشته باشد، بهراحتی میتواند برای کسب اطلاع بیشتر از طریق همین شمارهها و فهرست منابع ذیل هر مقاله، به اصل منابع مراجعه کند، ولی این کار درباره مقالات دانا، اگر نه ناممکن، بسیار مشکل خواهد بود<ref>ر.ک: کیوانی، مجدالدین، ص98-99</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
| خط ۱۳۱: | خط ۱۳۴: | ||
==وابستهها== | ==وابستهها== | ||
{{وابستهها}} | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
| خط ۱۳۷: | خط ۱۴۱: | ||
[[رده:دایرةالمعارفها (عمومی)]] | [[رده:دایرةالمعارفها (عمومی)]] | ||
[[رده:دائرةالمعارفها، واژهنامهها، مصطلحنامهها]] | |||
[[رده: | |||