پانی‌پتی، ثناء‌الله: تفاوت میان نسخه‌ها

جز (جایگزینی متن - 'ل‎ا' به 'ل‌ا')
 
(۱۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۲۹: خط ۲۹:
|-
|-
|برخی آثار
|برخی آثار
| data-type="authorWritings" |التفسير المظهري  
| data-type="authorWritings" |[[التفسير المظهري]]


|- class="articleCode"
|- class="articleCode"
خط ۳۷: خط ۳۷:
</div>
</div>


'''قاضی محمد ثناءالله پانی‌پتی عثمانی مظهری نقشبندی''' (1143-1225ق)، از علمای نقشبندی و حنفی شبه قاره هند در قرن دوازدهم هجری است که مرید شیخ محمد عابد لاهوری سنامی و میرزا مظهر جان ‎جانان بوده و کتاب «سيف‎ المسلول» را در رد عقاید شیعه تألیف کرد.
'''محمد ثناءالله پانی‌پتی عثمانی مظهری نقشبندی''' (1143-1225ق)، از علمای نقشبندی و حنفی شبه قاره هند در قرن دوازدهم هجری است که مرید شیخ [[محمد عابد لاهوری سنامی]] و [[میرزا مظهر جان ‎جانان]] بوده و کتاب «[[سيف‎ المسلول]]» را در رد عقاید شیعه تألیف کرد.


==زادروز، زادگاه==
==ولادت==
«قاضی محمد ثناءالله پانی‌پتی عثمانی»، صوفی برجسته طریقه مجددی نقشبندی و عالم و فقیه حنفی شبه قاره هند است که در سال 1143ق/ 1730م، دیده به جهان گشود. زادگاه و موطن او پانی‌پت، در نزدیکی دهلی بود و نسب وی با 12 واسطه به شیخ جلال‌الدین چشتی صابری پانی‌پتی (د 765ق/1364م)، ملقب به کبیرالاولیاء و از جانب او به عثمان‎ بن ‎عفان می‌رسید و نسب عثمانی او نیز از همین روست<ref>ر.ک: خالقی، محسن، ج13، ص‎565</ref>.
«قاضی محمد ثناءالله پانی‌پتی عثمانی»، صوفی برجسته طریقه مجددی نقشبندی و عالم و فقیه حنفی شبه قاره هند است که در سال 1143ق/ 1730م، دیده به جهان گشود. زادگاه و موطن او پانی‌پت، در نزدیکی دهلی بود و نسب وی با 12 واسطه به شیخ جلال‌الدین چشتی صابری پانی‌پتی (متوفای  765ق/1364م)، ملقب به کبیرالاولیاء و از جانب او به عثمان‎ بن ‎عفان می‌رسید و نسب عثمانی او نیز از همین روست<ref>ر.ک: خالقی، محسن، ج13، ص‎565</ref>.


==تحصیل، جایگاه علمی، مناصب==
==تحصیلات==
ثناءالله از خردسالی استعدادی درخشان داشت و در 7 سالگی حافظ قرآن بود. وی در نوجوانی زبان عربی را فراگرفت، سپس به دهلی رفت و نزد ولی‌الله بن ‎عبدالرحیم عمری - ‎شاه ‎ولی‌الله محدث دهلوی (د 1176ق/1762م) ـ فقه و حدیث آموخت و در 18سالگی در فقه و اصول کارآمد گردید و چنان در این علوم چیره شد که شاه ‎‎عبدالعزیز بن‎ ولی‌الله دهلوی او را «بیهقی وقت» نامید. وی همچنین در جوانی به سلوک و تصوف روی آورد و نخست به شیخ محمد عابد لاهوری سنامی (د 1160ق/1747م) دست ارادت داد و به سفارش همو پس از وفات وی به مریدی نزد میرزا مظهر جان‎ جانان (د 1195ق/1781م) رفت<ref>ر.ک: همان</ref>.
ثناءالله از خردسالی استعدادی درخشان داشت و در 7 سالگی حافظ قرآن بود. وی در نوجوانی زبان عربی را فراگرفت، سپس به دهلی رفت و نزد ولی‌الله بن ‎عبدالرحیم عمری - ‎شاه ‎ولی‌الله محدث دهلوی (متوفای  1176ق/1762م) ـ فقه و حدیث آموخت و در 18سالگی در فقه و اصول کارآمد گردید و چنان در این علوم چیره شد که شاه ‎‎عبدالعزیز بن‎ ولی‌الله دهلوی او را «بیهقی وقت» نامید. وی همچنین در جوانی به سلوک و تصوف روی آورد و نخست به شیخ محمد عابد لاهوری سنامی (متوفای  1160ق/1747م) دست ارادت داد و به سفارش همو پس از وفات وی به مریدی نزد میرزا مظهر جان‎ جانان (متوفای  1195ق/1781م) رفت<ref>ر.ک: همان</ref>.


