شمس طبسی، محمد بن عبدالکریم: تفاوت میان نسخه‌ها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' ،' به '،') |
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب: برگردانده‌شده |
||
| خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
'''محمد بن عبدالکریم شمس طبسی''' (متوفی 624ق)، متخلص به شمس، از شاعران قرن ششم و اوایل قرن هفتم و از شاگردان [[رضی‌الدین نیشابوری]] است. | '''محمد بن عبدالکریم شمس طبسی''' (متوفی 624ق)، متخلص به شمس، از شاعران قرن ششم و اوایل قرن هفتم و از شاگردان [[رضی‌الدین نیشابوری]] است. | ||
=نام و نسب= | |||
لقب و اسم او و اسم پدرش را عوفی و تذکره‌نویسان دیگر، شمس‌الدین محمد بن عبدالکریم نوشته‌اند<ref>شمس طبسی، محمد بن عبدالکریم، صفحه دوازده</ref>. | لقب و اسم او و اسم پدرش را عوفی و تذکره‌نویسان دیگر، شمس‌الدین محمد بن عبدالکریم نوشته‌اند<ref>شمس طبسی، محمد بن عبدالکریم، صفحه دوازده</ref>. | ||
=ولادت و وفات= | |||
سال تولد شمس معلوم نیست و سال وفات او را تذکره‌نویسان، به اختلاف 624، 626 و 666 نوشته‌اند؛ اما به دلایلی که مصحح دیوان او در مقدمه کتابش نوشته، احتمالاً اولین تاریخ، صحیح‌تر باشد<ref>ر.ک: همان، صفحه سیزده</ref>. | سال تولد شمس معلوم نیست و سال وفات او را تذکره‌نویسان، به اختلاف 624، 626 و 666 نوشته‌اند؛ اما به دلایلی که مصحح دیوان او در مقدمه کتابش نوشته، احتمالاً اولین تاریخ، صحیح‌تر باشد<ref>ر.ک: همان، صفحه سیزده</ref>. | ||
باید شمس در جوانی مرده و به قول [[زکریای قزوینی]]، سکته کرده باشد<ref>همان، صفحه چهارده</ref>. | باید شمس در جوانی مرده و به قول [[زکریای قزوینی]]، سکته کرده باشد<ref>همان، صفحه چهارده</ref>. | ||
=زادگاه= | |||
شمس اهل طبس بوده است، هم شهرت دارد و هم خود او دو جا در شعرش به طبسی بودن، اشاره می‌کند: | شمس اهل طبس بوده است، هم شهرت دارد و هم خود او دو جا در شعرش به طبسی بودن، اشاره می‌کند: | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
| خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
=سفرها= | |||
شمس مانند بسیاری از شعرای قدیم، سفرهایی کرده است و ظاهراً از این سفرها، قصدی جز استفاده از مزایای شهرهای بزرگتر و بالا بردن سطح معلومات، نداشته است. به احتمال زیاد، ابتدا از طبس به هرات رفته و مدت زیادی در آنجا، اقامت جسته است<ref>همان، صفحه هجده</ref>. | شمس مانند بسیاری از شعرای قدیم، سفرهایی کرده است و ظاهراً از این سفرها، قصدی جز استفاده از مزایای شهرهای بزرگتر و بالا بردن سطح معلومات، نداشته است. به احتمال زیاد، ابتدا از طبس به هرات رفته و مدت زیادی در آنجا، اقامت جسته است<ref>همان، صفحه هجده</ref>. | ||
شمس مدتی در بخارا و سمرقند نیز بوده است. در اشعار او، اشاره‌ای به آنچه در این شهر بر او گذشته است، دیده نمی‌شود ولی در مقدمه یا دیباچه نسخه‌ای از دیوان او، ذکر شده است که شمس در زمان [[رضی‌الدین نیشابوری]]، به بخارا رفت و به تحصیل علم مشغول شد<ref>همان،صفحه نوزده</ref>. | شمس مدتی در بخارا و سمرقند نیز بوده است. در اشعار او، اشاره‌ای به آنچه در این شهر بر او گذشته است، دیده نمی‌شود ولی در مقدمه یا دیباچه نسخه‌ای از دیوان او، ذکر شده است که شمس در زمان [[رضی‌الدین نیشابوری]]، به بخارا رفت و به تحصیل علم مشغول شد<ref>همان،صفحه نوزده</ref>. | ||
=اساتید= | |||
وی در فن شعر، شاگرد رضی‌الدین نیشابوری بود<ref>همان،صفحه بیست</ref>. | وی در فن شعر، شاگرد رضی‌الدین نیشابوری بود<ref>همان،صفحه بیست</ref>. | ||
=اخلاقیات= | |||
درباره خلق و خویش شمس، دولتشاه نوشته است: «مردی خوش قلب و خوش منظر بوده است»<ref>ر.ک:همان،صفحه بیست‌ویک</ref>. | درباره خلق و خویش شمس، دولتشاه نوشته است: «مردی خوش قلب و خوش منظر بوده است»<ref>ر.ک:همان،صفحه بیست‌ویک</ref>. | ||
=مذهب= | |||
