ابن باقی یزدی، مؤمن‌حسین: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '| کد مؤلف = AUTHORCODE' به '| کد مؤلف =AUTHORCODE') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
'''مؤمن‌حسین بن باقی یزدی''' (حدود 948- 1018ق)، از شاعران پارسی‌گوی ایرانی و از شاگردان میرزا جان شیرازی. | '''مؤمن‌حسین بن باقی یزدی''' (حدود 948- 1018ق)، از شاعران پارسی‌گوی ایرانی و از شاگردان میرزا جان شیرازی. | ||
=ولادت= | |||
حسین، «حسین‌خان یا محمدحسین»، فرزند باقی، در حدود سال 948ق (بنا بر نوشته ملک شاه حسین سیستانی در تذکره «خير البيان» که سن او را به هنگام مرگ، هفتاد سال نوشته است)، در شهر یزد، دیده به دنیا گشود. پدرش در دفترخانه شاه نعمت‌الله باقی (912-971ق)، حاکم یزد، کتابدار بود<ref>ر.ک: مسرت، حسین، صفحه بیست‌‌وشش</ref>. | حسین، «حسین‌خان یا محمدحسین»، فرزند باقی، در حدود سال 948ق (بنا بر نوشته ملک شاه حسین سیستانی در تذکره «خير البيان» که سن او را به هنگام مرگ، هفتاد سال نوشته است)، در شهر یزد، دیده به دنیا گشود. پدرش در دفترخانه شاه نعمت‌الله باقی (912-971ق)، حاکم یزد، کتابدار بود<ref>ر.ک: مسرت، حسین، صفحه بیست‌‌وشش</ref>. | ||
=تحصیلات= | |||
وی از همان کودکی، در پی دانش‌اندوزی و کمال بود، به‌ویژه آنکه پدرش در بهترین جایگاه ممکن، یعنی کتابخانه حکومتی، رفت‌وآمد داشت. حسین در محضر بسیاری از بزرگان و دانشمندان یزد، زانوی شاگردی به زمین زد و هر آنچه باید بیاموزد، آموخت؛ چنان‌که به‌واسطه هوش خدادادی، در همان جوانی، شهره شهر گردید<ref>ر.ک: همان</ref>. | وی از همان کودکی، در پی دانش‌اندوزی و کمال بود، به‌ویژه آنکه پدرش در بهترین جایگاه ممکن، یعنی کتابخانه حکومتی، رفت‌وآمد داشت. حسین در محضر بسیاری از بزرگان و دانشمندان یزد، زانوی شاگردی به زمین زد و هر آنچه باید بیاموزد، آموخت؛ چنان‌که به‌واسطه هوش خدادادی، در همان جوانی، شهره شهر گردید<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
=اساتید= | |||
بااینکه در بیشتر منابع، نوشته‌اند در صحبت دانشمندان، روزگار گذرانیده، اما تنها اشاره به شاگردی او نزد مولانا [[میرزا جان شیرازی]]، از بزرگان و علمای شیراز دارند<ref>ر.ک: همان، صفحه بیست‌وهشت - بیست‌ونه</ref>. | بااینکه در بیشتر منابع، نوشته‌اند در صحبت دانشمندان، روزگار گذرانیده، اما تنها اشاره به شاگردی او نزد مولانا [[میرزا جان شیرازی]]، از بزرگان و علمای شیراز دارند<ref>ر.ک: همان، صفحه بیست‌وهشت - بیست‌ونه</ref>. | ||
=شاگردان= | |||
در برخی منابع اشاره شده است که محسن خلقی یزدی، در ایام کودکی، به نزد [[مؤمن‌حسین یزدی]] می‌رفته است، اما در دیوان وی، قطعه‌ای در هجو خلقی دیده می‌شود و میرغیاث‌الدین یزدی (غیاث نقشبند) نیز خود را از شاگردان مؤمن‌حسین می‌دانسته است. مولانا حسن‌علی، متخلص به «علی» نیز در نزد مؤمن‌حسین، تحصیل می‌کرده و وی را در قصیده‌ای غرا ستایش کرده است<ref>ر.ک: همان، صفحه بیست‌ونه - سی</ref>. | در برخی منابع اشاره شده است که محسن خلقی یزدی، در ایام کودکی، به نزد [[مؤمن‌حسین یزدی]] می‌رفته است، اما در دیوان وی، قطعه‌ای در هجو خلقی دیده می‌شود و میرغیاث‌الدین یزدی (غیاث نقشبند) نیز خود را از شاگردان مؤمن‌حسین می‌دانسته است. مولانا حسن‌علی، متخلص به «علی» نیز در نزد مؤمن‌حسین، تحصیل می‌کرده و وی را در قصیده‌ای غرا ستایش کرده است<ref>ر.ک: همان، صفحه بیست‌ونه - سی</ref>. | ||
