جرجانی، عبدالقاهر بن عبدالرحمان: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'جرجانی (ابهام زدایی)' به 'جرجانی (ابهام‌زدایی)'
جز (جایگزینی متن - 'جرجانی (ابهام زدایی)' به 'جرجانی (ابهام‌زدایی)')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
(۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱۲: خط ۱۲:
|-
|-
|نام پدر  
|نام پدر  
| data-type="authorfatherName" |
| data-type="authorfatherName" |عبدالواحد
|-
|-
|متولد  
|متولد  
خط ۱۸: خط ۱۸:
|-
|-
|محل تولد
|محل تولد
| data-type="authorBirthPlace" |
| data-type="authorBirthPlace" |جرجان
|-
|-
|رحلت  
|رحلت  
خط ۲۴: خط ۲۴:
|-
|-
|اساتید
|اساتید
| data-type="authorTeachers" |‏[[دلائل الإعجاز في علم المعاني]]
| data-type="authorTeachers" |‏[[ابوالحسین محمد بن حسن فارسی]]
[[ابوالحسن علی بن عبدالعزیز جرجانی]]
|-
|-
|برخی آثار
|برخی آثار
| data-type="authorWritings" |
| data-type="authorWritings" |[[دلائل الإعجاز في علم المعاني]]
 
[[أسرار البلاغة في علم البیان]]
 
[[درج الدرر في تفسير القرآن العظيم]]
 
[[ثلاث رسائل في إعجاز القرآن]]
 
تشریح العلل في شرح الجمل
|- class="articleCode"
|- class="articleCode"
|کد مؤلف
|کد مؤلف
خط ۳۳: خط ۴۲:
|}
|}
</div>
</div>
{{کاربردهای دیگر|جرجانی (ابهام‌زدایی)}}


'''عبدالقاهر بن عبدالرحمان جرجانی''' (متوفی 471 یا 474)، ادیب، نحوی، مؤسس و نظریه‌پرداز بلاغت در سده پنجم.
'''عبدالقاهر بن عبدالرحمان جرجانی''' (متوفی 471 یا 474)، ادیب، نحوی، مؤسس و نظریه‌پرداز بلاغت در سده پنجم.


==تولد==
==ولادت==
تاریخ ولادت او معلوم نیست.
تاریخ ولادت او معلوم نیست.


خط ۴۵: خط ۵۵:
جرجانی را با القاب و صفاتی همچون امام در نحو و ادب، شیخِ زبان عربی، مؤسس علم معانی و بیان، علامه و دارای تألیفات سودمند، فقیه، متکلم، دین‌دار، قانع و آرام ستوده‌اند.
جرجانی را با القاب و صفاتی همچون امام در نحو و ادب، شیخِ زبان عربی، مؤسس علم معانی و بیان، علامه و دارای تألیفات سودمند، فقیه، متکلم، دین‌دار، قانع و آرام ستوده‌اند.


==تحصیل و اساتید==
==تحصیلات و اساتید==
از زندگانی او اطلاع چندانی در دست نیست، حتی باخَرْزی (متوفی 467) که معاصر جرجانی بوده و او را ملاقات کرده، از زندگانی او چیزی نگفته و به تمجید از وی بسنده کرده است. جرجانی در زادگاهش نزد ابوالحسین محمد بن حسن فارسی (متوفی 421)، خواهرزاده ابوعلی فارسی (متوفی 377)، نحو آموخت.
از زندگانی او اطلاع چندانی در دست نیست، حتی باخَرْزی (متوفی 467) که معاصر جرجانی بوده و او را ملاقات کرده، از زندگانی او چیزی نگفته و به تمجید از وی بسنده کرده است. جرجانی در زادگاهش نزد [[ابوالحسین محمد بن حسن فارسی]] (متوفی 421)، خواهرزاده ابوعلی فارسی (متوفی 377)، نحو آموخت.


یاقوت حموی از قاضی ابوالحسن علی بن عبدالعزیز جرجانی (متوفی 392) نیز به‌عنوان استادِ عبدالقاهر نام برده، ولی در جای دیگر گفته که ابوالحسین فارسی تنها استادِ جرجانی بوده است. بسیاری از شرح‌حال‌نگاران تصریح کرده‌اند که عبدالقاهر، جرجان را، حتی برای دانش‌اندوزی، ترک نگفته و این از نکات شگفت زندگی اوست.
[[یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله|یاقوت حموی]] از قاضی [[ابوالحسن علی بن عبدالعزیز جرجانی]] (متوفی 392) نیز به‌عنوان استادِ عبدالقاهر نام برده، ولی در جای دیگر گفته که ابوالحسین فارسی تنها استادِ جرجانی بوده است. بسیاری از شرح‌حال‌نگاران تصریح کرده‌اند که عبدالقاهر، جرجان را، حتی برای دانش‌اندوزی، ترک نگفته و این از نکات شگفت زندگی اوست.