در مورد مذهب شمس و این‌که سنی بوده یا شیعه، اظهار نظر قطعی و صریح دشوار است. وی در اشعار خود، در موارد متعدد، از [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]]، به عظمت و جلال یاد کرده و در قصیده‌ای بر حال شهیدان کربلا تأسف خورده است<ref>ر.ک:همان،صفحه بیست‌ودو</ref>. | در مورد مذهب شمس و این‌که سنی بوده یا شیعه، اظهار نظر قطعی و صریح دشوار است. وی در اشعار خود، در موارد متعدد، از [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]]، به عظمت و جلال یاد کرده و در قصیده‌ای بر حال شهیدان کربلا تأسف خورده است<ref>ر.ک:همان،صفحه بیست‌ودو</ref>. | ||
=ممدوحان= | |||
ممدوح اصلی وی، صدرالدین محمد نظام‌الملک وزیر قلج طمغاخ خان از ملوک آل افراسیاب است<ref>همان،صفحه بیست وسه</ref>. | ممدوح اصلی وی، صدرالدین محمد نظام‌الملک وزیر قلج طمغاخ خان از ملوک آل افراسیاب است<ref>همان،صفحه بیست وسه</ref>. | ||
=پانویس = | |||
<references /> | <references /> | ||
=منابع مقاله= | |||
شمس طبسی، محمد بن عبدالکریم، «دیوان قاضی شمس‌الدین محمد بن عبدالکریم طبسی»، به اهتمام تقی بینش، مشهد،، کتابفروشی زوار، 1343. | شمس طبسی، محمد بن عبدالکریم، «دیوان قاضی شمس‌الدین محمد بن عبدالکریم طبسی»، به اهتمام تقی بینش، مشهد،، کتابفروشی زوار، 1343. | ||
=وابسته‌ها= | |||
{{وابسته‌ها}} | {{وابسته‌ها}} | ||
[[دیوان قاضی شمس‌الدین محمد بن عبدالکریم طبسی]] | [[دیوان قاضی شمس‌الدین محمد بن عبدالکریم طبسی]] | ||
نسخهٔ ۱۶ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۲۱
| شمس طبسی، محمد بن عبدالکریم | |
|---|---|
 | |
| تخلص | شمس |
| نام پدر | عبدالکریم |
| ولادت | قرن ششم و اوایل قرن هفتم |
| محل تولد | طبس |
| رحلت | به اختلاف 624، 626 و 666 |
| اطلاعات علمی | |
| اساتید | رضی‌الدین نیشابوری |
محمد بن عبدالکریم شمس طبسی (متوفی 624ق)، متخلص به شمس، از شاعران قرن ششم و اوایل قرن هفتم و از شاگردان رضی‌الدین نیشابوری است.
نام و نسب
لقب و اسم او و اسم پدرش را عوفی و تذکره‌نویسان دیگر، شمس‌الدین محمد بن عبدالکریم نوشته‌اند[۱].
ولادت و وفات
سال تولد شمس معلوم نیست و سال وفات او را تذکره‌نویسان، به اختلاف 624، 626 و 666 نوشته‌اند؛ اما به دلایلی که مصحح دیوان او در مقدمه کتابش نوشته، احتمالاً اولین تاریخ، صحیح‌تر باشد[۲].
باید شمس در جوانی مرده و به قول زکریای قزوینی، سکته کرده باشد[۳].
زادگاه
شمس اهل طبس بوده است، هم شهرت دارد و هم خود او دو جا در شعرش به طبسی بودن، اشاره می‌کند:
| منم آن مرغ خوش سخن که شتافت | سوی صدر تو از هوای طبس | |
| ز دریای فضل تو گوهر برند | همه خوشه‌چینان چو شمس طبس [۴] |
سفرها
شمس مانند بسیاری از شعرای قدیم، سفرهایی کرده است و ظاهراً از این سفرها، قصدی جز استفاده از مزایای شهرهای بزرگتر و بالا بردن سطح معلومات، نداشته است. به احتمال زیاد، ابتدا از طبس به هرات رفته و مدت زیادی در آنجا، اقامت جسته است[۵].
شمس مدتی در بخارا و سمرقند نیز بوده است. در اشعار او، اشاره‌ای به آنچه در این شهر بر او گذشته است، دیده نمی‌شود ولی در مقدمه یا دیباچه نسخه‌ای از دیوان او، ذکر شده است که شمس در زمان رضی‌الدین نیشابوری، به بخارا رفت و به تحصیل علم مشغول شد[۶].
اساتید
وی در فن شعر، شاگرد رضی‌الدین نیشابوری بود[۷].
اخلاقیات
درباره خلق و خویش شمس، دولتشاه نوشته است: «مردی خوش قلب و خوش منظر بوده است»[۸].
مذهب
در مورد مذهب شمس و این‌که سنی بوده یا شیعه، اظهار نظر قطعی و صریح دشوار است. وی در اشعار خود، در موارد متعدد، از حضرت علی(ع)، به عظمت و جلال یاد کرده و در قصیده‌ای بر حال شهیدان کربلا تأسف خورده است[۹].
ممدوحان
ممدوح اصلی وی، صدرالدین محمد نظام‌الملک وزیر قلج طمغاخ خان از ملوک آل افراسیاب است[۱۰].
پانویس
منابع مقاله
شمس طبسی، محمد بن عبدالکریم، «دیوان قاضی شمس‌الدین محمد بن عبدالکریم طبسی»، به اهتمام تقی بینش، مشهد،، کتابفروشی زوار، 1343.