=معاصران و معاشران= | |||
مؤمن‌حسین چه در زمان تحصیل و چه در زمان تدریس، با بزرگان و دانشمندان زیادی دمخور و هم‌سخن شده بود که نام آنها ذیل بحث استادان و شاگردان آمده است. اما با برخی از شعرا و نویسندگان هم معاشر و معاصر بوده است که از آن جمله‌اند: [[مولانا عشرتی]]، [[عرفی شیرازی، جمال‌الدین محمد|عرفی شیرازی]]، حسین مورخ و...<ref>ر.ک: همان، صفحه بیست‌ونه</ref>. | مؤمن‌حسین چه در زمان تحصیل و چه در زمان تدریس، با بزرگان و دانشمندان زیادی دمخور و هم‌سخن شده بود که نام آنها ذیل بحث استادان و شاگردان آمده است. اما با برخی از شعرا و نویسندگان هم معاشر و معاصر بوده است که از آن جمله‌اند: [[مولانا عشرتی]]، [[عرفی شیرازی، جمال‌الدین محمد|عرفی شیرازی]]، حسین مورخ و...<ref>ر.ک: همان، صفحه بیست‌ونه</ref>. | ||
=دین و مذهب= | |||
وی همچون دیگر مردمان عصر صفوی، گرایش شیعی داشته است<ref>ر.ک: همان، صفحه چهل‌ودو</ref>. | وی همچون دیگر مردمان عصر صفوی، گرایش شیعی داشته است<ref>ر.ک: همان، صفحه چهل‌ودو</ref>. | ||
=وفات= | |||
وی در 18 رمضان 1018ق، در هفتاد سالگی، بر اثر بیماری نادرمانی درگذشت<ref>ر.ک: همان، صفحه بیست‌وهفت</ref>. | وی در 18 رمضان 1018ق، در هفتاد سالگی، بر اثر بیماری نادرمانی درگذشت<ref>ر.ک: همان، صفحه بیست‌وهفت</ref>. | ||
=آثار= | |||
تنها اثر شناخته‌شده مؤمن یزدی، مجموعه «رباعیات» اوست و کمتر کتاب تذکره، جنگ و مجموعه اشعاری را می‌توان یافت که رباعی‌هایی از مؤمن‌حسین یزدی، در آن نباشد<ref>ر.ک: همان، صفحه چهل‌وشش</ref>. | تنها اثر شناخته‌شده مؤمن یزدی، مجموعه «رباعیات» اوست و کمتر کتاب تذکره، جنگ و مجموعه اشعاری را می‌توان یافت که رباعی‌هایی از مؤمن‌حسین یزدی، در آن نباشد<ref>ر.ک: همان، صفحه چهل‌وشش</ref>. | ||
=پانویس = | |||
<references /> | <references /> | ||
=منابع مقاله= | |||
مسرت، حسین، مقدمه «رباعیات مؤمن یزدی»، سرده مؤمن‌حسین بن باقی یزدی، به کوشش حسین مسرت، تهران، میراث مکتوب، چاپ اول، 1394. | مسرت، حسین، مقدمه «رباعیات مؤمن یزدی»، سرده مؤمن‌حسین بن باقی یزدی، به کوشش حسین مسرت، تهران، میراث مکتوب، چاپ اول، 1394. | ||
=وابسته‌ها= | |||
{{وابسته‌ها}} | {{وابسته‌ها}} | ||
[[رباعیات مؤمن یزدی]] | [[رباعیات مؤمن یزدی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۶ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۲۰
| ابن باقی، مومن حسین | |
|---|---|
 | |
| نام پدر | باقی |
| ولادت | در حدود سال 948ق |
| محل تولد | یزد |
| رحلت | 18 رمضان 1018ق |
| طول عمر | 70 سال |
| اطلاعات علمی | |
| اساتید | میرزا جان شیرازی |
| برخی آثار | رباعیات مؤمن یزدی |
مؤمن‌حسین بن باقی یزدی (حدود 948- 1018ق)، از شاعران پارسی‌گوی ایرانی و از شاگردان میرزا جان شیرازی.