ثناءالله که به ارشاد شیخ خود بیشتر اوقاتش را به ذکر و مراقبه و قرائت قرآن می‌گذرانید، در مدتی کوتاه به مراتب بلندی رسید. میرزا مظهر به ثناءالله علاقه بسیار داشت و او را به دلیل جدیت در سلوک، دیانت و تقوا، «علم‎الهدیٰ» لقب داد و خلیفه خود گردانید. ثناءالله آنگاه به پانی‌پت بازگشت و در آنجا چندی منصب قضا و حل اختلافات میان مردم را برعهده گرفت و به همین سبب، به قاضی نیز نام‎بردار شد. وی از گرایش مردم زادگاهش به تشیع ناخرسند بود و آن را انحراف از صراط مستقیم می‌انگاشت و به این منظور کتاب «سيف ‎المسلول» را در رد عقاید شیعه تألیف کرد.
ثناءالله که به ارشاد شیخ خود بیشتر اوقاتش را به ذکر و مراقبه و قرائت قرآن می‌گذرانید، در مدتی کوتاه به مراتب بلندی رسید. میرزا مظهر به ثناءالله علاقه بسیار داشت و او را به دلیل جدیت در سلوک، دیانت و تقوا، «علم‌الهدیٰ» لقب داد و خلیفه خود گردانید. ثناءالله آنگاه به پانی‌پت بازگشت و در آنجا چندی منصب قضا و حل اختلافات میان مردم را برعهده گرفت و به همین سبب، به قاضی نیز نام‌بردار شد. وی از گرایش مردم زادگاهش به تشیع ناخرسند بود و آن را انحراف از صراط مستقیم می‌انگاشت و به این منظور کتاب «سيف ‎المسلول» را در رد عقاید شیعه تألیف کرد.


==وفات==
==وفات==
خط ۵۱: خط ۵۱:


==آثار==
==آثار==
وی دارای تألیفات متعددی است که برخی از آنها به‎صورت نسخه خطی است و برخی دیگر به چاپ رسیده‌اند. آثار او به‎ترتیب موضوع اینهاست:
وی دارای تألیفات متعددی است که برخی از آنها به‌صورت نسخه خطی است و برخی دیگر به چاپ رسیده‌اند. آثار او به‌ترتیب موضوع اینهاست:


الف)- اخلاق و تصوف:
الف)- اخلاق و تصوف:
خط ۵۸: خط ۵۸:
# محبوب العارفين (به فارسی)؛
# محبوب العارفين (به فارسی)؛
# رساله در مسئله سماع و وحدت وجود؛
# رساله در مسئله سماع و وحدت وجود؛
# حواشی بر المقالة المرضية (الوضية) في النصيحة و الوصية (که وصیت‎نامه اخلاقی شاه ولی‌الله دهلوی است و ثناءالله بر وصایای سوم، چهارم، پنجم و هفتم آن شروحی به فارسی نوشته است).
# حواشی بر المقالة المرضية (الوضية) في النصيحة و الوصية (که وصیت‌نامه اخلاقی شاه ولی‌الله دهلوی است و ثناءالله بر وصایای سوم، چهارم، پنجم و هفتم آن شروحی به فارسی نوشته است).


ب)- فقه و حقوق:
ب)- فقه و حقوق:
خط ۷۵: خط ۷۵:
# فضایل نماز؛
# فضایل نماز؛
# ترجمه تذكرة الموتیٰ و القبور (که ترجمه فارسی کتاب جلال‌الدین سیوطی است)؛
# ترجمه تذكرة الموتیٰ و القبور (که ترجمه فارسی کتاب جلال‌الدین سیوطی است)؛
# تذكرة المعاد (قیامت‎نامه) (به فارسی که به‎جز باب اول - ‎که خود آن را تألیف کرده - ‎برگزیده‌ای از کتاب سیوطی با عنوان «البدور السافرة في أمور الآخرة» است).
# تذكرة المعاد (قیامت‌نامه) (به فارسی که به‌جز باب اول - ‎که خود آن را تألیف کرده - ‎برگزیده‌ای از کتاب سیوطی با عنوان «البدور السافرة في أمور الآخرة» است).


د)- عقاید و کلام:
د)- عقاید و کلام:
خط ۸۳: خط ۸۳:
# رساله احقاق<ref>ر.ک: همان، ص565-‎566</ref>.
# رساله احقاق<ref>ر.ک: همان، ص565-‎566</ref>.


دو کتاب دیگر نیز به فارسی از وی یاد کرده‌اند: شهاب ثاقب و وصیت‎نامه، که آن را در 80 سالگی خطاب به خانواده و دوستان خود نوشته است<ref>ر.ک: همان، ص566</ref>.
دو کتاب دیگر نیز به فارسی از وی یاد کرده‌اند: شهاب ثاقب و وصیت‌نامه، که آن را در 80 سالگی خطاب به خانواده و دوستان خود نوشته است<ref>ر.ک: همان، ص566</ref>.


==پانویس ==
==پانویس ==
خط ۸۹: خط ۸۹:


==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
[https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/8401 خالقی، محسن «دائرةالمعارف بزرگ اسلامی»، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول، 1383].
#[https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/8401 خالقی، محسن «دائرةالمعارف بزرگ اسلامی»، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول، 1383].
#[https://rch.ac.ir/article/Details?id=12926 دانشنامه جهان اسلام]


==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
[[التفسير المظهري]]
[[التفسير المظهري]]
[[ارشاد الطالبين]]


[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:25 مهر الی 24 آبان(97)]]
[[رده:مفسران سنی]]
[[رده:سال97-25مهر الی24 آبان]]