==شاگردان==
==شاگردان==
جرجانی، پس از استادش، ابوالحسین فارسی، در جرجان به تدریس پرداخت و بسیاری از طالبان علم برای یادگیری نحو و علوم ادبی و درک محضر او به آنجا شتافتند.
جرجانی، پس از استادش، ابوالحسین فارسی، در جرجان به تدریس پرداخت و بسیاری از طالبان علم برای یادگیری نحو و علوم ادبی و درک محضر او به آنجا شتافتند.


از جمله شاگردان جرجانی، احمد بن عبدالله مهابادی، ابوالحسن علی بن محمد فصیحی، فضل بن اسماعیل تمیمی، محمد بن احمد ابیوردی، احمد بن ابراهیم شَجَری و خطیب تبریزی بودند.
از جمله شاگردان جرجانی، [[احمد بن عبدالله مهابادی]]، [[ابوالحسن علی بن محمد فصیحی]]، [[فضل بن اسماعیل تمیمی]]، [[محمد بن احمد ابیوردی]]، [[احمد بن ابراهیم شَجَری]] و [[خطیب تبریزی]] بودند.


==مذهب و عقیده==
==مذهب و عقیده==
خط ۶۴: خط ۷۴:


==وفات==
==وفات==
درباره تاریخ وفات وی اختلاف ‌نظر هست؛ ابن شاکر کتبی و زیدان و فرّوخ، تاریخ درگذشت او را 471 آورده‌اند و اسماعیل پاشا بغدادی نیز سال 474 را ذکر کرده و در دیگر منابع هر دو تاریخ آمده است.
درباره تاریخ وفات وی اختلاف ‌نظر هست؛ [[ابن شاکر کتبی، محمد بن شاکر|ابن شاکر کتبی]] و زیدان و فرّوخ، تاریخ درگذشت او را 471 آورده‌اند و [[بغدادی، اسماعیل|اسماعیل پاشا بغدادی]] نیز سال 474 را ذکر کرده و در دیگر منابع هر دو تاریخ آمده است.


==آثار==
==آثار==
خط ۷۱: خط ۸۱:
# الرسالة الشافية (درباره اعجاز قرآن)؛
# الرسالة الشافية (درباره اعجاز قرآن)؛
# العُمْدَة (درباره تصریف)؛
# العُمْدَة (درباره تصریف)؛
# المغني (شرح مبسوطی بوده است در سی مجلد بر الإيضاح ابوعلی فارسی)؛
# المغنی(شرح مبسوطی بوده است در سی مجلد بر الإيضاح ابوعلی فارسی)؛
# المُقْتَصِد (تلخیصی است که عبدالقاهر جرجانی از کتاب پیشین خود، المغني، انجام داده است. نام کتاب را المُقْتَضَب نیز آورده‌اند. برخی المقتصد را شرحی مستقل بر الإيضاح دانسته‌اند)؛
# المُقْتَصِد (تلخیصی است که عبدالقاهر جرجانی از کتاب پیشین خود، المغني، انجام داده است. نام کتاب را المُقْتَضَب نیز آورده‌اند. برخی المقتصد را شرحی مستقل بر الإيضاح دانسته‌اند)؛
# الإيجاز (تلخیصی است از کتاب الإيضاح فارسی)؛
# الإيجاز (تلخیصی است از کتاب الإيضاح فارسی)؛
خط ۸۹: خط ۹۹:


==پانویس==
==پانویس==
<references/>
<references />


==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
قربانی زرین، باقر، دانشنامه جهان اسلام، زیر نظر غلامعلی حداد عادل، تهران، بنیاد دائرة‌المعارف اسلامی، چاپ اول، 1385ش.
[https://rch.ac.ir/article/Details/9648 قربانی زرین، باقر، دانشنامه جهان اسلام، زیر نظر غلامعلی حداد عادل، تهران، بنیاد دائرة‌المعارف اسلامی، چاپ اول، 1385ش.]
 


==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==
خط ۱۱۰: خط ۱۱۹:
[[العوامل المئة]]
[[العوامل المئة]]


[[المقتصد فی شرح الایضاح]]
[[المقتصد في شرح الايضاح]]


[[شرح دلائل الإعجاز]]
[[شرح دلائل الإعجاز]]


[[شرح الجمل في النحو]]
[[شرح الجمل في النحو]]
‏[[دلائل الإعجاز في علم المعاني]]


[[العمد: کتاب في التصریف]]
[[العمد: کتاب في التصریف]]
خط ۱۳۶: خط ۱۴۳:


[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:مقالات جدید]]
[[رده:خرداد (1400)]]