ولادت
حسین، «حسین‌خان یا محمدحسین»، فرزند باقی، در حدود سال 948ق (بنا بر نوشته ملک شاه حسین سیستانی در تذکره «خير البيان» که سن او را به هنگام مرگ، هفتاد سال نوشته است)، در شهر یزد، دیده به دنیا گشود. پدرش در دفترخانه شاه نعمت‌الله باقی (912-971ق)، حاکم یزد، کتابدار بود[۱].
تحصیلات
وی از همان کودکی، در پی دانش‌اندوزی و کمال بود، به‌ویژه آنکه پدرش در بهترین جایگاه ممکن، یعنی کتابخانه حکومتی، رفت‌وآمد داشت. حسین در محضر بسیاری از بزرگان و دانشمندان یزد، زانوی شاگردی به زمین زد و هر آنچه باید بیاموزد، آموخت؛ چنان‌که به‌واسطه هوش خدادادی، در همان جوانی، شهره شهر گردید[۲].
اساتید
بااینکه در بیشتر منابع، نوشته‌اند در صحبت دانشمندان، روزگار گذرانیده، اما تنها اشاره به شاگردی او نزد مولانا میرزا جان شیرازی، از بزرگان و علمای شیراز دارند[۳].
شاگردان
در برخی منابع اشاره شده است که محسن خلقی یزدی، در ایام کودکی، به نزد مؤمن‌حسین یزدی می‌رفته است، اما در دیوان وی، قطعه‌ای در هجو خلقی دیده می‌شود و میرغیاث‌الدین یزدی (غیاث نقشبند) نیز خود را از شاگردان مؤمن‌حسین می‌دانسته است. مولانا حسن‌علی، متخلص به «علی» نیز در نزد مؤمن‌حسین، تحصیل می‌کرده و وی را در قصیده‌ای غرا ستایش کرده است[۴].
معاصران و معاشران
مؤمن‌حسین چه در زمان تحصیل و چه در زمان تدریس، با بزرگان و دانشمندان زیادی دمخور و هم‌سخن شده بود که نام آنها ذیل بحث استادان و شاگردان آمده است. اما با برخی از شعرا و نویسندگان هم معاشر و معاصر بوده است که از آن جمله‌اند: مولانا عشرتی، عرفی شیرازی، حسین مورخ و...[۵].
دین و مذهب
وی همچون دیگر مردمان عصر صفوی، گرایش شیعی داشته است[۶].
وفات
وی در 18 رمضان 1018ق، در هفتاد سالگی، بر اثر بیماری نادرمانی درگذشت[۷].
آثار
تنها اثر شناخته‌شده مؤمن یزدی، مجموعه «رباعیات» اوست و کمتر کتاب تذکره، جنگ و مجموعه اشعاری را می‌توان یافت که رباعی‌هایی از مؤمن‌حسین یزدی، در آن نباشد[۸].
پانویس
منابع مقاله
مسرت، حسین، مقدمه «رباعیات مؤمن یزدی»، سرده مؤمن‌حسین بن باقی یزدی، به کوشش حسین مسرت، تهران، میراث مکتوب، چاپ اول، 1394.